Prof. Dr. Yalçın: 'Metamfetamin kullanımı çok ciddi alarm veriyor'

Samsun'da Karadeniz Aile Hekimliği Kongresi, Samsun Büyükşehir Belediyesi Çok Amaçlı Salonda düzenlendi. Kongrede konuşan OMÜ Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğreti Üyesi Prof. Dr. Bektaş Murat Yalçın, uyuşturucu bağımlılığı ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Bektaş Murat Yalçın, "Ülkemiz, Birleşmiş Milletler tarafından 'haşhaş' bitkisinin yasal olarak ekiminin izin verildiği birkaç ülkeden bir tanesidir. Biz de daha önce bu haşhaş üretimine bağlı olarak esrar ciddi olarak kötü kullanılmış madde idi. Vietnam Savaşı'nda 1 buçuk milyon insanının yüzde 20'si vatanlarına mariana ve eroin bağımlısı olarak geri dönmüş. Tarihte bu kadar büyük bir olay ancak Çin'de olmuş. Amerika da bu askerleri tedavi etmek için muazzam bir para ve kaynak ayırdı. İstihbarat ve terör örgütleri bir şey fark ediyor. Bu işi çok karlı. 'Uyuşturucu ticareti yaparak kendi siyasi hedeflerimiz için kaynak oluşturabiliriz' deniliyor. İlk olarak böyle bir organizasyon başlıyor. Bu işin maalesef tacirleri var. Türkiye'de de Alcaponelar var. Bunlardan bir tanesi Behçet Cantürk. Sakarya üçgeninden ilk öldürülenlerden bir tanesiydi. 1994 yılında üzerinde 10 tane kurşun deliği ile bulunmuştu. Diğerleri ise Hüseyin Baybaşin, Yaşar Avni Musullu, Eric Shoeroder, Rawa Majid, Jovan Vukot, Mark Douglas Buddle, Nenat Petrak. Ben bunları araştırdığım zaman arka arkaya baktım. 20-30 tane isim çıktı. Anlatmaya çalıştığım şey şu: Sınırlarınızı iyi kontrol etmeniz gerekiyor" diye konuştu.



"Metamfetamin kullanımında Samsun 4. sırada"

Türkiye'deki uyuşturucu türleri ve kullanım yaygınlığına da değinen Prof. Dr. Yalçın, şu bilgileri verdi:

"Türkiye'de en fazla esrar, amfetamin, metamfetamin, bonzai, kokain ve eroin kullanılıyor. Esrar, kenevir bitkisinden elde ediliyor. İlginç bir şekilde Adıyaman esrar kullanımı konusunda en önemli il gibi gözüküyor. Bin kişi için yapılan kanalizasyon ölçümlerinde Adıyaman (13.285 miligram) açık ara önde. Tabii, bu Barcelona, İstanbul gibi şehirlerle karşılaştırılmaz bile. İlginç olan şey şu: Daha önce bu öncelik Diyarbakır'daydı. Ben Samsun nerede diye merak ederdim ama Samsun ismi geçmemiş. Sıkıntı şu: Gençler bonzaiyi kullanırken bunlara satılan ürün daha çok tarım ilaçları, aseton, amonyak gibi son derece toksik maddelerle birlikte işleniyor.

Gençler farkında olmadan zehir içiyor. Buna bağlı olarak vücut sıcaklığı yükseliyor. Ağrı algısı azalıyor. Donuk yüz ifadesi ortaya çıkıyor. Kişiler vücutlarındaki uyuşmaya bağlı olarak panik atak geçiriyor. Amfetamin günümüzde kırmızı reçete ile kullanılıyor. Bunlar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda kullanılan etkili ilaçlardır. Çocukların yarış atı gibi çalıştırıldığı bir dönemden geçiyoruz. LGS'dir, üniversite sınavıdır, kendi görüşüm sanki bu ilaçlara doğru yapay bir istek oluşturuyor. Bununla ilgili çok hırslı aileler görüyorum. Hatta bana bile öğretmenler tarafından önerildiği zaman şaşkınlıkla karşılanmıştı. Amfetamin bedensel, zihinsel performansınızı artırıyor. Yüksek enerji veriyor. Yorgunluk hissetmiyorsunuz. Kişi aynaya baktığı zaman çok farklı bir imaj görüyor. 20 gün etkisi var. 1 aylık dopamin ve serotoninin yarısı gidiyor. Amfetamin çok ciddi beyin kanamaları yapıyor. Metamfetamin ise dünyanın yeni baş belası.

Dünyada en güçlü ikinci madde. Kristalize formu diğer formlarına göre bağımlılık yapma oranı çok yüksek. Ülkemizde metamfetamin kullanımına baktığımız zaman özellikle Ege kentleri ve Samsun çok ciddi alarm veriyor. Samsun Türkiye'de 4. sıradadır. 2022 yılında Samsun'da çok ciddi bir artış olmuş. Kanalizasyon ölçümlerinde 4 veya 5 katına çıkmış. Kanalizasyon ölçümlerinde ortaya çıkan metabolitler gerçek durumun 6'da 1'ini gösterir.

Adana da biraz sıkıntılı. Metamfetamin bağımlılığı çok zor bir tedavi gerektiriyor. Çekya, Almanya, Slovakya, Türkiye'de tedaviye başlayan 10 bin kişinin yüzde 92'si bizim ülkemizde. Önemli bir miktarda metamfetamin bağımlımız var. Türkiye'de kokain çok rağbet görmüyor. Kokain kullanımında İstanbul, İzmir ve Antalya ilk sırada yer alıyor. Turizmle ilgili kentler daha ön planda ama ilginç bir şekilde Bingöl'de ortaya çıkıyor. Bingöl uyuşturucu imal ve ticaret suçunda Türkiye'de 9. sıradadır. Eroin kullanımında ise Türkiye'de en fazla Isparta, Denizli ve Edirne'de. Ekstazi kullanımında ise Karaman, Mersin ve Konya en fazla kullanan illerdir. Bunun sebebi Avrupa'da ekstazinin en fazla yapıldığı yer Hollanda'dır. Hollanda'da çalışan işçilerin çok büyük kısmı ise Karaman ilindendir. Öyle bir hipotez düşünülmüş."



"Toplumda giderek düzenli bir artış var"

Sağlık Bakanlığı ve Emniyet Müdürlüğü'nün göstergelerine göre Türkiye toplumunda uyuşturucu madde kullanma sıklığı hakkında bilgi veren Prof. Dr. Yalçın, "Yılların içerisine baktığımızda 1990'larda toplumun yüzde 1.27'si olarak gösterilmiş. 2000'lerde 1.34'lere çıkmış. 2020 verilerine göre 1.7'ye çıkmış. Toplumda giderek düzenli bir artış var. 1990'larda uyuşturucu maddeye bağlı ölümler 249 iken, 2017'de resmi rakam 923. 2022 rakamı ise bin 100'lerde" ifadelerini kullandı.



Aile kongresinde ayrıca konuşan Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı Erdinç Yavuz ise "Karadeniz Aile Hekimliği Kongresi'nin dördüncüsünü Kurtuluş Mücadelesi'nin ilk adımlarının atıldığı yer ve tarihte Samsun'da, 19 Mayısta düzenlemenin mutluluğunu yaşıyoruz. Geçtiğimiz 4 yıl ülkemizde sağlık hizmetlerinde yaşanan gelişmeler, sosyokültürel ve demografik değişiklikler, özellikle obezite, hipertansiyon, diyabet gibi kronik hastalıkların sıklığında gözlemlediğimiz pandemi seviyesindeki artış birinci basamak sağlık hizmetlerine ve aile hekimliğine olan ihtiyacı açıkça göz önüne sermektedir. Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Türkiye aile hekimleri uzmanlık Derneği Samsun Şubesi olarak organize ettiğimiz kongremizde birinci basamak hekimlerinin ülkemizin güncel sağlık sorunlarını daha iyi yönetebilmesi için bilgi ve tecrübelerini artırabilecekleri akademik bir ortam sağlamayı amaçladık. Bu yılki kongremizde gençlik ve bağımlılık, kronik hastalık yönetimde artık önemini daha iyi kavradığımız yaşam biçimi değişiklikleri, tip 2 diyabet tedavisinde yeni modaliteler, aşılarda son yılda gerçekleşen gelişmeler, artık hızla yaşlanan ülkemizde geriatrik yaş grubunda sık rastlanan sorunlar gibi pek çok güncel ve önemli konuyu masaya yatıracağız" şeklinde konuştu.



Kongrede Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Elif Mangan da bir konuşma yaptı.

Kongre sunumlarla devam etti.