Milyonlarca EYT'lide hayal kırıklığı

MURAT ÇABAS / DETAY HABER

Milyonlarca vatandaşımız, sigorta pirim ödemelerini bitirmesine rağmen yaşa takıldıkları için emekli olamıyorlardı. Kamuoyunda EYT olarak bilinen, emeklilikte yaşa takılanların mağduriyetine sebep olan yasanın kabulünden bu yana 23 yıl geçti. EYT kapsamındaki vatandaşlar hükümetten özellikle de yaklaşan seçimler öncesi bu mağduriyeti giderecek bir düzenleme bekliyorlardı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan sonunda beklenen açıklama geldi ama tam bir hayal kırıklığı oluşturdu. Çünkü bu kapsamda 5 milyon civarında vatandaşımız varken, Bakan Bilgin yaklaşık 1.5 milyon EYT'linin emekli olacağını açıkladı.

1.5 milyon EYT'li emekli olacak

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilikte yaşa takılanların sorununu çözecek yasa teklifini Aralık ayı içerisinde TBMM'ye getireceklerini ve uygulamayı 2023 itibariyle başlatacaklarını söyledi. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bütçesinin sunumunu yapan Bakan Bilgin, EYT'li sayısının abartıldığı gibi 5 milyon ya da 8 milyon olmadığını, yaş şartının kaldırılmasıyla birlikte yaklaşık 1.5 milyon kişinin emekli olacağını söyledi. EYT'lileri büyük bölümünün işçi olduğunu ve bunların yüzde 87'sinin de halen bir işte çalıştığını bildiren Bilgin, prim gün sayısı ve hizmet yılı şartlarına takılanların yasa gereği bu şartları doldurmayı bekleyeceklerini belirtti. Bilgin, EYT düzenlemesinin devreye girmesiyle birlikte işverenlerin üzerinde önemli miktarda kıdem tazminatı yükü oluşacağını, düzenlemenin gecikmesinde bu sorunlara ilişkin yapılan görüşmelerin de etkili olduğunu ifade etti.

İki şart değişmiyor

Bakan Bilgin, EYT ile ilgili düzenleme konusunda, "İki şartı kaldırmıyoruz: Prim gün sayısı ve yıl sayısı. Kadınlar için 20, erkekler için 25 şartını yerine getirdikleri zaman onlar da bundan istifade edecekler" dedi. TBMM Plan Bütçe Komisyonunda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Bilgin, bazı milletvekillerinin "Bu sefer de prime takılanlar olacak" sözleri üzerine, "8 Eylül 1999 öncesi prim şartını değiştirmiyoruz. 5 bin ile 5 bin 400 prim gün şartını değiştirmiyoruz. Sigortalılık süresini de 20-25 yıl olarak koruyoruz" dedi. Yıl sonunda emekli olacaklardan sonra geriye kalan 4 milyon civarında kişinin de sigorta prim ve sigortalılık yılını doldurdukça emekli olacağını belirten Bilgin, "Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme. Sınır koyan bir düzenleme değil" dedi.

Staj ve çıraklık dahil değil

Staj ve çıraklık dönemi sigortaların EYT için başlangıç sayılıp sayılmayacağıyla ilgili bir soruya Bilgin, "Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil zaten. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem" yanıtını verdi. EYT konusunda bir düzenlemenin çıkacağını bildiren Bilgin, bu düzenlemenin ayrıntılarını gerekli hesaplamaların ardından kamuoyuyla paylaşacaklarını dile getirdi.

Kimler EYT'li sayılıyor?

Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar EYT'li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. 9 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı aranmaksızın prim günü ve sigortalılık süresi şartları sağlanarak emekli olunabiliyordu. 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık süresi şartlarının yanı sıra bir de yaş şartı getirildi. EYT'li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor. Kaç kişinin EYT kapsamında olduğuyla alakalı AKP Genel Başkan Yardımcısı Jülide Sarıeroğlu bir TV programında şunları söylemişti: "Yaklaşık 3-4 milyon arasında bir vatandaşımızın bu kapsamda olduğunu tahmin ediyoruz. Hepsi bir anda olmayacak. Tabii detaylar için en doğru ağız Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Sayın Vedat Bilgin olacak." CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu TBMM'de düzenlediği 'EYT'ye ilişkin basın toplantısında bu konuda şu rakamları paylaştı: "Biz de araştırdık. Bir defa 1.5 milyon değil. Dedik ki 1.9 milyon emekli, kanun geçtiğinde emekli olacak. Bu kanunu Aralık ayında çıkardıkları zaman 1 milyon 936 bin kişi o gün emekliliği hak ediyor. Kim bunlar? 1 milyon 400 bin kişi SSK emeklisi; 460 bin memur, 72 bin de BAĞKUR var. Fakat yıllar içinde, 2023, 2024, 2025'te; 4 milyon 787 bin kişi daha emekli olacak. Eğer bu kanun bütün EYT'liler için yaş sınırı kalkarsa. Hepsi emekliliği hak ediyorlar. Kim bunlar? 3 milyon 498 bin SSK'lı, 619 bin BAĞKUR'lu; 669 bin memur… Toplam 4 milyon 787 bin. Bu rakamlar devletin, bakanlığın rakamlarıdır."