Merve Zıvalı: Hepatitten korunalım karaciğeri koruyalım!

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Dünya Hepatit Birliği tarafından "Dünya Hepatit Günü" olarak belirlenen 28 Temmuz günü, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kamuoyunun hepatit hastalıklara dikkat çekmesi üzerine ilan edilmiştir. 

Türk Karaciğer vakfı son verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 400 milyon insanın Hepatit hastalığını taşıdığı bilinmektedir. Öte yandan güncel DSÖ verilerine göre ise, ilk kez İngiltere'de sebebi bilinmeyen hepatit virüsü tespit edilmiştir. İngiltere'nin ardından Avrupa ve ABD ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkede de görülen bu hastalık "gizemli hepatit" olarak adlandırılmıştır. Gizemli hepatit vakasının ilk gözlendiği 5 Nisan'dan bu yana yaklaşık bin kişiyi aşkın vaka tespit edilmiş ve bu vakaların daha çok çocuklarda gözlendiği ortaya çıkmıştır.

Covid-19 salgınından sonra gizemli hepatit vakalarının hızla çoğalması ve gizemini koruması akıllarda 'acaba yeni bir pandemi mi geliyor?' sorularını getirmişti. 

Ancak vaka görülme sayısının azalması ile insanlar üzerindeki endişe yerini sessizliğe bırakmıştır. 

Hepatit nedir?

Hepatit; karaciğer iltihabı, siroz, karaciğer kanserine neden olan viral bir hastalık olup tedavi edilmediğinde maalesef ölümle sonuçlanmaktadır. Hepatit A, B, C, D, E tiplerinden oluşmaktadır. 

Hepatit A virüsü, halk arasında sarılık olarak da bilinmektedir. Gıda, cinsel temas en çok da gaitanın bulaştığı su ve besinler ile bulaş söz konusudur. 

Hepatit B virüsü daha çok kan yolu ile bulaşmakta olup siroz, kanser şeklinde kötü sonuçlara neden olabilmektedir. Ancak bu virüsten Hepatit B aşısı yapılarak korunmak mümkünüdür.

Hepatit C virüsü (HCV) genellikle kan yolu ile bulaşmaktadır. Bunun sonucunda hastada Hepatit B gibi hayatı tehdit eden siroz, karaciğer kanseri ve hatta ölüm ile sonuçlanabilmektedir. Hepatit C'nin maalesef aşısı henüz bulunmamaktadır. 

Hepatit D virüsü (HDV) enfekte kişinin vücut sıvılarıyla doğrudan temas edilmesi halinde bulaş gözlemlenebilir. Yaşam boyu karaciğer hasarına ve hatta ölüme yol açabilecek, ciddi semptomları olan bir karaciğer enfeksiyonudur. 

Hepatiti E virüsü genellikle kontamine olmuş kirli eller, yiyecek ve içecekten nadiren ise kan yolu ile bulaşan iltihabi bir karaciğer hastalığıdır. 

Hepatit D, E tipleri daha az rastlanılmakla birlikte aşıları henüz yoktur. Her ne kadar bu virüslerin az rastlanıldığı bilinse de başta karaciğer ve tüm organların işlevlerini korumak için özellikle bulaş yollarına dikkat edilmelidir.

Bu semptomlar ile benzer belirtiler gösteren gizemli hepatit arasında mide bulantısı, ishal, sarılık, su kaybı, kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik, ateş, iştahsızlık, uyuşukluk gibi birçok semptomları sıralamışlardır. Bu belirtilerin çocuklar üzerinde bağışıklık sisteminin zayıflatması, fiziksel ve zihinsel sorunlar oluşturma potansiyeli endişe kat sayısını artırmıştır. 

Dünyada Hepatit kaynaklı ölüm oranlarına baktığımızda;

DSÖ 2021 verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 325 milyon kişinin kronik hepatit B virüsü (HBV) veya hepatit C (HCV) virüsleriyle enfekte olduğunu, hepatit kaynaklı ölümlerin %96'sının ise hepatit B ve hepatit C virüsünden kaynaklandığını ifade etmektedir. 

Yine DSÖ'nün açıklamasına göre Dünyada yılda 1,4 milyon insanın bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü rapor edilmiştir. 

Öte yandan 1000'i aşkın gizemli hepatit vaka sayısından elde edilen verilere göre ölü sayısının yaklaşık %2 olduğu bildirilmiştir.

Hepatit erken teşhis edilmemesi ve vücutta kuluçka süresinde hastalığın sinsice ilerlemesi açısından oldukça tehlikelidir. Hastalığın hayati öneme sahip olan karaciğer organının işlevini bozması, hayati tehdit eden ana etmenler arasında yer almaktadır. Dolayısı ile özellikle bulaş yollarına dikkat edilmesi, belirli periyotlar ile hepatit belirteçlerine bakılması hastalıktan korunmak adına oldukça önemlidir.

Tedavi edilebilen ve korunabilen Hepatit tiplerinde farkındalık oluşturmak adına her yıl 28 Temmuz pek çok faklı sloganları ile hepatit gününe öncülük etmiştir. Gelin bu seferde biz Hepatit farkındalığını oluşturalım. Hepatitten korunalım Karaciğeri koruyalım!