Mi'rac mucizesini müşriklerin akılları bir türlü almıyordu. Duyanlar arasında büyük bir şaşkınlık hakimdi. Mi'rac hakkındaki analizimizde bu aşamayı da Prof. Dr. Haydar Baş hocamızın şaheserinden aktarmaya devam edelim:
Allah Resulü, Ümmühani Hatun'un evine dönüp Mi'rac olayını anlatınca, Ümmühani; "Bunu halka açma; onlar seni yalanlarlar ve üzerler" dedi. O da "Allah'a yemin olsun ki, bunu onlara anlatacağım" diyerek, tebliğdeki kararlılığını gösterdiler.
Hemen, Kâbe'nin Hatim denilen yerine gitti ve müşriklere İsrâ hadisesini anlattı; şaşırdılar.
Bu yolculuğun, deve ile en az iki ay sürmesi gerektiğini söyleyerek inanmadılar. Gecenin kısa bir vaktinde böyle bir yolculuğun gerçekleşmiş olması onlara göre mümkün değildi. Müşrikler; "Delilin nedir?" diye sordular.
Ebu Cehil sokuldu; laf almaya çalıştı. Sonra bütün avenesini toplayıp istihza ederek olayı Resûlullah'dan tekrar anlatmasını istedi. Allah Resulü anlatınca da kimse inanmadı.
Bunun üzerine çevredekiler Beytü'l-Makdis ile ilgili sorular yönelttiler. Bütün sorulara verilen cevapların doğru olduğunu gördüklerinde, şaşkınlıkları daha da arttı.
Kureyş müşrikleri, ticaret yapıp dönen kafileyi sordular. Allah Resulü, onları gördüğünü, hatta kaplarından su içtiğini haber verdi. Kervandaki çobanların sayısına varıncaya kadar verdiği bütün bilgilerin doğru olduğunu anladıklarında; "Bu, sadece bir sihirdir" demeye başladılar ve nefisleri imanlarına mâni oldu.
Mi'rac hakkındaki birtakım soruların, bakış açılarına göre değiştiği muhakkaktır. Bu arada İslam'ı, Batı kültürü standartlarına göre değerlendiren şarkiyatçıların Mi'rac mucizesini akıllar üstü karakterinden uzaklaştırmaya çalıştıkları bir gerçektir. Bu cümleden olarak, büyük çoğunluktaki ulemâ kadrosunca kabul görmüş ve Müslümanların mana dünyasında yerini almış Mi'rac mucizesinin zayıf rivayetler ve kavillerle bulandırılmaya çalışıldığı da esefle müşahede edilmektedir. Bu meyanda, Mi'racın keyfiyetine geçmeden önce, "Allah'ın mekânı var mı ki, Hz. Peygamber (s.a.v.) O'nunla görüşsün?" sualinin cevabını hülasa etmek uygun olur.
Cenab-ı Hakk'ın elbette mekânı yoktur. O, mekânın mekânı, zamanın da zamanıdır. Durum bu olunca, zamandan ve mekândan münezzeh olup, her an hazır ve nazırdır. O hâlde, Cenab-ı Vacibu'l-Vücud'suz bir mekân ve zaman da tahayyül edilemez. Ve O'na bir mekân da tahsis edilemez. Ancak Cenab-ı Hak, her yerde her zaman, dilediği şekilde tecelli eder, kendini müşahede ettirir. O'nun kendini dilediği mekânda müşahede ettirmesi, O'na mahsus bir mekânın olduğunu değil, yukarıda belirttiğimiz ölçülerde olduğu gibi, sadece o mekânda varlığını tecelli ile izhar etmesidir.
Mesela, Hz. Musa'ya Tur Dağı'nda, dağdan tecellisini göstermesi ve yine Mukaddes Vadi'de ağaçtan tecelli edip O'nunla konuşması, Cenab-ı Hakk'ın tecellisi için bir mekân seçmesi, O'na bir mekân tayin ve tahsis etmeğe sebep olmaz. Hâl böyle olunca; Mi'rac'daki tecelli ile Fahr-i Kâinat'ın Cenab-ı Hak ile konuşmasında da Allah (c.c.) için bir mekân tahsisi söz konusu değildir. (Prof. Dr. Haydar Baş, Rahmeten lil âlemin Hz. Muhammed (s.a.v.), Genişletilmiş 17. Baskı, sayfa 303-305)
Allah Resulü, Ümmühani Hatun'un evine dönüp Mi'rac olayını anlatınca, Ümmühani; "Bunu halka açma; onlar seni yalanlarlar ve üzerler" dedi. O da "Allah'a yemin olsun ki, bunu onlara anlatacağım" diyerek, tebliğdeki kararlılığını gösterdiler.
Hemen, Kâbe'nin Hatim denilen yerine gitti ve müşriklere İsrâ hadisesini anlattı; şaşırdılar.
Bu yolculuğun, deve ile en az iki ay sürmesi gerektiğini söyleyerek inanmadılar. Gecenin kısa bir vaktinde böyle bir yolculuğun gerçekleşmiş olması onlara göre mümkün değildi. Müşrikler; "Delilin nedir?" diye sordular.
Ebu Cehil sokuldu; laf almaya çalıştı. Sonra bütün avenesini toplayıp istihza ederek olayı Resûlullah'dan tekrar anlatmasını istedi. Allah Resulü anlatınca da kimse inanmadı.
Bunun üzerine çevredekiler Beytü'l-Makdis ile ilgili sorular yönelttiler. Bütün sorulara verilen cevapların doğru olduğunu gördüklerinde, şaşkınlıkları daha da arttı.
Kureyş müşrikleri, ticaret yapıp dönen kafileyi sordular. Allah Resulü, onları gördüğünü, hatta kaplarından su içtiğini haber verdi. Kervandaki çobanların sayısına varıncaya kadar verdiği bütün bilgilerin doğru olduğunu anladıklarında; "Bu, sadece bir sihirdir" demeye başladılar ve nefisleri imanlarına mâni oldu.
Mi'rac hakkındaki birtakım soruların, bakış açılarına göre değiştiği muhakkaktır. Bu arada İslam'ı, Batı kültürü standartlarına göre değerlendiren şarkiyatçıların Mi'rac mucizesini akıllar üstü karakterinden uzaklaştırmaya çalıştıkları bir gerçektir. Bu cümleden olarak, büyük çoğunluktaki ulemâ kadrosunca kabul görmüş ve Müslümanların mana dünyasında yerini almış Mi'rac mucizesinin zayıf rivayetler ve kavillerle bulandırılmaya çalışıldığı da esefle müşahede edilmektedir. Bu meyanda, Mi'racın keyfiyetine geçmeden önce, "Allah'ın mekânı var mı ki, Hz. Peygamber (s.a.v.) O'nunla görüşsün?" sualinin cevabını hülasa etmek uygun olur.
Cenab-ı Hakk'ın elbette mekânı yoktur. O, mekânın mekânı, zamanın da zamanıdır. Durum bu olunca, zamandan ve mekândan münezzeh olup, her an hazır ve nazırdır. O hâlde, Cenab-ı Vacibu'l-Vücud'suz bir mekân ve zaman da tahayyül edilemez. Ve O'na bir mekân da tahsis edilemez. Ancak Cenab-ı Hak, her yerde her zaman, dilediği şekilde tecelli eder, kendini müşahede ettirir. O'nun kendini dilediği mekânda müşahede ettirmesi, O'na mahsus bir mekânın olduğunu değil, yukarıda belirttiğimiz ölçülerde olduğu gibi, sadece o mekânda varlığını tecelli ile izhar etmesidir.
Mesela, Hz. Musa'ya Tur Dağı'nda, dağdan tecellisini göstermesi ve yine Mukaddes Vadi'de ağaçtan tecelli edip O'nunla konuşması, Cenab-ı Hakk'ın tecellisi için bir mekân seçmesi, O'na bir mekân tayin ve tahsis etmeğe sebep olmaz. Hâl böyle olunca; Mi'rac'daki tecelli ile Fahr-i Kâinat'ın Cenab-ı Hak ile konuşmasında da Allah (c.c.) için bir mekân tahsisi söz konusu değildir. (Prof. Dr. Haydar Baş, Rahmeten lil âlemin Hz. Muhammed (s.a.v.), Genişletilmiş 17. Baskı, sayfa 303-305)
Uğur Kepekçi / diğer yazıları
- ‘Oyları böleceğiz, vatanı böldürmeyeceğiz!’ / 28.03.2024
- İkiyüzlü siyaset kaldığı yerden / 27.03.2024
- Siyaset deccalları / 26.03.2024
- Oyları bölün! / 25.03.2024
- Atatürk’ün her ilkesi önemlidir / 23.03.2024
- Yerelden genele değişimi başlatalım / 22.03.2024
- Sayılı gün çabuk geçer / 21.03.2024
- Atatürk diyor ki! / 20.03.2024
- Haydi, artık karar verin! / 19.03.2024
- Çanakkale geçildi mi, geçilmedi mi? / 18.03.2024
- İkiyüzlü siyaset kaldığı yerden / 27.03.2024
- Siyaset deccalları / 26.03.2024
- Oyları bölün! / 25.03.2024
- Atatürk’ün her ilkesi önemlidir / 23.03.2024
- Yerelden genele değişimi başlatalım / 22.03.2024
- Sayılı gün çabuk geçer / 21.03.2024
- Atatürk diyor ki! / 20.03.2024
- Haydi, artık karar verin! / 19.03.2024
- Çanakkale geçildi mi, geçilmedi mi? / 18.03.2024