logo
11 TEMMUZ 2025

MEM'in simülasyonu

31.08.2024 00:00:00

"Para basma enflasyon olur" gibi klişe laflar vardır. Aklıma "Beyaz giyme toz olur, siyah giyme iz olur" geliyor bunları duyduğumda. Para basılmadığında neler olur? Bunu anlayabilmek için sizi bir fikir jimnastiğine, küçük bir simülasyona davet ediyorum.

Küçük bir köy düşünün. Fazla gelişmiş olmayan, beslenme, giyinme ve barınmanın dışında pek fazla ihtiyaçları bulunmayan bir köy olsun bu. Bu köy dünyadan izole olsun. Köylüler kendi ihtiyaçlarını birbirlerinden temin etmek yerine takas yerine muhtarın tedavüle koyduğu özel bir ağacın kurutulmuş yapraklarını kullandıklarını düşünün. 

Bu köyde herkesin bir mesleği olsun. Kimisi çiftçilikle uğraşsın, köylülerin tarım ihtiyaçlarını karşılıyor olsun. Kimisi hayvancılıkla uğraşıyor olsun, hayvansal gıdaları temin ediyor olsun. Kimisinin pamuktan iplik yaptığını, kimisinin bu ipi dokuduğunu kimisinin de terzi olduğunu düşünün. 

Yani köyde yaşamak için temel ihtiyaçları sağlayan her meslekten bir kişinin olduğunu düşünün. Bu insanlar ihtiyaçlarını muhtarın bunların cebine baştan koyduğu ağaç yapraklarıyla yaptıkları alışveriş yoluyla karşıladıklarını hayal edin. Ne kadar huzurlu bir köy değil mi?

Fakat birgün köye bir tefeci gelir. Muhtarın kanına girer. Doğan yeni çocuklar için artık yeni yaprak vermemesini ister. Artan nüfuslarıyla birlikte işgüçleri artmasına ve daha çok üretmelerine rağmen artık ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma gelirler. Halbuki herkes ihtiyacı karşılayacak üretimi yapmaktadır. Tek sorun ortada para yoktur. Gün tefeciye doğmuştur. Sıra ihtiyacı olanlara faizle başka bir ağacın yapraklarını vermeye gelmiştir. Bu arada tefeci her nasılsa muhtara o özel ağacı da kestirmiştir. Muhtar köylünün ihtiyacı olan yaprakları karşılamak için tefecinin yapraklarına mahkumdur. Tefeci muhtara da faizle yaprak vermeye başlar. Bilmiyorum bu hayali köy size tanıdık geldi mi?

Şimdi yapılması gerekenler nedir? Bir de ona bakalım. Öncelikle muhtar tefeciyi hiç dinlememeliydi. Doğan her çocuk için ailesine yapraklardan vermeliydi. Çünkü aksi takdirde üretim, fazlasıyla olmasına rağmen anlamsız yere çocuğun aç kalmasına sebep olacaktır. Bu aileye çocuk yapmayın demek gibidir. 

Bunun dışında o çocuk iyi bir tüketici olduğu gibi tükettiğinden fazla iyi bir üreticidir. Çünkü insan tükettiğinden fazla üretebilen akıllı bir varlıktır. Bunun dışında, muhtar köylünün üretim kapasitelerini arttırmaları oranında da daha çok yaprağı garibanlara karşılıksız vermeliydi. Çünkü artan üretimin satın alınamadıktan sonra ne anlamı var? Fakirlik nasıl yok edilecek? Köylülerin refah seviyesi nasıl yükselmiş olacak? Ürettiğini tüketemeyen köylüler niye daha fazla üretmek için gayret etsinler? 

Diyelim ki muhtar yaprağın dozunu kaçırdı. Köylüye haddinden fazla, ellerinde olanın 2 katını dağıttı. Ne olur? 10 yaprakla 1 çuval buğday alan köylü, en kötü ihtimalle 1 çuval buğdayı 20 yaprakla almaya başlar. Kaldı ki üretim fazla olduğundan belki bir çuval buğdayın fiyatı 20 yaprağa kadar çıkmayabilir bile. Peki böyle bir durumda köylünün alım gücü düştü mü? Hayır. Mağdur olan var mı? Hayır. Ama eğer muhtar yaprakları köylüye dağıtmak yerine tefeciye vermiş olsaydı. İşte bu felaket olurdu. Bu muhtarın ipi kendi boynuna geçirmesi olurdu.

Sonuca gelirsek para basmak alım gücünü azaltmaz. Yani enflasyon, alım gücü azalmadıkça bir tehlike değildir. Yeni klişemiz şu olsun. Para stoklama kriz olur, para saklama hırs olur. Bu köyün komşu köyle alışverişini başka bir yazıda anlatacağım.

Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Ali Gülelçin / diğer yazıları
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
Mahmud Halil'den, Trump yönetimine tazminat davası
21 Haziran'da serbest bırakılmıştı
Ortalık karıştı
Otel faciası davasında gerginlik
Bahçeli'den silah bırakma açıklaması
'PKK’nın kurucu önderliği sözünü tuttu'
30 terörist silahlarını imha edecek
PKK sembolik silah bırakıyor
'Gazze'deki sivillere defolun diyoruz'
Katil Netanyahu'dan küstah tehdit
Tedavi altındaydı
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut öldü
İsteyen herkes başkan adayı olamazmış
Zorbalık derneklere de sıçradı
LGS sonuçları açıklandı
Tercihler 14 - 24 Temmuz arası
Srebrenitsa Soykırımının yıl dönümü
Soykırımın 7 kurbanı toprağa verilecek
Kartalkaya'da yakınlarını kaybedenler konuştu
170 gün geçti 'artık yeter'
Mısır'dan 'Avrupalı İmamlar'ın İsrail ziyaretine tepki
'Utanç verici bir manzara'
Mısır ve Çin'den 'milli paralarla ticaret' hamlesi
3 anlaşma imzalandı
ABD, Kanada'ya yüzde 35 ilave vergi uygulayacak
Trump: 1 Ağustos'ta başlıyor
Erdoğan'dan kritik atamalar
Üniversitelere rektör atadı
4 kişideki para 750 milyon kişiden fazla
İşte gelir adaletsizliğinin geldiği nokta
Mahmud Halil'den, Trump yönetimine tazminat davası
21 Haziran'da serbest bırakılmıştı
Ortalık karıştı
Otel faciası davasında gerginlik
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.