İran'da reformistler şoke oldu

 

 

İran'da 5. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin 1997'deki zaferiyle siyaset sahnesine çıkan reformistler, 18 Haziran Cuma günü yapılan son seçimlerde büyük bir çöküş yaşadı. İran'da "reformcu kanat" olarak ifade edilen bu siyasi hareket, ülkedeki müesses nizamın savunucuları olarak bilinen muhafazakarların karşısında daha fazla demokrasi, özgürlük, sosyal haklar ve dünya ile diyalog söylemleriyle öne çıktı. Reformcuların lideri Hatemi, 1982-1992 yıllarında İrşad ve Kültür Bakanlığı görevinden sonra 1997'deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerini sürpriz bir şekilde kazanarak hem İran'da hem de dünyada gündem oldu.

 

1997'de muhafazakar aday Natık Nuri'ye karşı kendisine hiç şans verilmeyen Hatemi, oyların yaklaşık yüzde 70'ini alarak tarihi bir başarıya imza attı. Hatemi, izlediği reformcu politikalar sebebiyle 2001'de yeniden girdiği Cumhurbaşkanlığı seçimlerini de daha yüksek bir oyla kazandı ve ikinci döneminde müesses nizam ile sorunlar yaşadı. Ardından Mahmud Ahmedinejad, reformistlerin 8 yıllık iktidarına son verdi. Ahmedinejad'ın 8 yıl süren iktidarının ardından 2013 yılındaki seçimlerde reformistlerin adayı Rafsancani'nin Anayasayı Koruyucular Konseyi (AKK) tarafından veto edilmesi üzerine reformistler kendilerine yakın buldukları Hasan Ruhani'ye destek vererek Cumhurbaşkanı seçilmesini sağladı. Ruhani, 2017'de yüzde 73 katılımla gerçekleşen 12. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yaklaşık 24 milyon oy aldı ve yüzde 57.14 ile ilk turda Cumhurbaşkanı seçildi. 

 

Ancak 2021'e gelindiğinde 18 Haziran Cuma günü yapılan seçimlerde reformistlerin desteklediği Abdunnasır Himmeti sadece 2 milyon 427 bin oy alarak yüzde 8'de kaldı. Buna göre reformistlerin oyları 4 yılda yüzde 57'den yüzde 8'e düşmüş oldu. Reformistlerin kalesi olarak bilinen başkent Tahran'da seçimlere katılım yüzde 26'da kaldı. Ruhani'nin kazandığı seçimlerde ise Tahran'da katılım oranı yüzde 65 olmuştu. Uzmanlar gerilemede reformist siyasetçi ile reformist seçmen arasındaki fikir ayrılığının artmasının etkili olduğunu kaydediyor. İran'da cumhurbaşkanlarının hareket alanının sınırlı olması, güçlü reformist adayların adaylığının Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından kabul edilmemesi reformist seçmenin sandık başına gitmesine ket vurdu.  Bu nedenle seçimlere katılım sadece yüzde 48 olmuştu. HABER MERKEZİ