Koronavirüs nasıl ortaya çıktı?

Yeni tip koronavirüsün (Covid-19) laboratuvarda üretilip yanlışlıkla dışarı sızdığı iddialarına dünyada 'virüs avcısı' olarak tanınan Prof. Dr. Lan Lipkin'den yanıt geldi. ABD Kolombiya Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Lan Lipkin gazetecilere yaptığı açıklamada, laboratuvarda yeni koronavirüsün sentezlendiğini destekleyen kanıtın "sıfır" olduğunu ve virüsün laboratuvardan sızdığını destekleyen hiçbir kanıtın bulunmadığını belirtti. ABD'li bir gazetecinin, "ABD yetkililerinin iddialarına göre, 'yeni koronavirüs doğal bir virüs, fakat Vuhan şehrinde yarasa koronavirüslerini araştıran bir laboratuvarından dışarı sızdı.' Biliyoruz ki yeni koronavirüse yakalanmadan önce Çin'e gittiniz. ABD'de virüse yakalandığınızı söylediniz. Çin'de virüs için görüşmelerde bulundunuz. Virüsün kaynağı konusunda görüşünüz nedir?" sorusuna şu yanıtı verdi: "Çeşitli taraflardan gelen yabancı düşmanlığı ve suçlamalardan dolayı büyük zorlukla karşılaşıyoruz. Bu iddialar anlamsızdır. Bu virüs yarasadan kaynaklanıyor. Ne tür bir yarasa olduğunu ve somut yerleşim yerinin ne olduğunu bilmiyoruz. Ama yarasanın gen dizisini araştırıp yarasanın taşıdıkları ile insana bulaşan kısımları kıyaslarsanız belli bir bağlantı kurabilirsiniz. Bu virüsün biosentezinin sonucu olarak laboratuvarda üretilip dünyaya dağıtılmasının olasılığını araştırıp çıkarmamız istenir. Şu ana kadar bu tip görüşe destek veren hiçbir kanıt ortaya konulamadı. Bu virüsün laboratuvardan sızdığı teorisini destekleyen kanıt da yok. Bulaşıcı hastalık bize büyük sıkıntı getirir. Her 3-5 yıl aralıkta bir virüs ortaya çıkar. HIV, Batı Nil virüsü, Nipah virüsü, Ebola virüsü, Marburg virüsü çıktı. Bunun ardından Ebola tekrar çıktı. SARS, MERS vesaire. Bunlar yeni çıkan virüsler. Açıkçası insanoğlu virüslerin çıkmasına neden oldu. Biz yerleşim yerimizi bozmasaydık, zorunlu göçmenlik ve yoksulluk gibi sorunlar yaratmasaydık bence bugünkü risklerimiz daha düşük olacaktı. Bu sorunları kendimiz yarattık."

Koronavirüs tamamen doğal

Koronavirüsün nasıl ortaya çıktığı konusunda dikkat çeken bir açıklama da Avustralyalı bilim insanlarından geldi. Avustralyalı viroloji ve epidemiyoloji uzmanları, Covid-19'un laboratuvarda ortaya çıktığı iddialarını asılsız olarak niteledi. Sydney Üniversitesi'nde viroloji araştırmacısı Prof. Edward Holmes'in liderliğindeki araştırma ekibi, yeni koronavirüs genomu ile ilgili verileri analiz etti ve Mart ayında İngiliz "Nature Medicine" dergisinde bir makale şeklinde yayınladı. Makaleye göre, bilimsel kanıtlar yeni koronavirüsün doğal evrimin ürünü olduğunu gösteriyor. Covid-19'un laboratuvarda üretilmesiyle ilgili tahminlerin hiçbir bilimsel temele dayanmadığını ifade eden Prof. Holmes, "Birisi bir koronavirüs üretmek istiyorsa, genel olarak laboratuvardaki mevcut birden fazla koronavirüs dallarından birini seçmeleri gerekir. Seçilen dalın ayarlanıp yetiştirilmesi gerekir. Covid-19 laboratuvarda hiçbir koronavirüslerin özelliklerine sahip değil. Bu nedenle, yeni koronavirüsün laboratuvarda üretilmesiyle ilgili tahminin doğru olmadığını kesin olarak söyleyebiliriz" dedi.

Mutasyona uğruyorsa doğaldır

Avustralya'da Griffith Üniversitesi Menzies Sağlık Enstitüsü'nün Bulaşıcı Hastalıklar ve İmmünoloji Programı Direktörü Prof. Dr. Nigel McMillan ise şu ana kadar edinilen tüm kanıtların yeni koronavirüsün insan tarafından üretilmeyen doğal bir ürün olduğunu gösterdiğini söyledi. McMillan, dünya çapında büyük ölçekli örnekleme ve testlerin, bir yarasa virüsü ve pangolinlerde bulunan başka bir virüsün yeni koronavirüs ile en yakın ilişkiye sahip olduğunu gösterdiğini söyledi. McMillan'a göre, bu iki virüsün nasıl bir araya geldiği ve daha sonra mevcut yeni koronavirüse nasıl dönüştüğü konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. McMillan'ın görüşüne göre bu mutasyonlar insan tarafından oluşturulmadı, tamamen doğal olarak ortaya çıktı. Prof. Dr. McMillan, şunları söyledi: "İlk açık özellik virüste meydana gelen genetik mutasyonlardır. Bazı mutasyonlar proteindeki değişikliklerdir, bazıları değildir. Doğal evrim sırasında, iki mutasyonun aynı olasılığa sahip olduğunu ve bazılarının proteindeki gen dizisinin değişmesine neden olacağını, fakat bazı değişikliklerin proteinde olmadığını görebiliyoruz. Ancak insan tarafından üretilen virüslerde sadece proteinin gen dizisi değişecektir. Bu özellik yeni koronavirüsün doğal olarak ortaya çıktığının kanıtıdır."