Küreselleşen dünyada etiklik

Etiklik? Kendini bilmezlerin, kibrinin esiri olanların, ölçüyü kaçıranların arkasına sığındığı cümle?Özellikle çalışma hayatında sıkça kullanılan ve davranışlarda aranan bu olgu, öyle bir hal aldı ki, gerçekteki anlamını yitirip, başka anlamlar yüklenerek, çirkinleşen bir sözcük haline dönüştü.Etik kelimesi sözcükte, ahlak anlamına gelmektedir. Yunanca "ethos" yani "töre" sözcüğünden türeyen bu kelime en çok felsefi alanda kullanılır.Fakat günümüzde bu kelimeye karşı öyle bir algı oluştu ki, global güçlerin, küreselleşen dünya düzenin karşısındaki dayatmalarının yansıması haline dönüştü. Ben etiğim diye, inanç ve kültür ölçüsünü kaçıranlar hangi etiklikten ya da hangi ahlaktan bahsedebilirler ki?Batıya yönelmiş bir stratejiyle konulan iş yeri normlarındaki etikliğin, bizim kültür ve inancımızdaki ahlak anlayışla hiçbir bağlantısı yoktur, olamaz. Daha doğrusu ahlak konusu küreselleşemez. Çünkü her ülkenin, her inanışın ve her toplumun değer yargıları farklıdır. Bu dayatma küreselleşme adı altındaki batılılaşmadan başka bir şey değildir.Etikliğin, hangi devlete, hangi millete göre olduğuna mı bakacağız, yoksa eski Amerika Devlet Başkanı Bush'un tasarladığı yeni dünya düzeni dayatmalarına göre mi davranacağız?Birilerinin misyonunu savunurken haklı ya da haksızı göz ardı etmek, ezilenin değil, güçlünün yanında olmak, işverenine yalakalık yapmak etiklik değildir. İnsanlara yapılan haksızlığa göz yummamak, bilmeyene anlatmak, olmayana vermek verdiğinle övünmemek, yaptığın iyiliği dillendirmemektir, etiklik.Güzel ahlak sahibi olmak, vefakâr ve özverili bir tutum sergilemek, her kim olursa olsun haksızlığa eyvallah etmemektir, etiklik.Ben etik olayım derken, hakka girip, vebal alan insanlar, edindiği mevkiiyle kibre kapılıp, bunun sonucunda da hezeyana uğrayacaklar.Firmalar, holdingler etiklikle çalışanlarını hipnoz ederken, o firmaların alt düzey işçileri açlığa sefalete mahkûm edilmekteler.Örneğin, Soma faciasında ölen ve çeşitli iş kazaları sonucu hayatını kaybedenlerin aileleri yoksulluk içindedirler. Bu mudur etiklik?Daha geniş bakarsak; Afrika'da gıda yetersizliğinden ölenler, kapitalist sömürü güçlerinin uyguladıkları zulümler ve bu zulüm karşısında sesini çıkarmayan güçler, ne kadar etik olabilirler ki?Bir ihale daha alayım diye bunlara göz yumanlar, ne ahlakından bahsediyorlar? Bizim inancımızdaki ahlak anlayışı, bir insanın malını canını ve namusunu her şeyden üstün kılar. Kariyerde ilerleme, daha çok para kazanma hırsıyla hareket edenler, bu değerleri çiğneyip, bunun da adına iş etikliği diyorlar. Bu etiklik değil, etiksizliktir, bencilliktir ve kibirdir.Duyarsızlaşma, öyle bir boyuta geçmiştir ki, bu düşünceye mantıkçı modernleşme sıfatını yüklemişler, bunu da halka dayatmışlardır.Yani ne kadar mantıkçıysan o kadar diktatör, ne kadar diktatörsen o kadar başarılı ve ne kadar başarılıysan o kadar etiksin.Bu sorunla sınıfsal farklılıklar oluşmakta ve kendini üst sınıfta gören insanlarda kibirlerine tapmaktadırlar. Bu algısal sorunun ortan kaldıracak olanlar da yine bizleriz. Benim etiklik anlayışım ninemden dinlediğim öğütlerdir. O bana kimsenin hakkına girmemeyi, haksızlığa göz yummamayı, hakkını savunmayı, boş laf konuşmamayı, ezik durmamayı, saygılı olmayı, sabırlı olmayı, kısacası güzel ahlakı empoze ederek, öğüt verdi. İşte bu ahlak algısı etiklik kelimesinin tam karşılığıdır. Bu sebeple etik olmak özüne dönmeye bağlıdır. Batının dayattığı etiklik anlayışı değil, bu anlayışta ki etiklik küreselleşirse ancak toplumsal refah sağlanır.