AHMET SAFA TERZİ/İSTANBUL

Geçen yıl 2016'ya göre otomotiv sektöründe satışlar düştü. Bu yıl da sektörün hareketli olduğunu söyleyebilmek mümkün değil? Bu nedenle sektör 'hurda teşviki' düzenlemesini dört gözle bekliyor. Türkiye'nin 2018'deki bütçe ve vergi gelirlerinde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) en yüksek paya sahip gelir kaynağı olarak dikkat çekiyor. 2018 için planlanan ÖTV geliri yüzde 8.4 artışla 147.5 milyar TL'ye ulaşacak. Diğer bir anlatımla Türkiye'nin 2018'deki vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 22'si ÖTV'den gelecek. ÖTV'nin 23.5 milyar TL'sinin de motorlu taşıt araçları üzerinden gelmesi planlanıyor. Düzenleme yasalaşırsa hurda indirimi/teşviki ilk önce ÖTV gelirlerine yansıyacak. Eski araçların daha verimli olan yeni araçlarla değiştirilmesinin enerji ithalatını da azaltacağı ifade ediliyor. Peki, teşvik düzenlemesinde neler var? Danışmanlık şirketi KPMG'nin araştırmasına göre durum şöyle:
- Torba yasayla getirilmesi planlanan yeni 'hurda teşviki/indirimi' mekanizmasının kapsamı oldukça geniş. Sadece otomobiller değil, aynı zamanda panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonları da kapsıyor. Ancak mevcut haliyle yeni düzenleme özellikle 'binek otomobil' piyasasında etkili olacak.
- 20 yaş ve üstü araçların kapsama girdiği son uygulamadan farklı olarak, bu kez 16 ve üstü yaştaki araçlar hurda kapsamına alınıyor. 
- Teşvikten 31 Aralık 2019'a kadar yararlanmak gerekecek. 
- Otomotiv sektörünün gelecek planlamasını daha sağlıklı yapabilmesi için belli aralıklarla ve sürpriz mevzuat değişiklikleriyle tekrarlana hurda indirimi/teşviki uygulamalarının artık 'sürekli' hale getirilmesi önemli. Örneğin, ÖTV Kanunu'na eklenecek olan bir maddeyle, her yıl 16 yaşına girecek araçlar ile daha büyük yaşta olan ancak henüz teşvikten yararlanmamış araçların hurdaya ayrılmaları halinde sürekli bir ÖTV teşviki mekanizması kurulması sektör için daha faydalı olacak.

İndirim tutarı maksimum 10 bin TL

- Teşvikle ÖTV'de 10 bin TL'ye kadar indirim sağlanıyor. Aracını hurdaya çıkararak tescil kaydını sildirenler, yeni araç alırken tahakkuk eden ÖTV'yi 10 bin TL'ye kadar eksik ödeyecekler. Bakanlar Kurulu 10 bin TL'ye kadar olan ÖTV indirimini, araçların niteliklerine göre farklılaştırabilecek. 
- Teşvikten yararlanabilmek için aracın trafik tescil kaydını sildirmek yeterli olmayacak; hurdaya ayrılacak aracın yurt dışına ihracı veya bir daha kullanılmamak üzere hurdaya ayrılması gerekecek.
- Otomobillerde ÖTV indirimi sadece 1600 cc hacmi geçmeyen araçlar için geçerli. 
- 2003-2004 yıllarında uygulanan hurda indirimi teşvikinde, 20 yaş üzerindeki araçların hurdaya ayrılması karşılığında, 1600cc'ye kadar olan yeni otomobillerde 3 bin 500-4 bin 500 TL'lik ÖTV indirim desteği sağlanmış; bu sayede iç piyasada canlanma olmuştu. Yeni uygulama ile getirilmesi planlanan 10 bin TL'nin son derece yetersiz olduğunu belirtmemiz gerekiyor. 

3 milyon 500 bin araç indirimden yararlanabilir

TÜİK verilerine göre 2017 sonu itibariyle 22 milyon 218 bin motorlu kara taşıtı trafiğe kayıtlı. Bunların 12 milyonu otomobil, 478 bini minibüs, 222 bini otobüs, 3 milyon 642 bini kamyonet ve 839 bini ise kamyon. Yaklaşık 17 milyon 200 bin araçtan yaşı 16 ve üstü olanlar bu teşvikten potansiyel olarak yararlanabilecekler gibi görünüyor. Mevcut araçların yüzde 20'si olarak düşünüldüğünde yaklaşık 3 milyon 500 bin aracın kapsama girebileceğini söylemek mümkün.