Kentsel dönüşümde fena çuvalladık!

Her şiddetli depremde sonra gündeme gelen kentsel dönüşüm konusu, 30 Ekim'de meydana gelen İzmir depreminden sonra yine Türkiye'de en çok konuşulan konulardan biri oldu. Ancak, uzmanlar artık konuşmanın ötesine geçilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Ülkemizde depreme dayanıksız binaların güçlendirilmesi ya da yeniden yapılması önünde bürokratik zorluklar olduğunu kaydeden uzmanlar kentsel dönüşümün amacına uygun hayata geçirilmesi gerektiğine yönelik kaygılarını da dile getiriyor. Deprem konusunda en kritik durumdaki kentlerimizden birisi şüphesiz İstanbul. Zira 16 milyonluk nüfusuyla İstanbul, Türkiye ekonomisinin de kalbi mesabesinde. Bu kenti vuracak bir büyük deprem sadece can kayıpları ve binaların yıkılmasına değil, ülke ekonomisi için de büyük bir yıkım anlamına geliyor. Milyonlarca insanın yaşadığı İstanbul'da 1.2 milyon bina var. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) verilerine göre bu binaların yaklaşık 800 bini 1999 depreminden önce yapıldı. Uzmanlara göre, İstanbul'da depreme karşı alınacak önlemlerin en başında, yapı stokunun tespiti, yapıların güçlendirilmesi ya da yeniden yapılması geliyor. Deprem karşısında en önemli mücadele yönteminin kentsel dönüşüm olduğunu ancak kentsel dönüşüm kavramının gerek İstanbullular gerekse kamu kurumları tarafından farklı yorumlandığı uzmanlarca belirtiliyor.

Rant değil önce can güvenliği

Hem İstanbulluların hem de kamu kurumlarının artık kentsel dönüşümde maddi bir kazanç beklentisinden vazgeçmesi gerektiğinin altını çizen uzmanlar, kentsel dönüşümde yegane kazancın bir taraftan can güvenliğin sağlanması, diğer taraftan da kentin sağlıklı bir hale getirmek üzere kurgulamış olduğunun idrak edilmesi gerektiğini söylüyor. Bu nedenle rant kaygılarının bir kenara bırakılarak artık afet öncelikli bir kentsel dönüşümden bahsedilmesi "Ben evimi kentsel dönüşüme sokacağım, 1 daireme karşılık 2 daire alacağım" hayali olmaması gerektiğine dikkat çekiyor.

Dönüşüm tercihe bırakılmamalı

Kentsel dönüşüm kapsamında dayanıksız binaları yıkıp yeniden yapmanın büyük maliyetine dikkat çeken uzmanlar, bu maliyetin kur artışı devam ettikçe daha da yükseldiğine ve vatandaşların bu işin altında kalkmasını güçleştirdiğine vurgu yapıyor. Bu yüzden depreme hazırlıkların özellikle de kentsel dönüşümün vatandaşların tercihine bırakılmasının çok büyük bir yanlış olduğunu söyleyen uzmanlar, şunları kaydetti: "Kamu kaynaklarının doğru kullanılması binaların depreme dayanıklı hale getirilmesinde önemli rol oynayabilecektir. Bu bağlamda Kanal İstanbul gibi çok büyük finansman gerektiren projeler iptal edilmese dahi depreme hazırlıkların tamamlanmasında sonraya bırakılarak, bunlar için sağlanması planlanan kaynakların İstanbul'da yapı stokunun yenilenmesine aktarılması gerekmektedir." Kentsel dönüşüm projelerin bir miktar devlet desteği var ama bunun yeterli olmadığının altını çizen uzmanlar devlet desteğinin eksik kalması nedeniyle ekonomik durumu olmayan milyonlarca İstanbullu, yaklaşan büyük depreme dayanıklı olmayan ve belki de birçoğu yıkılabilecek konutlarda yakalanacağı konusunda uyardı.