logo
20 NİSAN 2024

İsyan başlıyor

07.06.2009 00:00:00
Mekke'den Şerif Abdullah, 5 Haziran 1916 da Taif'te yazlıkta bulunan Galip Paşaya telefon eder. Ona yeterli deve bulunamadığı için Yemen'e gönderilmesi gereken birliğin Mekke'ye taşınamadığını bildirir. Vali Paşa, bir çalışma programı olmadığı için ve bu birliğin Yemen'e niçin gönderileceğini de bilmediğinden "O birlik kışa kadar Medine'de kalabilir" diye, onların isteklerine göre bir cevap verir. Bu birlik gelmediğinden dolayı Şerif Hüseyin ve oğulları Mekke'de başarılı bir ayaklanma gerçekleştirmek için daha hızlı bir çalışma yaparlar. Tabii ki Taif ve Mekke halkı isyan hazırlıkları hızlı bir şekilde hazırlanmaya başlanınca korunmak amacı ile çevre köylerine taşınmaya başlarlar.Şerif Abdullah (Şerif Hüseyin'inin oğlu), halkın tedirginliği karşısında, Galip Paşa'yı teskin etmek için Taif'e gelir. Onun sözlerine inanan Galip Paşa biraz rahatlar. Daha sonra halkı da rahatlatmak için, köylere yapılan göçü durdurmak için Vali Paşa ile Şerif Abdullah münadiler (Tellallar) tutarak herhangi bir olayın olmayacağına dair halkı aydınlatırlar. 9 Haziran 1916.  Aynı gün Şerif Abdullah, asi davranışlar gösteren bir Arap oymağının yanına gitmek ve Vali Paşaya yardım etmek bahanesi ile ayrılır. Galip Paşa, onun ayrılmasından sonra Mekke'yi arayarak durum hakkında bilgi alır. Kendisine her şeyin normal olduğunu bildirirler. Fakat yatsı namazından sonra Mekke ile Taif arasındaki telefon telleri kesilerek haberleşme durdurulur. Çünkü plana göre 10 Haziran Cumartesi günü şafakla beraber Mekke isyanı başlayacaktır.Şerif Hüseyin'in İngilizler ile anlaşarak isyanı, Osmanlı Hükümeti tarafından öğrenilir öğrenilmez, ona verilmiş olan Hicaz Emirliği yetkileri hemen alınır. Hicaz Emirliğine, Şerif Ali Haydar Paşa atanır. Bu konu ile ilgili olarak Tevfik Özmert şunları not düşmüştür: "İhtilal zamanının yaklaştığı zamanlarda Mekke Emir-i sabıkı Şerif Ali Paşanın yeğeni Şerif Abdullah ile yaptığım son mülakatta Emir Hüseyin isyan eder etmez azledilir. Yerine Mısır'da ki amcası Şerif Ali Paşa tayin olursa amcası namına emaret makamını işgal ederek Hükümetle birlikte Emir Hüseyin'e karşı savaşacağını ve savaşın Hükümetin lehine ve Emir Hüseyin'in aleyhine olacağını söylemiştir. Bu vaziyet Galip Paşa tarafından da tasvip edildiği halde İstanbul'daki Şerif Nasır Paşanın tayin edildiği söylenmiştir."Tevfik Özmert bu notu Medine'deki isyan zamanında mı tuttuğu veya Mekke ile Taif isyanları zamanında mı tuttuğuna dair bir kayıt yoktur. Ancak Hicaz Emaretine tayin olunan kişiler yukarıdaki şerifler değil Şerif Ali Haydar Paşadır. O da vali olduğu zaman ya Taif'te kuşatma altında bulunduğu zaman veya Mısıra götürülerek İngiliz Esaret kampında bulunduğu zaman tayin olmuş olabilir.Şerif Abdullah 9 Haziran günü kölesi vasıtası ile Miralay Ahmet Beye isyan hakkında yeni bir ihbarda daha bulunur. İsyan: "12 Haziran günü sabah erken saatlerde şafakla beraber askeri kışlanın şimal cihetinden (kuzey cephesinden) yapılacak hücumla başlayacaktır".Durum Taif'te yazlıkta oturan Galip Paşaya bildirilir. Vali Paşa bunların hepsi birer tertiptir diyerek isyan için hiçbir önlem almaz. Üstelik sokaklarda, yanında bulunan Şerif Abdullah ile yukarıda belirttiğim gibi münadiler birlikte münadiler çıkararak halka sokaklarda "katiyen kötü bir şeyin olmadığını, dolaşan şayianın (söylentinin) bazı müfsitlerin çıkardığını, tertiplediğini, herkesin korkmadan rahat ve huzur içerisinde yaşamını sürdürmesini" bildirirler. Bu belgeden de anlaşılacağı gibi, Arap önderler resmen isyanın olacağı anı dahi bildirmelerine rağmen, subaylar önlem almak istemelerine rağmen yöneticilerinin hatalı siyasi görüşleri nedeni ile isyan onların gözleri önünde hazırlanarak 12 Haziranda Mekke'de şafak vakti başlar. 
 
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
Karar Resmi Gazete'de yayımlandı
Mirasçılara İstiklal Madalyası
Devletin malı deniz, yiyen ıstakoz
Beşiktaş 5 maç sonra kazandı
Galibiyet Serdar Topraktepe yönetiminde geldi
Geçen yılki yatırım tutarı 3.7 milyar dolar
5 yılda 11.2 milyar dolarlık yatırım yaptı
Randevusunu iptal etmeyen yandı
Koca'dan MHRS açıklaması
Seçim sonrası ilk karşılaşma
Özel ve Kılıçdaroğlu aynı karede
Polis aracında ağlayarak pişman olduğunu söyledi
Jandarma üniforması ile GBT yapıyordu
İsviçre'de çıkan haber tartışma yaratmıştı
Beypazarı'ndan 'mevzuat' açıklaması
Yeni seçilen CHP’li başkanların ‘genelge’ sıkıntısı
Liyakat mi sadakat mi?
İsrail, Suriye'nin hava savunma sistemlerini hedef aldı
Saldırıda maddi hasar meydana geldi
Polat çiftine 'vergi usul kanuna muhalefet'ten tahliye
Diğer suçlardan 'tutukluluk' devam ediyor
CHP'den iktidarın arazi satışlarına tepki
'AKP enkaz bırakarak çöküyor'
Yüksek et fiyatı sorunu ithalatla çözülemez
Et ürünlerinde KDV kaldırılsın
Merkez Bankası anketi açıklandı
Dolar, enflasyon, faiz tahminleri belli oldu
Gelecek burada
10 yılda 20 kat büyüyecek
Karar Resmi Gazete'de yayımlandı
Mirasçılara İstiklal Madalyası
Devletin malı deniz, yiyen ıstakoz
Beşiktaş 5 maç sonra kazandı
Galibiyet Serdar Topraktepe yönetiminde geldi
Geçen yılki yatırım tutarı 3.7 milyar dolar
5 yılda 11.2 milyar dolarlık yatırım yaptı
Randevusunu iptal etmeyen yandı
Koca'dan MHRS açıklaması
Seçim sonrası ilk karşılaşma
Özel ve Kılıçdaroğlu aynı karede
Polis aracında ağlayarak pişman olduğunu söyledi
Jandarma üniforması ile GBT yapıyordu
İsviçre'de çıkan haber tartışma yaratmıştı
Beypazarı'ndan 'mevzuat' açıklaması
Yeni seçilen CHP’li başkanların ‘genelge’ sıkıntısı
Liyakat mi sadakat mi?
İsrail, Suriye'nin hava savunma sistemlerini hedef aldı
Saldırıda maddi hasar meydana geldi
Polat çiftine 'vergi usul kanuna muhalefet'ten tahliye
Diğer suçlardan 'tutukluluk' devam ediyor
CHP'den iktidarın arazi satışlarına tepki
'AKP enkaz bırakarak çöküyor'
Yüksek et fiyatı sorunu ithalatla çözülemez
Et ürünlerinde KDV kaldırılsın
Merkez Bankası anketi açıklandı
Dolar, enflasyon, faiz tahminleri belli oldu
Gelecek burada
10 yılda 20 kat büyüyecek
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.