Macron'dan Cezayir'e gaz ziyareti

OSMAN BAŞ / DETAY HABER

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Cezayir'de, Cumhurbaşkanı Abdulmecit Tebbun ile Muradiye Sarayı'nda bir araya geldi. İkili, görüşme sonrası basın toplantısı düzenlendi. İki lider, yaklaşık bir yıldır artan gerginliğin ardından saygı ve çıkar dengesi ışığında ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açma konusunda anlaştı. Basın toplantısında açıklamalarda bulunan Tebbun, Macron ile ikili iş birliği konusunda birçok noktayı ele aldığını belirterek, ilişkileri iki ülke arasında saygı ve çıkar dengesi ışığında geliştirmenin yollarını görüştüğünü ifade etti. Macron ise ziyaretinin ana hedeflerinden birinin ikili ilişkilerin geleceğine odaklanma olduğunu vurguladı.

'Acı dolu tarihimiz var'

İki tarafın da ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açma konusunda anlaştığını belirten Macron, "Karmaşık ve acı dolu bir ortak tarihimiz var. Bu durum geleceğe bakmamızı engelledi. İki ülkeden ortak tarihçilerin yer alacağı sömürge dönemi arşivleri üzerinde çalışacak ortak bir komite kurulmasına karar verdik" ifadelerini kullandı. Hayatlar ve aynı zamanda tarihleriyle ilgili olduğundan dolayı geçmişten kurtulmanın imkansız olduğunu dile getiren Macron, "Ancak kendimiz ve gençlerimiz için geleceğe bakmak da bizim sorumluluğumuzdur" dedi.

İlişkiler gergin seyrediyor

Macron'un Tebbun'un daveti üzerine gerçekleşen Cezayir ziyareti, iki ülke arasındaki tarihsel sorunların çözümü başta olmak üzere son dönemde yaşanan çalkantılı ilişkilerin rayına girmesi için bir fırsat olarak görülüyor. Cezayir'deki Fransız sömürgeciliğine bağlı çözülmeyen sorunların yanı sıra yakın zamanda Fransa'nın Cezayirlilere sağladığı vize kotasını kısıtlaması ile Cumhurbaşkanı Macron'un 'sömürge dönemi öncesi bir Cezayir ulusunun varlığından şüphe duyduğuna' ilişkin söylemleri, iki ülke arasında uzun yıllardır devam eden gerginliği daha da artırdı. Macron, şu ifadeleri kullanmıştı: "Cezayir'in bir ulus olarak inşası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önce sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı rolü ve kurduğu hakimiyeti tamamen unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz olduğumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." Bunun üzerine Cezayir Cumhurbaşkanlığı, yazılı bir açıklama yaparak Fransa'yı kınamış ve "Macron'un ifadeleri Fransız sömürgeciliğine karşı direnen 5 milyondan fazla şehidin anısına yönelik kabul edilemez bir hakarettir" ifadelerini kullanmıştı.

Bu dosyalar kapanmaz

Cezayir ile Fransa, yıllardır Fransız yetkililerin vermeyi reddettiği Cezayir arşivi ve Paris'teki İnsan Müzesi'nde bulunan halk devrimi liderlerinin kafataslarının iadesi başta olmak üzere olağanüstü 4 tarihi dosyayı müzakere ediyor. Cezayir makamlarına göre, üçüncü dosya Fransa'nın 1960 ve 1966 yılları arasında Cezayir çölünde gerçekleştirdiği nükleer denemelerin kurbanları için tazminat, dördüncü dosya ise Bağımsızlık Savaşı (1954-1962) sırasında kaybolan 2 bin 200 kişinin akıbetinin açıklığa kavuşturulmasıyla ilgili. Fransa, sömürgeciliğe karşı halk direnişinin sembol isimlerinden bazılarının kafataslarının 2020'de teslim edilmesi dışında Cezayir'in hiçbir talebine cevap vermedi. Macron'un ziyareti 27 Ağustos'ta sona erecek. Macron son olarak Cezayir'e 2017 yılında birkaç saat süren kısa bir ziyaret gerçekleştirmişti.


Fransa doğal gaz ve petrol peşinde


Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un üç günlük Cezayir ziyareti, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin enerji krizi yaşadığı ve Cezayir'in de enerji alanında İtalya'yı Avrupa'daki en büyük ortağı olarak tercih ettiği bir döneme denk geliyor. Öte yandan Cezayir rotayı yavaş yavaş Çin'e ve Rusya'ya çeviriyor. Nitekim Tebbun, birkaç hafta önce basına yaptığı açıklamada, ülkesinin BRICS grubuna katılmaya ilgi duyduğunu belirtti. BRICS grubuna katılma hedefi, yakın bir döneme kadar ithal ürünlerinin yüzde 60'ına yakını AB ülkelerinden ve özellikle de Fransa'dan temin eden Cezayir için 'derin bir dönüşüm' olarak değerlendiriliyor. Bu arada Macron'un ziyareti, Cezayir'in Eylül 2022 itibarıyla ilkokullarda İngilizce okutmaya başlatmasına sadece günler kala gerçekleşiyor. Cumhurbaşkanı Tebbun, bu konuya ilişkin yaptığı bir açıklamada, "Fransızca savaştan ganimettir. İngilizce ise dünya dilidir ve Cezayirlilerin dünyaya açılma zamanı gelmiştir" ifadelerini kullanmıştı.