İşçinin 874 lirası nereye gitti?

EYÜP KABİL / DETAY HABER

2022 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere Asgari Ücret Tespit Komisyonu önümüzdeki ay toplanacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, geçtiğimiz hafta, "Enflasyon karşısında emeği koruyacak bir asgari ücret seviyesinin belirlenmesi gerektiği düşüncesiyle hareket ediyoruz" açıklamasını yapmıştı. Ardından, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, "Vatandaşın enflasyona ezdirilmemesi konusunda asgari ücret başta olmak üzere gerekli hassasiyeti göstereceğiz" dedi.

TÜSİAD 'yüzde 25' dedi

Diğer yandan patronlar kulübü TÜSİAD'dan da dün asgari ücret açıklaması geldi. TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, asgari ücrete 2016 yılındaki gibi yüklü bir zam yapılacağını düşündüklerini söyledi. Altınsaç, "Asgari ücret zammının enflasyona birtakım etkileri olacak. Ben yüklü bir asgari ücret zammı yapılacağını düşünüyorum. 2016 yılındaki gibi yüzde 25 civarında olacağını düşünüyorum. Belki daha fazla bile olabilir. Asgari ücret zammı belli olmadan speküle etmek doğru değil. Fakat, asgari ücret zammı piyasada çok konuşuluyor ve şirketler kendilerini buna göre ayarlıyor" ifadelerini kullandı.

TİSK'in bahanesi küresel kriz

Asgari ücreti belirleyen komisyonda işverenleri temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Yönetim Kurulu'ndan ise "İşçi, işveren ve kamu olarak ortak akılla hareket ederek tüm tarafların refahını koruyacak bir asgari ücret için çalışmalarımız devam ediyor" açıklaması geldi. TİSK adına yapılan yazılı açıklamada şöyle denildi: "Bu yıl, asgari ücret müzakereleri küresel boyutta devam eden olağanüstü ekonomik şartların gölgesinde gerçekleşecek. Refah seviyelerini, istihdamı korumak, ilave istihdam ve yeni yatırım oluşturmak, salgında zor durumda kalan sektörlerin üzerindeki baskıyı azaltmak için dönemin koşullarını ve uzun vadeli ekonomik etkileri dikkate alan, dengeli bir asgari ücretin belirlenmesini bu yıl her zamankinden de önemli buluyoruz."

Devlet vergide indirim yapsın

Zincir Mağazalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe ise devletin asgari ücret üzerinden aldığı vergiyi azaltması gerektiğini belirterek, çalışanlara 2022 için güçlü zam yapmaya hazır olduklarını söyledi. Tınastepe, "Hem bizim yapacağımız zam hem de devletin brüt ücretten alacağı vergi biraz azalırsa çalışanların gelirlerinde kayda değer bir artış sağlayacağız. Örnek vermek gerekirse, devletimiz asgari ücretten alınan vergiyi yüzde 10 azaltsın biz de işverenler olarak yüzde 25 zam yapalım toplamda yüzde 35'lik zam yapmış olalım" diye konuştu.

Asgari ücret açlık sınırının altında

Bu yılın başından itibaren geçerli olan 2 bin 825 lira asgari ücret, aradan geçen 10 aylık dönemde kar gibi eriyerek açlık sınırırın gerisinde kaldı. Şu anda açlık sınırı diye ifade edilen dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık minimum gıda harcaması tutarı 3 bin 49 TL. Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı yani yoksulluk sınırı ise minimum 9 bin 931 TL. Türkiye'de asgari ücretle yaşam savaşı veren yaklaşık 7 milyon aile maalesef açlık sınırı altında bir ücretle geçinmek zorunda kalıyor.

10 ayda 874 lira eridi

Öte yandan 1 Ocak tarihinde asgari ücret ile 380 dolar alınabiliyorken 8 Kasım'da aynı asgari ücretle sadece 290 dolar alınabiliyor. Yani asgari ücret 10 ayda 874 lira erimiş oldu. Bu da yüzde 31 değer kaybı anlamına geliyor. İşveren kesiminin konuştuğu yüzde 25-30 arasındaki zam ise dar gelirlinin alımgücünü karşılamaktan çok çok uzak. Başka bir çarpıcı örnek vermek gerekirse, 2009'da tedavüle giren 200 TL'lik banknotun dolar karşılığı 130 dolar düzeyinde iken şu anda 20.5 dolar seviyesine geriledi. 130 dolar bugün 1.262 TL yapıyor yani şu an tedavülde olması gereken en yüksek paramız 200 lira değil, 1.262 lira olmalı.