Otomotiv bayileri zorda

Vodafone Türkiye'nin ana sponsorluğunda Capital ve Ekonomist dergilerinin öncülüğünde, geleneksel CEO Club Buluşmaları kapsamında düzenlenen Otomotivin Geleceği Buluşması İstanbul'da gerçekleştirildi. Türkiye'de otomotiv sektörünün içinde bulunduğu durum etkinlik kapsamında düzenlenen iki oturumda ele alındı. Otomotiv Vizyonu 2019 başlıklı ilk oturumda konuşan Renault Mais Genel Müdürü Berk Çağdaş, sektörde 2019'un 2018'in kuyruğuna takılmış gözüktüğüne işaret ederek, "Bu yıl toplam satışların 450 bine gerilemesi bekleniyor. Ülkemizin 1.7 milyon adet araç üretim kapasitesi var. Bayi teşkilatı ise bir milyon adede göre şekillenmiş. Dolayısıyla satış adedi 700 binin altına düşmemeli. Aksi takdirde istihdam bundan etkilenir. Bayi teşkilatında satış elemanlarının yanı sıra teknik ekipte çalışacak bir kişinin belli bir noktaya gelmesi için ciddi yatırım yapmanız gerekiyor. Bu elemanları çıkardığınızda bir daha bulunamıyor. Ülkemizde tekniker ve mekaniker bulunamıyor" dedi. İç piyasaya ilişkin değerlendirmelerde de bulunan Çağdaş, "Türkiye'de bin kişiye 160 araç düşüyor. Bu rakam Bulgaristan'da 350... Kurumsal müşterilerimiz var: Herkes 'İki üç ay sonra ekonomi ne olacak, faiz ne olacak, döviz ne olacak?' diye soruyor" şeklinde konuştu.

2019'un en ciddi sorunu

Mercedes-Benz Türk İcra Kurulu Başkanı Süer Sülün de Ocak ayında ağır vasıta araç satışlarının Ocak 2018'e göre yüzde 75 daraldığına işaret ederek, "İç pazar daralıyor, buna karşılık ihracat artıyor. İç pazar canlanmalı. Hükümet bazı açılımlar yapıyor ancak en önemli sorun krediye ulaşmak... Bu sorun aşılmazsa otomotivde daralma aşılmaz. Geçen yılki daralmadan en fazla etkilenen kitle bayi teşkilatı oldu. Bu teşkilat ayakta kalmalı. Milli servettir, ciddi istihdam sağlıyorlar. Bu yılın en önemli sorunu da bayi teşkilatının ayakta kalması" dedi. 2018 zor bir yıl olduğuna işaret eden Süer, şunları söyledi: "Sadece yurtiçine iş yapan marka ve bayilerin işi daha zordu. Ağır vasıtada ciddi daralma yaşandı. Bizde bu ortamda fazla kapasitemizi ihracata kaydırdık. Kamyon ihracatımızı ikiye katladık. Maalesef iç pazarda Ocak ayı verileri de iç açıcı değil." Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Şahsuvaroğlu da aynı konuda yaptığı değerlendirmede Ekim 2018'de plaza (bayi) başına 22 adet satış yapıldığına işaret ederek, "Oysa plazaların dönmesi için en az 100 adet satılmalı. Araba satmak için finans meselesi çözülmeli" şeklinde konuştu.

Çıkış kapısı ihracat

Hyundai Assan Genel Müdürü Önder Göker de geçen yıl özellikle Nisan ayından sonra sektörün daraldığına işaret ederek, "Geçmişte de benzer süreçleri yaşadığımız için panik olmadık. Bayi teşkilatımızı ayakta tutmaya çalıştık" dedi. Man Türkiye CEO'su Münir Yavuz ise üretimlerinin tamamına yakınını Avrupa pazarına kanalize etmeye çalıştıklarını dile getirerek, "Beklentimiz önümüzdeki dönemde iç pazarın yeniden yüzde 10'a çıkması" şeklinde konuştu.

Otomotiv sektörü kilit sektör

Etkinlik kapsamında Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Meltem Bakiler Şahin moderatörlüğünde bir de Başkanlar Oturumu düzenlendi. Oturumda konuşan Ford Otosan Genel Müdürü ve Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, otomotivin ihracatta lider sektör olduğuna işaret ederek, "Üretim tarafına tüm sektörler giriyor. Madencilik, plastik, elektronik, yazılım... Bir de bayi ve servis teşkilatı var. Dünyada 100 milyon araç üretiliyor her yıl. Türkiye de önemli bir yerde" dedi. Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Başkanı Baran Çelik de Türkiye ihracatının beşte birini otomotiv sektörünün gerçekleştirdiğini dile getirerek, "2017 verilerine göre Türkiye dünyada 14. sırada. Sektör 13 yıldır ihracat şampiyonu. Birleşmiş Milletler üyesi 194 ülkeye ihracat yapıyoruz. Yan sanayinin payı yüzde 15'ten yüzde 35'e çıktı" şeklinde konuştu. Autoliv Genel Müdürü Özgür Özdoğru, geçen yıl yapılan 31.6 milyar dolarlık ihracatın 10 milyar dolarlık bölümünü yan sanayinin gerçekleştirdiğini kaydetti.

Yeni nesil, araç almaya yanaşmıyor

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Bora Koçak, bayi yatırımlarının ölçüsüz yapıldığına işaret ederek, şunları söyledi: "Otoyu alan vatandaş, aracın özelliklerini satış elemanından daha iyi biliyor. Önümüzdeki dönemde otomobil sektöründe online satış artacak. Elektrikli otomobillerde servise çok az ihtiyaç duyuyor. Dahası uzaktan bağlantı kurularak araca servisi hizmeti veriliyor. İlaveten yeni nesil araç alma konusunda istekli değil. Bu bağlamda araç ve sürüş paylaşımı artıyor. Yeni jenerasyon bu trendlere ilgi gösteriyor."

RECEP BAHAR / İSTANBUL