İmam Musa Kazım, elli beş yaşında şehit edilmiştir. Bağdat'ta Receb ayının altısında Hakka yürümüştür. Mübarek türbesi Kazimeyn şehrindedir. Şehadeti Halife Harun Reşid eliyledir. Ancak bu şehadeti hazırlayan kendi soyundan biri olmuştur. İmam'ı şehadete hazırlayan olaylar 'el-İrşad' adlı eserde şöyle verilir:
Halife Harun Reşid büyük oğlunu gerekli eğitimleri alması için Eşas'ın oğlu Muhammed'in yanına gönderdi. Halid oğlu Yahya, bundan dolayı Eşas'ın oğlunu kıskandı. Kendi kendine eğer Harun'un bu oğlu iyi eğitim görür ve halife olursa vezirlik makamının kendisinden alınacağını düşündü. Eşas'ın oğlu hakkında komplo kurdu. Eşas'ın oğlu, İmam Musa Kazım'ın imametine inananlardandı. Bu amaçla Yahya, Eşas'ın oğlu ile dostluk kurdu; aile arasında görüşmeye başladı. Sık sık evine gidiyor, Harun'a, hakkında raporlar sunuyordu. Bu raporlar halifeyi etkiliyordu. Bir gün Yahya yakınlarına, Ebu Tâliboğulları'ndan yoksul olan birini kendisine bulmalarını söyledi. İmam Musa Kazım'ın kardeşi İsmail'in oğlu Ali'yi kendisine önerdiler. Yahya, İsmail'in oğlu Ali'ye bir miktar para ve mal göndererek eğer Bağdat'a Harun'un yanına gelirse kendisine daha fazlasını vereceğini söyledi. İmam Kazım, yeğeni İsmail'in oğlu Ali'nin daima ihtiyaçlarını karşılar kendisine büyük iyiliklerde bulunurdu. Yahya'nın bu girişimini duyunca yeğenini yanına çağırarak nereye ve niçin gitmek istediğini sordu. Ali çok borçlu ve muhtaç olduğunu bu nedenle Harun Reşit'in yanına gitmek istediğini söyledi. İmam, "Ben senin borcunu öder ve ondan fazlasını da sana hediye ederim" diye buyurdu. İsmail'in oğlu Ali, İmam'ı dinlemedi; kararından vazgeçmedi. İmam ikinci kere Ali'yi çağırtıp kendisine üç yüz dinar ve dört bin dirhem vererek, "Yeğenim, iyi düşün. Gitmek istediğin yere gidip çoluk çocuğunu öksüz bırakma" buyurdu. Ali, amcası İmam'ın yanından ayrıldıktan sonra İmam yanındakilere şöyle buyurdu: "Benim bu yeğenim, vallahi benim ölümüme sebep olacaktır."
Rivayet edildiğine göre İmam Musa Kazım'ın nasihatlerini dinlemeyen ve paraları alan İsmail oğlu Ali toplanıp Halid oğlu Yahya'nın yanına gitti. Yahya, İmam Musa Kazım hakkında istediği her türlü bilgiyi Ali'den öğrenerek Harun Reşid'e rapor ediyordu.
Bir gün de Ali'yi Harun'un yanına götürdü. Harun, Ali'ye İmam hakkında sorular sorunca o da amcasını kötüleyerek doğudan batıdan kendisine paralar geldiğini daha yakın bir zamanda Medine'de otuz bin dinar ödeyerek bir çiftlik aldığını anlattı. Ve hakkında başka bilgiler de verdi. Harun Reşid bunları duyunca Ali'ye iki yüz bin dinar ödenmesini ve parayı alarak kendine yeni bir hayat kurmasını emretti. Ali yeni yaşamı için Bağdat'ın doğusunda bir yer seçti. Harun'un vaad ettiği para kendine ödenmeyince halifeye haber gönderdi. Haberciler birkaç gün geciktiler. Bu sırada Ali şiddetli bir ishale tutuldu. Öyle ki son tuvalete gittiğinde bağırsakları da dışarı çıktı. Adamları durumu anladıklarında müdahale etmelerine rağmen bağırsaklarını içine yerleştiremediler. O bu halde can vermek üzere iken Harun'un gönderdiği paralar kendisine ulaştı. İsmail oğlu Ali, "Ben ölüyorken bu paraları ne yapayım?" diyerek can verdi.
İsmail oğlu Ali'nin para için amcası İmam hakkında verdiği bilgiler Harun Reşid'in ona olan hıncını artırmış masum İmam'ı (orada öleceği) zindana atmasına sebep olmuştur. (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Musa Kazım, s.319-325 ve el-İrşad, Allame-i Kebir, Şeyh Mufid, s.349-350).
Halife Harun Reşid büyük oğlunu gerekli eğitimleri alması için Eşas'ın oğlu Muhammed'in yanına gönderdi. Halid oğlu Yahya, bundan dolayı Eşas'ın oğlunu kıskandı. Kendi kendine eğer Harun'un bu oğlu iyi eğitim görür ve halife olursa vezirlik makamının kendisinden alınacağını düşündü. Eşas'ın oğlu hakkında komplo kurdu. Eşas'ın oğlu, İmam Musa Kazım'ın imametine inananlardandı. Bu amaçla Yahya, Eşas'ın oğlu ile dostluk kurdu; aile arasında görüşmeye başladı. Sık sık evine gidiyor, Harun'a, hakkında raporlar sunuyordu. Bu raporlar halifeyi etkiliyordu. Bir gün Yahya yakınlarına, Ebu Tâliboğulları'ndan yoksul olan birini kendisine bulmalarını söyledi. İmam Musa Kazım'ın kardeşi İsmail'in oğlu Ali'yi kendisine önerdiler. Yahya, İsmail'in oğlu Ali'ye bir miktar para ve mal göndererek eğer Bağdat'a Harun'un yanına gelirse kendisine daha fazlasını vereceğini söyledi. İmam Kazım, yeğeni İsmail'in oğlu Ali'nin daima ihtiyaçlarını karşılar kendisine büyük iyiliklerde bulunurdu. Yahya'nın bu girişimini duyunca yeğenini yanına çağırarak nereye ve niçin gitmek istediğini sordu. Ali çok borçlu ve muhtaç olduğunu bu nedenle Harun Reşit'in yanına gitmek istediğini söyledi. İmam, "Ben senin borcunu öder ve ondan fazlasını da sana hediye ederim" diye buyurdu. İsmail'in oğlu Ali, İmam'ı dinlemedi; kararından vazgeçmedi. İmam ikinci kere Ali'yi çağırtıp kendisine üç yüz dinar ve dört bin dirhem vererek, "Yeğenim, iyi düşün. Gitmek istediğin yere gidip çoluk çocuğunu öksüz bırakma" buyurdu. Ali, amcası İmam'ın yanından ayrıldıktan sonra İmam yanındakilere şöyle buyurdu: "Benim bu yeğenim, vallahi benim ölümüme sebep olacaktır."
Rivayet edildiğine göre İmam Musa Kazım'ın nasihatlerini dinlemeyen ve paraları alan İsmail oğlu Ali toplanıp Halid oğlu Yahya'nın yanına gitti. Yahya, İmam Musa Kazım hakkında istediği her türlü bilgiyi Ali'den öğrenerek Harun Reşid'e rapor ediyordu.
Bir gün de Ali'yi Harun'un yanına götürdü. Harun, Ali'ye İmam hakkında sorular sorunca o da amcasını kötüleyerek doğudan batıdan kendisine paralar geldiğini daha yakın bir zamanda Medine'de otuz bin dinar ödeyerek bir çiftlik aldığını anlattı. Ve hakkında başka bilgiler de verdi. Harun Reşid bunları duyunca Ali'ye iki yüz bin dinar ödenmesini ve parayı alarak kendine yeni bir hayat kurmasını emretti. Ali yeni yaşamı için Bağdat'ın doğusunda bir yer seçti. Harun'un vaad ettiği para kendine ödenmeyince halifeye haber gönderdi. Haberciler birkaç gün geciktiler. Bu sırada Ali şiddetli bir ishale tutuldu. Öyle ki son tuvalete gittiğinde bağırsakları da dışarı çıktı. Adamları durumu anladıklarında müdahale etmelerine rağmen bağırsaklarını içine yerleştiremediler. O bu halde can vermek üzere iken Harun'un gönderdiği paralar kendisine ulaştı. İsmail oğlu Ali, "Ben ölüyorken bu paraları ne yapayım?" diyerek can verdi.
İsmail oğlu Ali'nin para için amcası İmam hakkında verdiği bilgiler Harun Reşid'in ona olan hıncını artırmış masum İmam'ı (orada öleceği) zindana atmasına sebep olmuştur. (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Musa Kazım, s.319-325 ve el-İrşad, Allame-i Kebir, Şeyh Mufid, s.349-350).
M. Haydar AKYAVUZ / diğer yazıları
- ‘Biz korkuyu Kerbela'da bıraktık’ / 30.05.2020
- Anneler Günü’nde Ebe Anne / 12.05.2020
- O bir davetçiydi / 10.05.2020
- Kardeşlerim / 27.04.2020
- Amerika kaybedecek! / 10.01.2020
- Röportaj: CHP İl Gençlik Başkanı Ali Rıza Tufan / 21.12.2018
- Arama Motoru Optimizasyonu (SEO) / 18.12.2018
- Şıkşıkiye Hutbesi / 27.10.2018
- Kahrolsun bazı şeyler / 04.05.2018
- Üniversiteme dokunma / 29.04.2018
- Anneler Günü’nde Ebe Anne / 12.05.2020
- O bir davetçiydi / 10.05.2020
- Kardeşlerim / 27.04.2020
- Amerika kaybedecek! / 10.01.2020
- Röportaj: CHP İl Gençlik Başkanı Ali Rıza Tufan / 21.12.2018
- Arama Motoru Optimizasyonu (SEO) / 18.12.2018
- Şıkşıkiye Hutbesi / 27.10.2018
- Kahrolsun bazı şeyler / 04.05.2018
- Üniversiteme dokunma / 29.04.2018