İthalat çığrından çıkıyor

Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, Haziran ayı ihracat ve ithalat verilerini 2 Temmuz'da İstanbul'da açıkladı. Verilere göre, ihracat Haziranda 2024'ün aynı ayına kıyasla yüzde 8 artışla 20 milyar 537 milyon dolar, ithalat yüzde 15.3 yükselişle 28 milyar 708 milyon dolar oldu.

Açık büyüyor

Dış ticaret açığı, geçen ay yüzde 38.8 artışla 8 milyar 172 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. Açık bu yılın 6 aylık döneminde 49 milyar 429 milyon dolara, son 12 ayda ise 89 milyar 154 milyon dolara fırladı.  Bu yıl 6 aylık dönemde 131 milyar 440 milyon dolarlık ihracat, 180 milyar 869 milyon dolarlık ise ithalat yapıldı. Son 12 ayda ihracat 266 milyar 993 milyon dolara çıkarken, ithalat 356 milyar 147 milyon dolara fırladı. İhracatın ithalatı karşılama oranı, geçen ay yıllık bazda 4.8 puan azalarak yüzde 71.5'e geriledi. Enerji verileri hariç tutulduğunda söz konusu oran 7.6 puan azalışla yüzde 79.3 olurken enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda 6.8 puan gerileyerek yüzde 84.1'e düştü. Geçen ay 1 milyar 378 milyon dolarlık altın ithal edildi.

İhracatta motivasyon düşüyor

TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Türkiye'nin küresel pazarlarda rekabet gücünün zayıflamasının firmaların ihracat motivasyonunu azalttığını söyledi. İhracatta orta ve uzun vadeli hedefler için Türkiye'nin 2-3 yıl önceki rekabetçilik düzeyine dönmesi gerektiğini vurgulayan Gültepe, şunları söyledi: "İhracat ailemize katılan firma sayısının giderek azalması bize ihracatın sadece büyüklüğü değil, yaygınlığı ve derinliği üzerine de düşünmemiz gerektiğini gösteriyor. Orta ve uzun vadeli hedeflerimiz için ihracatın tabana yayılması, yani tüm sektörlerimizin pozitif katkı vermesi büyük önem taşıyor. Oysa son aylarda 26 sektörün neredeyse yarısı eksi yazıyor. İhracatımızın önemli bir kısmını, az sayıda şehir ve firma gerçekleştiriyor. Bazı illerimizde ihracatın neredeyse tamamını tek bir sektör yapıyor. 2024'te toplam mal ihracatımızın yüzde 51'ini, hizmet ihracatımızın yüzde 30'unu ilk 1000 firmanın gerçekleştirdiğini de unutmamalıyız. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın da vurguladığı gibi; ihracatın dar bir ürün grubu veya alanla sınırlı olması, riskleri artırıyor. Anadolu'nun üretim gücü yüksek... Bu potansiyeli harekete geçirebilmemiz için yeni desteklere ihtiyacımız var. Büyük şehirlerle birlikte, Anadolu'nun da ihracata daha güçlü katılması gerekiyor. İşte tam da bu nedenle, sahada olmaya, bölgesel ihracat buluşmalarıyla firmalarımızın sorunlarını dinlemeye özen gösteriyoruz."


İhracatta Almanya, ithalatta Çin lider

Haziranda en fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 729 milyon dolarla Almanya olarak öne çıktı. Bu ülkenin ardından 1 milyar 204 milyon dolarla ABD ve 1 milyar 168 milyon dolarla İngiltere geldi. Haziranda en fazla ithalat yapılan ülkeler, 3 milyar 833 milyon dolarla Çin, 3 milyar 322 milyon dolarla Rusya ve 2 milyar 701 milyon dolarla Almanya oldu. En çok ihracat yapan sektörler sıralamasında otomotiv 3.4 milyar dolarla liderliğini korudu. Kimyevi maddeler 2.6 milyar dolarla ikinci, çelik 1.4 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı. Bu üç sektörü 1.3 milyar dolarla elektrik elektronik ve 1.2 milyar dolarla hazır giyim takip etti. Hazır giyim ihracatı yüzde 7.3 düştü. Hazır giyimde düşüşün hızlanması dikkat çekti. Öte yandan Haziran 2024'e göre Haziran 2025'te yaşanan zirai donun etkisiyle yaş sebze ihracatı yüzde 21.9, zeytin ve zeytinyağı yüzde 45.6, gemi ve yat yüzde 61.8 düştü; buna karşılık otomotiv ihracatı yüzde 30.4, savunma yüzde 10.4 artış gösterdi.