logo
19 MART 2024

Sıkıştıkça Milli Ekonomi Modeli’ne sarılıyorlar

19.03.2020 00:00:00

2008 küresel krizi bildiğiniz gibi alt gelir gruplarının ödemelerini yapamamaları nedeniyle ortaya çıkmıştı.

Uzun vadeli konut kredisi sistemi olan mortgage sistemi, gelir yetersizliği yaşayan ve taksitlerini ödeyemeyen ABD vatandaşları sebebiyle çökmüş ve onun üzerine kurulu devasa ekonomik sistem de buna bağlı olarak darmadağın olmuştu..

Kapitalizmin bir anlayışı olarak mortgage sisteminin değerli kağıtları dünya genelinde satışa sunulduğu için, ülkelerin borsaları, piyasaları buna endekslendiği için bu kriz tüm dünyayı etkisi altına almıştı.

O dönemde tüm ülkeler birbiri ardınca iç talebi canlandırıcı teşvik paketleri devreye koymaya başladılar. Problemin temelinde Kapitalizmin tüketiciyi bitirmesi vardı, bu sebeple tüketiciyi yeniden ayağa kaldırmaya çalıştılar.

Dönemin ABD Başkanı Bush, "168 milyar dolar basacağız ve bunu çabuk harcayacakların cebine koyacağız" demişti ve bunu gerçekleştirmişti. 

Bu sayede krizi erteleyebilmişti.

Dikkat ederseniz krizi çözdü demiyorum, çünkü krizlerden kurtulmak için Kapitalizmin Titanik'inden inmek ve gerçek çözümün gemisine binmek gerekiyor.

Öncelikle şu gerçeği ifade etmemiz gerekiyor, teşvik paketleriyle, devlet eliyle iç talebi canlandırmak, bu, Kapitalizmin doğasında yok. Hatta Kapitalizm, "kaynaklar sınırlı, ihtiyaçlar sınırsız" mantığına sahip olduğu için tüketimin canlandırılmasına tamamen karşıdır.

Dünya iktisat tarihinde tüketimin devlet eliyle canlandırılması gerektiğini ifade eden tek bir model vardır, o da Prof. Dr. Haydar Baş'ın 2005 yılında dünyaya tanıtılan Milli Ekonomi Modeli'dir.

Bugün yine büyük bir kriz yaşanıyor. Koronavirüs dünyada hızla yayıldığı için doğal olarak karantina tedbirleri uygulanıyor. Virüsün kontrol altına alınabilmesi, insanların mümkün olduğu kadar temastan kaçınmasına bağlı…

Vaka sayıları ve ölen insan sayısı arttıkça, panik yaşayan dünya ülkeleri olağan üstü hal kararı alarak vatandaşlarını sokaklardan uzak tutmaya çalışıyorlar.

Elbette ki bu, üretimin ve tüketimin durması demektir. Koronavirüsün çok ciddi ekonomik sonuçları oluyor ve olacak da… Hatta ekonomi uzmanları bu olumsuz etkilerin 2008 yılından daha fazla olacağını belirtiyorlar.

Bu sebeple virüsün en çok vurduğu ülke olan İtalya'nın başbakanı Conte, bilim insanlarına göre ülkedeki koronavirüs salgınının henüz zirve yapmadığını söylemiş ve "Koronavirüsten sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Oturup, ticaretin ve serbest piyasanın kurallarını yeniden yazmalıyız" ifadelerini kullanmıştı. 

Yani Conte Kapitalizmin çöktüğünü söylüyor.

Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire ise, "Büyük Fransız şirketlerini korumak adına mümkün olan tüm imkânları seferber etmekte tereddüt etmem" dedi ve hatta kamulaştırma yoluna gidilebileceğini belirtti.

Bir ülkenin olmazsa olmaz olan stratejik sektörlerindeki firmaların devletin kontrolünde olması yine Milli Ekonomi Modeli'nin (MEM) bir projesidir.

2006 yılından itibaren MEM'in projelerini uygulamaya başlayan Rusya'nın uyguladığı ilk projeler arasında da bu vardı. Başta enerji ve tarım şirketleri olmak üzere 42 sektörünü stratejik ilan etti ve devletleştirdi.

2008 küresel kriziyle sistemini kaybeden; BRICS devletlerinin MEM'in Milli Paralarla Ticaret projesini hayata geçirmesiyle dolar hakimiyetini kaybeden; son yaşanan petrol savaşıyla da petrol hakimiyetini kaybeden ABD, şimdi de koronavirüsün yol açtığı krizle mücadele etmek zorunda…

Darbe üstüne darbe yiyor.

Aynen Bush'un yaptığı gibi Trump da yine bir MEM projesi olan "çabuk harcayacakların cebine para koyma" projesini hayata geçirme kararı aldı.

ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Covid-19 salgınının ekonomik zararını azaltmak amacıyla Başkan Trump'ın vatandaşlara çek gönderilmesi talimatını verdiğini açıkladı.

Mnuchin, "Başkan bana bu yönde talimat verdi, bunu yapacağız. Amerikalıların ceplerine hızlı şekilde para girmesini sağlamak istiyoruz" dedi. 

Çek miktarının 1000 dolar olması öngörülüyor. Bu para "geri ödemesiz" olacak.

Amaç, yavaşlayan ekonomik aktiviteyi, talebi canlandırarak artırmak…

Mnuchin, milyonerlerin bu yardımdan faydalanamayacağını belirtti.

Daha önce Beyaz Saray, ekonominin gördüğü zararı hafifletmek amacıyla Amerikan Kongresi'ne 850 milyar dolar tutarında bir mali yardım paketi sunacağını açıklamıştı.

Cumhuriyetçi senatör Tom Cotton, "Bir an önce elimizdeki sistemi kullanarak işçilerin eline nakit para ulaştırmalıyız" diye konuştu.

Washington merkezli Equitable Growth isimli düşünce kuruluşunun yöneticisi Claudia Sahm, "Bence insanlara para vermelisiniz. Verdiğinizden fazlasını harcayacaklardır" dedi.

Japonya da halka yönelik böyle bir teşvik paketi için hazırlık yapıyor.

Bloomberg'ün Japon Asahi televizyonundan aktardığı habere göre Japon hükümeti vatandaşlara kişi başına 12 bin yen verecek.

Sıkıştıkça MEM'in projelerine sarılıyorlar, çökmüş olan Kapitalizmin gemisinden inmeden MEM'in projelerini kısmen uyguluyorlar.

Elbette bu kalıcı değil, kısmi bir çözüm getiriyor.

Halbuki BRICS devletleri MEM'i 2006 yılından sonra kısmen, 2013 yılından sonra da tümüyle uygulamaya başladılar. Bu sebeple onlar her türlü krize karşı, kriz sonrası değil, kriz öncesi hazırlıklılar…

Dünyanın diğer ülkeleri de -Türkiye de dâhil- artık küresel ekonomik krizleri tamamen tarihe gömmek için MEM'i tümüyle uygulamalı.

BRICS devletlerinin yaptığı gibi, modelin kodlarını modelin sahibi Prof. Dr. Baş'a sorarak… 

 
Murat Çabas / diğer yazıları
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Darende'ye hizmet için yola çıktık'
BTP'den Darende'de büyük miting
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.