Merkez Bankası'nın enflasyon değerlendirmesi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Şubat ayı Fiyat Gelişmeleri raporunu yayınladı.

Rapora göre, Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,35 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,22 puan yükselişle yüzde 12,37 oldu. Bu gelişme büyük ölçüde gıda fiyatlarından kaynaklanmış; hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda gruplarında yıllık enflasyon yukarı yönlü bir seyir izledi.

Enerji fiyatları, petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte akaryakıt öncülüğünde gerilemiş ve grup yıllık enflasyonu düşüş kaydetti. Bu dönemde hizmet enflasyonu bir miktar yükselirken, temel mal grubunda genele yayılan fiyat düşüşleri neticesinde ılımlı bir seyir kaydedilmiştir. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu sınırlı ölçüde artarken, eğilimleri görece yatay seyretti.

Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0,35 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,22 puan yükselerek yüzde 12,37 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,17 ve 0,09 puan artarak yüzde 11,10 ve 9,97 olarak gerçekleşti.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda ve hizmet gruplarının katkıları sırasıyla 0,39 ve 0,11 puan artmış, enerji, alkol-tütün ve temel mal gruplarının katkıları ise sırasıyla 0,18, 0,10 ve 0,09 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle üç aylık ortalamalara göre B ve C göstergelerinin eğilimi yataya yakın seyretti. Bu dönemde hizmet grubunun eğilimi bir miktar yükselirken, temel mal grubu eğiliminde (vergiden arındırılmış) belirgin bir değişiklik olmadı.

Şubat ayında hizmet fiyatları yüzde 0,84 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,29 puan yükselerek yüzde 12,49 oldu. Bu dönemde, yıllık enflasyon ulaştırma, kira ve diğer hizmetler gruplarında artmış, lokanta-otel ve haberleşme gruplarında ise yataya yakın bir seyir izledi. Ulaştırma grubu fiyatlarındaki yükseliş alt kalemler geneline yayılırken, diğer hizmetler grubundaki fiyat artışında kura duyarlı olan bakım-onarım ve sağlık hizmetleri (dişçilik, laboratuvar, görüntüleme ücretleri vb.) ile paket tur belirleyici oldu.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 0,30 puan düşüşle yüzde 7,05 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon giyim grubunda yatay seyrederken, dayanıklı ve diğer temel mal gruplarında geriledi. Dayanıklı mal grubu fiyatları elektrikli ve elektriksiz aletler (yüzde -0,67), mobilya (yüzde -0,36) ve otomobil fiyatlarına (yüzde -0,20) bağlı olarak düşüş gösterdi. Mobilya fiyatlarında bir önceki aydaki KDV indiriminin bu aya sarkan etkisinin izlendiği değerlendirildi. Bu dönemde, ilaç fiyatlarındaki artışa (yüzde 3,63) karşın, diğer temel mallar grubu fiyatları sınırlı da olsa düşüş kaydetti. Özetle, Türk lirasındaki değer kaybına rağmen, temel mal fiyatları Şubat ayında ılımlı bir seyir izledi.

Enerji fiyatları Şubat ayında aylık yüzde 0,63 oranında geriledi. Bu gelişmede, salgın hastalığa bağlı olarak düşen uluslararası petrol fiyatları etkili olmuş ve döviz kuru gelişmelerine rağmen akaryakıt fiyatları aylık yüzde 2,30 oranında azaldı. Diğer yandan, şebeke suyu fiyatları Şubat ayında yüzde 1,08 oranında artarak enerji fiyatlarındaki düşüşü sınırladı. Bu gelişmeler sonucunda enerji yıllık enflasyonu 1,60 puan azalarak yüzde 15,54'e geriledi.

Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Şubat ayında 1,54 puan artarak yüzde 10,58'e yükseldi. Bu gelişmede hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda gruplarının etkisi hissedilirken, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış daha belirgin oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada yüzde 4,73'e, işlenmiş gıdada ise yüzde 16,61'e yükseldi. Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon artmakla birlikte düşük düzeylerdeki seyrini korudu. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise kırmızı et fiyatlarındaki yükseliş (yüzde 3,27) eğilimi hızlanarak devam etti. Şubat ayında işlenmiş gıda fiyatları ekmek-tahıllar, et ürünleri ve katı-sıvı yağlar öncülüğünde artış eğilimini sürdürdü. Bu gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 13,65'e yükseldi.

Yİ-ÜFE Yurt içi üretici fiyatları Şubat ayında yüzde 0,48 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,42 puan yükselerek yüzde 9,26 oldu. Bu dönemde emtia fiyatları gerilerken, Türk lirasında gözlenen değer kaybına bağlı olarak petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının ana eğilimi yükseldi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji ve dayanıksız tüketim malları gruplarında gerilerken, diğer gruplarda arttı. Aylık gelişmelere bakıldığında, enerji hariç diğer kalemlerde genele yayılan fiyat artışları gözlendi. Enerji üretici fiyatlarındaki belirgin düşüşte rafine edilmiş petrol ürünleri ile elektrik kalemi etkili oldu.

Bu dönemde, dayanıklı tüketim mallarındaki fiyat artışında temelde mobilya kalemi belirleyici olurken; sermaye mallarında metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtları ve makineler; ara malında demir-çelik ve metal ürünleri ile tekstil sektörüne girdi sağlayan kalemler öne çıktı. Dayanıksız tüketim mallarında ise gıda ürünlerinde fiyat artışları izlenirken, bu dönemde tütün ürünleri üretici fiyatlarındaki düşüş dikkat çekti. Sonuç olarak, tüketici enflasyonu üzerinde üretici fiyatları kaynaklı baskılar bir miktar arttı.

İHA