Çocuklarda diş sağlığıDr. Ayşe GÜR

Çoucuklarda süt dişlerini tedavi ettirmek gerekir mi?

Çocuklarda süt dişleri, I. ve II. kesici dişleri 6-12 aylıkken, III. (kanin) dişi 18-24 aylıkken, IV no'lu diş 12-18 aylıkken, V no'lu diş de 24-30 aylıkken sürerler, yani ağız boşluğunda yerlerini alırlar.

I no'lu diş 7 yaşında,II no'lu diş 8 yaşında,III no'lu diş 10 yaşında,IV no'lu diş 9 yaşında,V nolu diş 11 yaşında düşerler, yerlerini sürekli dişlere bırakırlar. Süt dişi sürmesi kız çocuklarında, erkek çocuklarına oranla 2 hafta önce başlar. Süt çocuğu 24-30 aylık olduğu zaman ağzında toplam 20 adet süt dişi vardır. Çocuk 6 yaşına geldiği zaman çenenin hem altta hem de üstte olmak üzere toplam 4 adet 6 yaş dişi de denilen 1. büyük azı dişleri sürerler. Bu dişler üzerinde süt dişi olmayan, dolayısıyla da ebeveynlerin, "süt dişi, nasıl olsa değişecek" diye düşündükleri ve sonuç olarak da çürüdükleri zaman tedavi ettirmeye gerek görmedikleri dişlerdir. Oysa ki bu dişler 6 yaşında süren ve ömür boyu ağızda kalması gereken sürekli dişlerdir.

Çocuklarda gelişim ve büyümenin büyük bir bölümü süt dişlerinin geliştikleri ve ağızda bulundukları döneme rastlamaktadır. Bundan ötürü kısa süreli dişler olmaları nedeniyle süt dişi hastalıklarının önemsenmemesini büyük bir yanılgı olarak düşünmek gerekir. Süt dişler, yaşamın başlangıcında sütle olan beslenmeden sert ve çeşitli beslenmeye geçmeyi sağlarlar. Beslenme alışkanlıklarındaki bu önemli değişiklik, sıvı beslenmenin "başlangıç" tipindeki yutkunmadan, ortodontide önemi büyük olan "mixt" tipteki sekonder yutkunmaya (tükrük ve katı besinlerin yutulması sırasında dilin damağa yaslanması), sıvılar için gene başlangıç tipi yutkunmaya yerini bırakmasına yol açar. Şu halde, süt dişleri ilk yaşlar sırasında besinlerin sindirime hazırlanmaları için zorunlu bir unsur olarak kabul edilmelidirler.

Süt dişleri, çocukta çok sık görülen küçük travmalara karşı altlarındaki sürekli diş germlerini korurlar ve onların zararlı dış etkenlerden uzak, normal bir şekilde gelişimlerini sağlarlar.

Alt-üst süt dişleri normal kapanış yaptıkları takdirde, alt çenenin normal bir pozisyon olmasına yardım ederler. Süt diş dizisi çiğneme fonksiyonunu yerine getirmekle, dolaylı olarak çenelerin gelişiminde yararlı olur. Çiğneme kaslarının çalışması ile çenelerin orantılı bir şekilde gelişimi sağlanır.

Süt dişleri konuşma ve fonasyon üzerinde de etkilidirler.

Son olarak estetik problemini de düşünmek gerekir. Çocuk travma ya da çürük sonucu erken dişlerini kaybetmişse, özellikle küçük kız çocuklarında psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir.