Mahperi Hatun Kervansarayı: Anadolu’nun kalbinde bir Selçuklu mirası
Mahperi Hatun Kervansarayı, Tokat ilinin Pazar ilçesine yaklaşık 1 kilometre mesafede, Tokat-Pazar karayolunun 29. kilometresinde yer alır
02.07.2025 00:10:00
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu





Mahperi Hatun Kervansarayı, konum olarak kuzeybatıya meyilli bir arazide, İpek Yolu güzergâhı üzerinde stratejik bir noktaya inşa edilmiştir.
Tarihçesi
Bu görkemli yapı, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad'ın eşi ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in annesi olan Mahperi Hatun tarafından 1238 yılında yaptırılmıştır.


Kervansarayın avlu ve kapalı bölümlerindeki sülüs hatlı kitabeler, hem banisini hem de yapım yılını doğrular niteliktedir.
Zamanla harap olan yapı, 1999 yılında başlatılan restorasyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılmış ve 2007'ye kadar süren çalışmalarla bugünkü hâline kavuşmuştur.


Mimari özellikleri
Mahperi Hatun Kervansarayı, Selçuklu mimarisinin zarafetini ve işlevselliğini bir araya getirir:
Yapı malzemesi: Kesme taş kullanılmıştır.
Plan: Dikdörtgen planlıdır; yazlık (avlulu) ve kışlık (kapalı) olmak üzere iki ana bölümden oluşur.
Giriş kapısı: Son derece gösterişli ve anıtsal bir tasarıma sahiptir.
Avlu: Revaklarla çevrili açık alan, yaz aylarında konaklayanlar için tasarlanmıştır.
Kışlık bölüm: Tamamen kapalı, üç bölmeli ve iki sıra hâlinde düzenlenmiştir.
Kitabeler: Giriş kapısının üzerinde Mahperi Hatun'un unvanı olan "Safvet'ed-dünya ve'd-din" ifadesi yer alır.


Nasıl gidilir?
Tokat şehir merkezinden Pazar ilçesine ulaşım oldukça kolaydır:
Özel araçla: Tokat-Pazar yolunu takip ederek 29. kilometredeki yönlendirme tabelalarını izleyebilirsiniz.
Toplu taşıma: Tokat merkezden Pazar ilçesine düzenli minibüs ve otobüs seferleri mevcuttur.
Navigasyon: "Mahperi Hatun Kervansarayı, Pazar-Zile Yolu Üzeri, Tokat" adresini haritaya girmeniz yeterlidir.
Nasıl gezilir?
Ziyaretçilerine tarihî bir yolculuk sunan bu kervansaray, günümüzde hem kültürel bir durak hem de restoran olarak hizmet vermektedir:
Giriş ücreti: Ücretsizdir.
Ziyaret saatleri: Gün boyu ziyaret edilebilir, ancak restoran olarak hizmet verdiği için öğle saatlerinde daha canlıdır.
İpuçları:
- Giriş kapısındaki taş işçiliğini mutlaka inceleyin.
- Avluda oturup Selçuklu döneminin ticaret yollarını hayal edin.
- Rehberli turlar yoksa bile, bilgi panoları ve kitabeler size tarihî bağlamı sunar.
Neden görülmeli?
Mahperi Hatun Kervansarayı, sadece bir taş yapı değil; Anadolu'nun ticaret, kültür ve mimari tarihine açılan bir kapıdır. Kadın bir sultanın yaptırdığı bu anıtsal eser, hem kadınların tarihsel rolünü hem de Selçuklu estetiğini yansıtır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.