Sırp kasap Mladiç'e gecikmiş müebbet

Hollanda'nın Lahey şehrinde kurulan Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY), Bosna'daki savaş sırasında sekiz binden fazla Boşnak Müslümanın ölümünden sorumlu tutulan Sırp askerlerinin komutanlığını yapan 'Bosna Kasabı' lakaplı Ratko Mladiç hakkındaki kararını dün açıkladı.

Uluslararası mahkeme, Mladiç'e 'soykırım'dan müebbet hapis cezası verdi ve Sırp generalin insanlığa karşı suç işlediğine hükmetti. Mahkeme salonuna gülerek giren cani Mladiç, salonda bağırınca hakim tarafından dışarı atıldı. Hemen ardından da beklenen karar açıklandı.



Mladic, 11 maddelik iddianamede yer alan suçlamaların 10 tanesinden suçlu bulundu. Katil Miladiç, iddianamenin ilk maddesinde yer alan Kluc, Sanski Most, Kotor-Varos, Prijedor, Foca ve Vlasenica şehirlerinde de "soykırım" yapıldığı suçlamasından ceza almadı.

Mladiç, iddianamedeki Srebrenitsa soykırımının yanı sıra sürgün, yok etmek, esir almak, öldürmek, sınır dışı etmek, insanlık dışı eylemler ve sivillere karşı hukuka karşı saldırılardan da suçlu bulundu. Eski Yugoslavya'da işlenen savaş suçluları için kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi, Mladic'i 1992-1995 yılları arasında başkent Saraybosna'da sivillere yönelik saldırılardan suçlu buldu.



Uluslararası Ceza Mahkemesi'ni yöneten Yargıç Alphons Orie, Mladiç için "Srebrenitsa'daki savaş suçlarında önemli rolü var. Saraybosna'ya bombardımanı, kendisi doğrudan yönetti. Sırp olmayanları Bosna'dan atmaya çalışan bir suç şebekesinin üyesi. Srebrenitsa'daki Müslüman nüfusu yok etmek istedi" dedi.

Binlerce Boşnak kararı bekledi

Türkiye ve dünyadan birçok yayın kuruluşu dün mahkeme önünde canlı yayınlar yaptı. Bosna Hersek'te ise binlerce kişi şehir meydanlarına kurulan ekranların ve televizyonlarının başında kararı bekledi. Birçok Boşnak, ellerinde katliama kurban giden yakınlarının fotoğraflarıyla Lahey'deki mahkeme önünde kararın açıklanmasını bekledi.

Saraybosna'da, "Dayton Karşıtı Hareket" imzası bulunan "Ratko Mladic, mahkeme olmadan da suçlu olduğunu biliyoruz, hayatın boyunca bebek bezi giymeni Allah'tan diliyoruz" yazılı pankart dikkati çekti.



Avrupa tarihinin utanç sayfası

Yugoslavya'nın dağılması sonrasında 1992'da başlayan Bosna Savaşı, 1995 yılında sona erdi. Savaşta 100 binden fazla Boşnak yaşamını yitirdi.

Bosna Hersek'in kuzeydoğusunda bulunan Srebrenitsa'da 1995 yılında gerçekleşen katliamda ise aralarında çocuklarında bulunduğu yaklaşık 8 bin Müslüman erkek Ratko Mladiç komutası altındaki Sırp caniler tarafından öldürülmüştü. Mladiç'in başrol oynadığı Saraybosna'daki 44 ay süren kuşatma sırasında ise 10 binden fazla insan hayatını kaybetmişti.

16 yıl saklandıktan sonra Mladiç, 2011 yılında Sırbistan'da yakalanmıştı. Uluslararası Ceza Mahkemesi, Mladiç kararıyla birlikte görevini tamamlayacak ve kapanacak. Mahkeme, Sırp komutanın partneri Radovan Karaciç için de geçen yıl 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası vermişti.

İki uluslararası mahkeme tarafından soykırım olarak onaylanan Srebrenitsa Katliamı, Avrupa tarihinde II. Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en vahşi olaydı.

Kan donduran bir vahşet yaşandı



Uluslararası haber ajansları, katliamda çekilen arşiv fotoğraflarını yeniden dünyaya servis etti. İnsan hafsalasının almayacağı vahşet görüntülerinde toplu mezarlar, ağaca asılı kadınlar, kafatasları var. Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da birçok duvarda 'Srebrenitsa'yı unutma' yazıları dikkat çekiyor.

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da ise Mladiç'i askeri üniformayla gösteren çizimler var. Aradan 22 yıl geçse de halen toplu mezarlarda bulunan birçok cenazenin kimliği belirlenip yeniden toprağa veriliyor. Son olarak bu yaz 71 kurban defnedildi.

24 yılda yüzlerce dava

75 yaşındaki Sırp kasap Miladiç hakkındaki karar aynı zamanda katliamların ana sorumlularının yargı önüne çıkarıldığı onlarca davanın sonuncusu olma niteliğinde. Bugüne kadar 161 kişiyi yargılayan mahkeme Bosna Savaşı'nda yer alan 83 savaş suçlusunu mahkûm etti.

Bu kişilerden 56 kişi cezasını çekerken, 19 kişi beraat etti ve aralarında eski Sırp lider Slobodan Miloşeviç'in de bulunduğu yedi kişi de yargılama sonuçlanmadan öldü. Mahkeme, üst düzey yetkililerden alt rütbeli askerlere kadar, sivillere karşı işlenen cinayet, köleleştirme, yerinden etme, işkence ve tecavüz gibi geniş çaplı katliamlar hakkında birçok kanıt topladı.

Associated Press haber ajansına konuşan Bosnalı hukukçu Refik Hodziç, "Mahkeme, siyasi ve sosyal söylemimizde suçun cezasız kalması anlayışına karşı bizim adımıza çok önemli bir iş başardı" ifadesini kullandı.

Sözlerine devam eden hukukçu, "Bu kurumun tam da olması gerektiği zamanda hayata geçmesinden dolayı çok şanslıyız" dedi