Kitaplık

"Ruh Hastalığını Anlamak" psikiyarti ve psikoterapi üzerine "aykırı" makalelerden bir seçme. Daha önce "Sana Ruhtan Soruyorlar" adıyla yayımlanmıştı. Seçkiyi hazırlayan Kemal Sayar uzunca önsöz yazan Erol Göka, 1991'de ilk baskıyı yayımladıkları zaman ciddi ciddi "Anti-psikiyatri akımı" içinde yer alıyorlardı. 2000'e doğru Türkiye'nin ve yazarların yaşadığı dönüşüm paradigmalarına da yansıdı. Psikiyatrinin "aykırı gençlerinin" yerini "kurulu düzene saygılı ihtiyarlar" aldı. "Bilimler Vicdani Olarak Psikiyatri"yi yazdıktan sonra Doç. Dr. Erol Göka dönüşümünü çoktan tamamlamıştı bile. Doç. Dr. Kemal Sayar bu dönüşümü, "Ağırbaşlı ve ciddi okurlar, bu kitapta kimi uçarılıklara tesadüf ederlerse, bunu on yıl önce dünyası ve psikiyatriyi değiştirmeye azimli genç bir psikiyatri asistanının haleti ruhiyesine versinler" sözleriyle anlatıyor. Bu sözler bir tür tevbe ve özür mü acaba? Kitaptaki isim değişikliğiyle birlikte Sn Sayar'ın özür dileme makamında olduğu söylenebilir. Ancak ikinci baskının önsözünde yer alan son cümle hâlâ ümitlerimizi diri tutuyor: "Belki on yıl aradan sonra gelen bu ikinci baskı, yorgunluğu yeniden azim ve heyecana tebdil etmenin arzusudur." Bu son cümle, Sn Sayar'ın sadece gençliğine duyduğu özlem olarak değil de psikiyatriye Don Kişotça da olsa yürekte birlikte verdiği savaşın hatırasına bir selam duruş olarak okunabilir.

"Tolstoy, insanlar dünyayı değiştirmeye kalkışıyor da kendilerini değiştirmeye yanaşmıyor" derdi. İyi ama niçin illa da değişen hep biz olalım?! Aristoteles, "İçinde bir miktar delilik karışımı olmayan mükemmel bir ruh yoktur" derken acaba dünyaya kafa tutmak için biraz da delilikten pay almak gerektiğine mi işaret etmekteydi?

Neyse soruları bir yana bırakarak seçkide yer alan makalelerin başlıklarını analım::

Modern Psikiyatrinin Kısa Tarihi ve Çok Kısa Karşı-Tarihi/Dr. Erol Göka, Avluda Oturan Şizofrenler/Cahit Koytak, Anti-psikiyatri, Hastalık ve Ruh Hastası, David Ingleby/Yol Ayrımında PsikiyatrininThomas Szasz, Thomas Szasz'la Bir Konuşma/Akıl Hastalığı Miti, Jonathan Miller/Kontrol Devresinin Kırılması, Franco Basaglia/Aşkın Yaşantı, R. D. Laing/ Michel Foucault: Psikiyatrinin Karşı Tarihi, Peter Sedgwick/ Kendini Gerçekleştirme ve Kendini İfade Etmenin Ötesinde, Victor Frankl /Sapkınlığın Medikalizasyonu ve Toplumsal Kontrol Ötesinde/Victor Frankl, Sapkınlığın Medikalizasyonu ve Toplumsal Kontrol Üzerine, Peter Conrad/ Psikoterapi Üzerine, Jerome D. Frank, Deliliğin Dili /David Cooper.

Herkesin olmasa bile konuya ilgi duyanların mutlaka okuması gereken bir kitap.