Petrol hesapları ve Türkiye'nin konumu

Petrolün, günümüz dünyasındaki önemi tartışılamaz. Siyah altın olarak anılan petrol, sanayileşme sürecini tamamlamış ülkelerin endüstrilerini ayakta tutan en önemli faktörlerden biri haline gelmiştir.

Bu durum petrol ihraç eden ülkelerin önemini daha da arttırmaktadır. Bu ülkeler son yıllarda ellerindeki petrol kozunu en verimli şekilde kullanmanın hesabı içindedir. Yetmişli yıllarda yaşanan petrol krizini hatırlayalım. Bu dönem sanayileşmiş ülkeler için oldukça zor bir devreydi.

Bu günlerde ise petrol ihraç eden ülkeler teşkilatı (OPEC), petrol ihracını azaltarak arzı arttırmaya, petrol fiyatlarının yükselmesini sağlamaya çalışıyor. Bu maksatla OPEC yetkilileri, teşkilata üye olmayan ülkelerin temsilcileriyle bir araya gelerek petrol üretiminin azaltılmasını önerdi.

Dünyadaki toplam petrol ihracatının üçte ikisini elinde tutan OPEC'in bir yetkilisi "Piyasayı ham petrole boğmak hiçbirimizin çıkarına değil" diyerek bu konudaki yaklaşımlarını da ortaya koyuyor. Şu an için OPEC dışındaki ülkelerin pek azı üretimi kısmaktan yana, ancak önümüzdeki dönemde şartların değişmesi de mümkündür.

Petrol üreticisi ülkelerin takip ettikleri politika bu şekilde iken sanayileşmiş ülkelerin petrole olan ihtiyacı da malumdur.

Bu noktada başta ABD olmak üzere, bu ülkelerin petrol konusunda başka alternatiflere yönelme ihtimalleri hatıra gelmektedir ki, bu bağlamda Kafkas ve Orta Asya petrolü (artı doğal gazı ve diğer yeraltı kaynakları) ciddi bir tercih unsurudur. 11 Eylül hadisesi sonrasında başlatılan Afganistan operasyonunu bir de bu çerçeveden değerlendirmekte fayda vardır. Şu ana kadar bu bölgelerin petrol ve doğalgazı üzerinde büyük ölçüde Rusya söz sahibi olmuştur.

Ancak devam eden Afganistan operasyonu ve sonrasında cereyan etmesi muhtemel gelişmeler ABD'nin de bölgede askerî, stratejik, jeopolitik pek çok hesabının bulunduğunu göstermektedir. Bu hesaplar içinde petrolün şüphesiz ayrı bir önemi vardır. ABD, bu coğrafyada bir üs (veya üsler) kurmak suretiyle, bölgeyi kontrol edecek ve petrol üzerinde inisiyatifi büyük ölçüde ele alacaktır. Süper güç konumunu devam ettirme gayreti içinde olan Birleşik Devletler için bu planın hayata mutlak surette geçirilmesi lazımdır.

Bu maksatla ABD, Rusya ile (Çeçenistan'ı da bir sus payı olarak masaya sürmek suretiyle) anlaşmış ve bu iki ülke bölgede bir çıkar beraberliği içine girmişledir.

Bizim dışımızdaki devletler kendi çıkarları doğrultusunda dünyayı yönlendirme ve paylaşma hesapları içerisindeyken, bizim ülke olarak bu hesapların gerçekleştirilmesinde bir basamak vazifesi görmekten öteye geçemememiz hazin bir hadisedir. ABD, Rusya ve Çin arasında oluşturulan Şanghay İşbirliği Örgütü'nde adımız dahi geçmemektedir. Bu yönde bir adım bile atılmış değildir.

Bu gelişmelerin iyi tahlil edilmesi lazımdır. Bu itibarla uydu ülke olarak kalmaya değil, lider ülke konumuna gelmeye yönelik politikaların hayata geçirilmesinin zamanı artık gelmiştir.

TEBRİK

Allah'ın rahmet kapılarının sonuna kadar açıldığı, müminlerin büyük mükafatlarla müjdelendiği mübarek BERAT GECESİnin, bütün müminlere ve özellikle milletimize hayırlar getirmesini, birliğe, beraberliğe vesile olmasını temenni eder, hepinizin kandilini tebrik ederim.