Sevinmek mi lazım?

EYÜP KABİL / DETAY HABER

Asgari ücretin belirlenmesinde etkili olan Kasım ayı enflasyonu açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre aylık olarak Kasım'da Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 2.88, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0.74 artış gösterdi.

Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 84.39'a, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 136.02'ye geriledi. Kasım itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 70.36, yurt içi üretici fiyatları yüzde da 128.94 arttı.

Böylelikle aylıkta artış serisi 47. aya yükselmiş oldu. Kasım ayında enerji grubunun etkisiyle üretici enflasyonunda ise çok daha hızlı bir toparlanma izlendi. Ekim'de aylık yüzde 7.83 olan üretici enflasyonu Kasım'da yüzde 0.74 olarak kaydedildi. Enflasyon Kasım'da hız keserek, yıllık olarak 1.5 yıl sonra ilk kez yavaşladı.

En yüksek yıllık artış ulaştırmada

Verilere göre, Kasım'da bir önceki yılın aynı ayına göre en fazla artış yüzde 107.03 ile ulaştırma grubunda oldu. Ulaştırma grubunu yüzde 102.55 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 92.83 ile ev eşyası izledi.

Aylık bazda ise en yüksek artış yüzde 5.75 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Alkollü içecekler ve tütün grubunda fiyatlar aylık olarak yüzde 3.19, lokanta ve otellerde ise yüzde 3.18 arttı. Kasım ayında, endekste kapsanan 144 temel başlıktan 17 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı.

119 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Enerji katkısıyla yavaşladı

Üretici enflasyonunda yaşanan sert yavaşlamada enerji grubundaki negatif aylık enflasyonun etkisi hissedildi. Kasım ayında elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme grubunda aylık olarak fiyatlarda yüzde 5.17'lik gerileme izlendi.

Kok ve rafine petrol ürünleri fiyatlarında yüzde 2.02'lik ana metallerde ise yüzde 0.7'lik düşüş kaydedildi.

Öte yandan enflasyon açısından öncü göstergelerden biri olarak kabul edilen İTO endekslerinden de Kasım ayı için yavaşlama sinyali gelmişti. İstanbul'da tüketici fiyatlarını izleyen Ücretliler Geçinme Endeksi Kasım ayında yıllık yüzde 105.55 artış kaydederek 27 yılın zirvesinden gerilemişti.

Enflasyonu sabit tutmanın maliyeti

Enflasyon verisini değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati enflasyonda zirveyi geride bırakarak düşüş trendine girildiğini belirtti.

Nebati, "Bu gelişmede, uluslararası emtia fiyatlarının nispeten sakin seyri ile küresel koşullardaki bazı iyileşmeler etkili olduğu gibi Kur Korumalı Mevduat ve devreye aldığımız diğer pek çok önlemin Türk Liramızda sağladığı istikrarlı duruş kuşkusuz etkili olmuştur.

Önümüzdeki aydan itibaren etkisini gösterecek olan baz etkisiyle de enflasyondaki düşüş eğilimini, bu ay Yİ-ÜFE'de olduğu gibi, daha keskin hissetmeye başlayacağız" ifadesini kullandı.

Diğer yandan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Üyesi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, enflasyonu sabit tutmanın maliyetini açıkladı.

Sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda Ulusoy, "Enflasyon oranını şu zamana kadar sabit tutmanın maliyeti 300 milyar liralık KKM ödemesi ve 100 milyar dolardan fazla döviz satışıdır. Ekonomi böyle bir şey... Bir tarafı baskılarsın, diğer taraf patlar... Esas olan akılcı, halkça politikalardır" ifadelerini kullandı.

Gıda enflasyonu yüzde 151

DİSK-AR'ın hesaplamasına göre, en yoksul yüzde 20'lik gelir grubuna sahip vatandaşların gıda enflasyonu yüzde 151.4 oldu.

DİSK-AR raporunda "Aralık 2002'de yüzde 29.7'lik bir enflasyon devralan AKP 20 yılda enflasyonu 55 puan artırmış oldu" ifadelerine yer verildi. Hesaplamaya göre, Kasım ayında gıda enflasyonu ortalama yüzde 102.6 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 130.7 olarak gerçekleşti.

Üçüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 111.4 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20'lik grubun gıda enflasyonu yüzde 132.1, en yoksul yüzde 20'lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 151.4 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20'lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 101.6 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 75.4 oldu.

DİSK-AR'dan yapılan açıklamada "Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 151.4 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 75.4 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor" vurgusu yapıldı.

DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu konuyla ilgili yaptığı açıklamada, çalışanların da büyümeden pay almaları gerektiğine dikkat çekerek 2023 yılı için asgari ücretin net 13 bin 200 lira olması gerektiğini söyledi.

ENAG'a göre yüzde 170

Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) her ay, kendi hesapladığı enflasyon oranıyla kamuoyunun karşısına çıkıyor.

Açıklanan oranların TÜİK ile arasında büyük bir makas olması dikkat çekiyor. ENAG da kasım ayına ilişkin enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi Kasım ayında yüzde 4.24 arttı.

Son 12 aylık artışı ise yüzde 170.70 olarak gerçekleşti. Yılbaşından bu yana artış ise yüzde 125.43 oldu.

ENAG'a göre, en az aylık artış yüzde 0.08 ile sağlık grubunda gerçekleşirken, en fazla aylık artış yüzde 15.40 ile giyim ve ayakkabı kaleminde oluştu.

Dünyanın en kötüsüyüz

Türkiye'de yıllık enflasyon yüzde 84.39 olarak açıklanırken, siyasi ve ekonomik çalkantılar içerisindeki ülkelerin enflasyonu bizden çok daha iyi durumda görünüyor.

Örneğin savaş halindeki Ukrayna'nın yıllık enflasyonu yüzde 26.60. Aylardır eylemlerin yaşandığı ülke olan iran'da ise enflasyon yüzde 52.20. Ülkemize göre enflasyonu çok daha iyi durumda olan diğer ülkelere de bir göz atalım: 

Libya yüzde 4.10, Filistin yüzde 4.39, Irak yüzde 5.30, Fas yüzde 8.10, Cezayir yüzde 8.70, Bangladeş yüzde 8.91, Tunus yüzde 9.20, Afganistan yüzde 13.60, Mısır yüzde 16.20, Pakistan yüzde 23.80, TÜRKİYE yüzde 84.39.