İran'dan İsrail'e misilleme

1 Nisan'da Şam'daki konsolosluk binasının İsrail tarafından bombalanarak üst düzey İranlı generallerin saldırıda ölmesinin ardından saldırının cevapsız kalmayacağı yönünde açıklamada bulunan İran, 13 Nisan gecesi İsrail'i hedef alarak söylediğini yaptı. Birçok uzman İran'ın İsrail'e vereceği cevabın vekil güçleri üzerinden olmasını beklerken İran, hem vekil güçleri vasıtasıyla hem de kendi topraklarından İsrail'e yönelik "Gerçek Vaat Operasyonu" adını verdiği bir misilleme saldırısı gerçekleştirdi. Saldırıda İran topraklarından İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı, balistik ve seyir füzesi fırlatıldı. Ancak İran'ın günlerdir devam eden tehditleri nedeniyle ve saldırının gerçekleşeceğine dair İran tarafından önceden ABD'ye bilgi verildiği için İsrail ve müttefikleri saldırıya hazırlıklıydı ve tam teyakkuz durumuna geçmişti. Bu yüzden İran'dan fırlatılan insansız hava araçları ve diğer füzelerin bir çoğu henüz İsrail hava sahasına giremeden, ABD, İngiltere, Fransa ve Ürdün gibi İsrail'in müttefikleri tarafından engellendi. Süreci yakından takip eden askeri kaynaklar İran'dan İsrail'e fırlatılan insansız hava araçları ve füzelerin yüzde 99'unun engellendiğini ifade ediyor. New York Times'a açıklama yapan İsrailli kaynaklar, İran'ın İsrail'e 185 İHA, 110 karadan karaya füze ve 36 seyir füzesi attığını bildirmişti.

İran'dan 'mesele sonuçlandı' mesajı

İran'ın Birleşmiş Milletler nezdindeki temsilcileri henüz İHA ve füzeler İsrail'e dahi ulaşmamışken yaptığı açıklamada saldırının sonlandığını ve "meselenin sonuçlanmış sayılabileceğini" belirtti. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri de "İşgalci İsrail'e ait önemli birçok askeri hedef, ateşlenen füzeler ve insansız hava araçları ile başarılı bir şekilde hedef alınarak imha edildi" dedi. İran her ne kadar misilleme saldırısındaki hedeflerin ulaştıklarını hatta, "beklentilerinin üzerinde bir başarı sağladıklarını" öne sürse de saha raporları ve uzman görüşleri İran'ın bu açıklamalarını doğrulamıyor. Saldırıyı değerlendiren askeri uzmanlar İran'ın İsrail'e yönelik misillemesinin gerilimi kontrolde tutacak şekilde dikkatlice ayarlanmış olduğunu söylüyor. İran'ın bu saldırıyı Lübnan ve Yemen gibi bölgelerden değil de kendi topraklarından gerçekleştirmiş olmasının da vekil güçlerine karşı zayıf görünmemek için olduğu tahmin ediliyor.

İsrail Savaş Kabinesi toplandı

İsrail Savaş Kabinesi, İran'dan düzenlenen saldırılara nasıl yanıt verileceğini görüşmek üzere dün bir araya geldi. Haber yayına hazırlanırken toplantının sonucuna dair herhengi bir açıklama gelmemişti. İsrail Güvenlik Kabinesi, İran saldırılarına yönelik yanıtın Savaş Kabinesi'nce alınmasını kararlaştırmıştı. Savaş Kabinesi'nde, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun yanı sıra Savunma Bakanı Yoav Gallant ve ana muhalefet lideri Benny Gantz yer alıyor. Bu arada İsrail güvenlik kaynakları füze ve İHA'ların yüzde 99'unun engellendiğini duyururken son dönemde açıklamalarıyla gündemden düşmeyen İsrailli aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'den yine skandal bir çağrı geldi. Sosyal medya hesabından bir paylaşım yapan Ben-Gvir, "Şu ana kadar etkileyici bir savunma; şimdi ezici bir saldırıya ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

Rusya itidal istedi

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Ortadoğu'daki çatışmanın taraflarına itidal çağrısında bulunurken, İran'ın, BM Anlaşması'nın 51. maddesi uyarınca meşru müdafaa hakkını kullandığını hatırlattı. İran'ın, Suriye'nin başkenti Şam'daki konsolosluk binasını hedef alan İsrail saldırısına, füze ve kamikaze insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık vermesinin ardından ilgili tüm taraflara itidal çağrısında bulunan bakanlık, yazılı açıklamasında, "İran Dışişleri Bakanlığı'na göre bu saldırı, 1 Nisan'da İran'ın Şam'daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına düzenlenen ve ülkemizin de şiddetle kınadığı saldırı da dahil olmak üzere bölgedeki İran hedeflerine yönelik tüm saldırılara cevaben BM Şartı'nın 51. Maddesi uyarınca meşru müdafaa hakkı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Ne yazık ki Batılı üyelerin tutumu nedeniyle BM Güvenlik Konseyi, İran konsolosluk misyonuna yönelik saldırıya yeterli tepkiyi verememiştir" ifadelerine yer verdi. Rusya'nın açıklamasında şu ifadelere yer verildi: "Rusya, saldırı sonrası bölgede bir başka tehlikeli tırmanıştan büyük endişe duymakta, başta İsrail-Filistin sorunu olmak üzere Ortadoğu'da yaşanan ve çoğu zaman sorumsuz provokatif eylemlerle körüklenen sayısız krizin çözümsüzlüğünün bölgedeki gerilimin artmasına yol açacağı konusunda defalarca uyarıda bulunmuştur. İlgili tüm tarafları itidalli davranmaya davet ediyor, bölge ülkelerinin mevcut sorunları siyasi ve diplomatik yollarla çözeceklerine inanıyoruz. Yapıcı düşünen uluslararası aktörlerin de buna katkıda bulunmasının önemli olduğuna dikkat çekiyoruz."

Dünyadan tepkiler art arda geldi

İran'ın İsrail'e yönelik düzenlediği hava saldırılarının ardından birçok ülke ve uluslararası kuruluştan tepkiler geldi.
ABD Başkanı Joe Biden, İran'ın İsrail'e yönelik saldırılarını en güçlü şekilde kınadığını belirterek, İsrail Başbakanı Netanyahu'ya "ülkeye desteklerinin tam olduğu" mesajını ilettiğini ve İran'a ortak diplomatik tepki verilmesi için G-7 liderlerini toplayacağını bildirdi. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu Başkanı Dennis Francis, İran'ın İsrail'e hava saldırısıyla ilgili, tüm taraflara itidal çağrısı yaptı ve olayların bölgesel bir savaşa dönüşmemesi uyarısında bulundu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İran'ın İsrail'e yönelik hava saldırılarını kınadı, bölgede saldırganlığın derhal son bulması ve tüm taraflara sükunet çağrısında bulundu. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de AB'nin, İran'ın İsrail'e yönelik saldırılarını şiddetle kınadığını bildirdi. Borrell, sosyal medya platformu X'ten yaptığı paylaşımda, "AB, İran'ın İsrail'e kabul edilemez saldırısını şiddetle kınıyor. Bu benzeri görülmemiş bir gerilim, bölgesel güvenliğe yönelik ciddi bir tehdittir." değerlendirmesinde bulundu. İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Malta, Belçika, Hollanda, Avusturya, Çekya, Norveç, Uruguay, Danimarka, Polonya, Yunanistan, Arjantin ve Paraguay saldırı nedeniyle İran'ı kınayan diğer ülkeler oldu. Suudi Arabistan, Mısır, Katar, Umman, Kuveyt, Çin, Japonya, Brezilya ve Venezuela ise taraflara itidal çağrısından bulundu.