logo
26 MAYIS 2025

Sivas Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşma

Muhterem Efendiler, Vatan ve milletin halasını istihdaf eyleyen sevâik-ı mücbire, sizleri bunca meşâk ve mevani karşısında Sivas’ta topladı

12.05.2025 00:07:00
Haber Merkezi
Sivas Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşma
Sivas Kongresi’nin açılışında yaptığı konuşma
4 Eylül 1335 (4 Eylül 1919)

Muhterem Efendiler,

Vatan ve milletin halasını istihdaf eyleyen sevâik-ı mücbire, sizleri bunca meşâk ve mevani karşısında Sivas'ta topladı. Celadet-perver azminizi tebrik ve beyan-ı hoşamedî eylemekle bahtiyarlığımı arz ederim.

Efendiler, muhterem heyetiniz, rehakâr müzakeratına girişmeden evvel bazı maruzatta bulunmama müsaadenizi rica ederim.

Malumdur ki milliyetler esasına müstenit vaatler üzerine 30 Teşrîn-i Evvel 1918 tarihinde Düvel-i İtilafiye ile mütareke akdedildi. Milletimiz adilâne bir sulha nail olacağını ümit etti. Hâlbuki mütarekename ahkâmı, vatan ve milletimiz aleyhinde her gün bir suretle suiistimal ve taarruz ve icbar suretiyle tatbik edildi.

Düvel-i İtilafiye'den kuvvet alan memleketimizdeki anasır-ı Hristiyaniye milletimizin haysiyetini kesir ve ihlal mahiyetinde çılgınca harekâta koyuldu. Garbî Anadolu'da İslâm'ın harîm-i ismetine dâhil olan Yunan zalimleri Düvel-i İtilafiye'nin enzar-ı tesamühü karşısında canavarca fecayi ika etti.

Şark'ta Ermeniler Kızılırmak'a kadar tevessü hazırlıklarına ve şimdiden hudutlarımıza kadar dayanan katliam siyasetine başladı. Karadeniz sahillerimizde Pontus Krallığı hayalinin tahakkukuna bile çalışıldı. Adana, Antep, Maraş ve Konya havalisine kadar Antalya işgal ve Trakya da işgal mıntakasına ithal edildi.

Payitaht-ı saltanat ve makam-ı hilafetin ise hükümdar saraylarına kadar boğucu bir tarzda işgali suretiyle kalbgâh-ı devlette ecnebi inhisar ve tahakkümü teessüs etti ve bütün bu hak-şiken tasaddilere karşı hükûmet-i merkeziye, ihtimal ki tarihte bir misli daha görülmemiş surette tahammül etti ve daima zayıf ve aciz bir mevkide kaldı.

İşte bu ahval milletimizi şedit bir intibaha sevk etti. Artık milletimiz pek güzel anladı ki Düvel-i İtilafiye bu vatanda mukaddesat ve mukadderatına sahip bir kudret ve irade-i milliye mevcut olmadığı zehab-ı batılına kapıldı. Ve bu zehap yüzünden cansız bir vatan, kansız bir millet nelere müstahak ise bîmuhaba onların tatbikatına koyuldu, buna karşı tevekkül ve teslimiyetin inkıraz-ı tam faciasından başka bir netice vermeyeceği kanaati teeyyüt etti.

Efendiler, milletimizin sizler gibi münevveran ve hamiyet-perveranı manzaranın elemli karanlıklarından nâümit olmadılar.

Çünkü onlar bilirler ki tarih bir milletin varlığını, hakkını hiçbir zaman inkâr edemez. Çünkü onlar kuvvetli bir iman ile kanidirler ki, bir nikab-ı batıl arkasından vatan ve milletimiz aleyhinde verilen hükümler, ortaya sürülen kanaatler muhakkak iflasa mahkûmdur.

Efendiler, İtilaf Devletleri'nin haksızlıkları ve hükûmet-i merkeziyenin zaaf ve aczi karşısında milletimiz mevcudiyetini ispat ve fiilî tecavüzlere karşı namus ve istiklalini bilfiil müdafaa hükmünü vermekte muztar kaldı.

Matlup olduğu veçhile: Şarkta harb-i zailin her türlü meşakkat ve elemlerini görmüş ve bilhassa Ermenilerin vahşet ve zulümlerine sahne olmuş matemzede hudut vilayetlerimiz namus ve istiklal-i millîyi kurtarmak maksadıyla Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye, Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetleri teşkil eylediler. Şarktan ve cenuptan tehlike hisseden Diyarbekir vilayetimizde de Müdafaa-i Vatan Cemiyeti teşekkül etti.

Garpta Yunanların tecavüzü ihtimaline karşı teşekkül eden Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Yunanların sevgili topraklarımıza ayak basması üzerine ilhakı fiilen redde kıyam etti.

Trakya'da, Kilikya'da ve her tarafta millî cemiyetler teşekkül etti. Hülasa garptan ve şarktan yükselen sada-yı millet Anadolu'nun en ücra köşesinde makes buldu. Binaenaleyh millî cemiyetler düşmanların esaret boyunduruğuna girmemek kastıyla millî vicdanın azm ü iradesinden doğmuş yegâne teşkilat oldu. Bu sayede asırlardan beri müstakil yaşayan milletimiz mevcudiyeini âleme göstermeğe başladı.

Efendiler, milletçe çare-i halasın ancak kendi ruhundan ve kendi taazzuvundan doğacağı kanaati tahakkuk edince; bariz tehlikeler karşısında bulunan Şarkî Anadolu vilayâtı Erzurum Kongresi'ni davet etti.

Bu sırada idi ki cereyan eden muhaberat ve saik olan hadisat ve zarurat ile de halas-ı umumi-i vatanı istihdaf eyleyen Sivas Kongresi, bugün heyet-i muhteremenizin vücuda getirdiği umumi kongre, 21 Haziran 1919 tarihinde karargîr olmuştur.

Efendiler, burada azîm teessüflerle Heyet-i Aliyyenize arz edeceğim ki, memleketin ve milletin mukaddesatını teminde acz ü meskenetten başka bir kudret gösterememiş olan hükûmet-i merkeziye sada-yı milleti boğmak, revabıt-ı müştereke-i milliyeyi kırmak ve bu suretle milleti daima mağlup göstermek gibi ancak düşmanlarımızın hesab-ı menfaatine kaydolunan harekât-ı mezbuhâne ve mütehalifede bütün celadetini takındı.

Bu hâl tarih-i millîmizde bittabi hükûmet-i merkeziye hesabına pek şaibedâr bir fasıldır. Teşekkür olunur ki Efendiler, millet ve kudret-i milliyenin tamamen müzahiri olan namuskâr ordumuz, hükûmet-i merkeziyeyi ikaz suretiyle zararlar takîm edilmiştir. Maahaza suitesirler bazı mertebe taahhuratı bâdî olmuştur.

Hatırlarda olacaktır ki, Sivas Umumi Kongresi'ne teşrifleri için 22 Haziran'da vuku bulan davetnamede Erzurum Kongresi'nden bahsedilerek 10 Temmuz, inikat için esas itibar edilmişti. Garbî Anadolu murahhaslarının bu zamana kadar Sivas'a vasıl olabilecekleri tahmin olunarak Erzurum Kongre Heyeti'nin de Sivas'ta umumi içtimaa dâhil olabileceğine imkân tasavvur edilmişti. Hâlbuki Sivas Kongresi'nin inikadı ancak bugün müyesser oldu. Aradan bir ayı mütecaviz zaman geçti.

Bu uzun müddet zarfında Erzurum Kongresi Heyeti'nin intizar etmesinden ise zaten malum ve müşterek olan makasıd-ı asliye ve nikat-ı esasiye üzerinde icra-yı müzakerat ve ittihaz-ı mukarrerat eylemesi münasip görüldü.

Ve sonra da murahhasların mahallî intihaplarına avdetleriyle mukarreratın fiilen tatbikatına başlamaları tercih edildi. Fakat kongre heyet-i umumiyesi ve binaenaleyh Şarkî Anadolu namına Sivas Kongresi'nde hazır bulunmak üzere Heyet-i Temsiliye'den bir heyetin tevkiline karar verdi.

Erzurum Kongresi'nin beyanname ve nizamnamesi muhteviyatından başka hafi kalmış hiçbir karar yoktur. Yalnız Sadrazam Ferit Paşa'nın Paris seyahatinden avdetinde Anadolu'da şûrîş olduğuna dair vuku bulan bir tamimi kongrece büyük teessüflerle okunmuş ve muhalifi hakikat ve menafi-i memleket ve millete muzır bu gafilâne tebliğin derhâl tekzibi şiddetle kendisinden talep edilmiştir.

Bir de intihab-ı mebusanın tesrii talep olunmuştur. Erzurum Kongresi yalnız Şarkî Anadolu murahhaslarından teşekkül etmiş bulunduğu için salahiyetini bu daire dâhiline hasretmek mecburiyetini nazar-ı dikkatte tutmuştur.

Ancak Garbî Anadolu ve Rumeli murahhaslarının iştirakiyle tecelli edebilecek âmm ve şamil salahiyetin istimalini heyet-i muhteremenizin huzuruyla meşrut ve mukayyet gördü. Hatta bu sebepledir ki Şarkî Anadolu'daki millî cemiyetlerin birleşmesinden hâsıl olan kütleye unvan verirken Şarkî Anadolu kaydı konuldu. Alelıtlak "Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" yahut "Anadolu-Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" unvan-ı umumisi istimal edilmek ve bütün milletin hukuku namına kendi kendine salahiyet vermek doğru olamazdı.

Bu takdirde İstanbul'da vuku bulduğu gibi beş, on kişinin bir araya gelerek bütün milletin sahib-i salahiyet vekilleri imiş gibi indî ve sahib-i asli olan milletle alakasız bir teşebbüs mahiyetinde olabilirdi.

Bununla beraber Efendiler, Erzurum Kongresi bütün memleketin ve milletin ittihat ve ittifak noktasında Şarkî Anadolu vilayetlerince vilayât-ı saire ile her nokta-i nazardan iştirak-i mesai temini emel-i katîdir üssülesasını kabul eylemiştir. Bittabi huzur-ı âlinizle münakit işbu Sivas Umumi Kongremiz'de vatanımızın yekpare, milletimizin yekvücut olduğunu lüzumu gibi ifade ve ispat edecek esasat vaz olunur.

Efendiler, Millet Meclisi'nin toplanması için öteden beri gösterilen amâl-i milliye karşısında hükûmet-i merkeziyenin bidayetinden beri aldığı ihmalkâr ve bilahare mütemerridâne ve Kanun-ı Esasi'ye külliyen mugayir etvarı son günlerde cereyan-ı millî tesiratıyla mümaşatkâr bir vaziyete girmiştir. İntihabata emir verildiği malumunuzdur.

Bunun tahakkukunu, inşallah azm ü celadetiniz vücuda getirecektir. Ancak buna takaddüm eden safha-i vakayide müteaddit veya münferit ecnebi mandaterlikleri gibi doğrudan doğruya hayat ve istiklalimizle alakadar bir mesele mevzubahis olmaktadır.

Meclis-i Millî'nin henüz toplanmamış olduğu bir sırada maksur ve istiklalini zayi etmiş olan hükûmet-i merkeziyenin münferit ve gayr-ı meşru bir kararı veyahut amâl-i milliyeye muhalif bazı tekâlif-i hariciyeye inkıyat ve serfürû etmiş gibi emr-i vakilerin ihtimal-i zuhuratına karşı Erzurum ve Sivas kongrelerinin ruh-ı millîyi temsilen ve biribirini takiben içtimaı, muhakkak bir fal-i hayr ü selamettir. Maruzatım hitam bulurken vatan ve milletin fevz ü halası gayesine merbut olan heyetimizin muvaffak-ı bi'l-hayr olması temenniyatını bargâh-ı İlahî'ye ref eylerim." (Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri 1. Ciltten)
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
İsrail'in siber saldırısı olabilir!
Elektrik kesintileri Fransa'ya sıçradı
Fenerbahçe 2. kez Avrupa'nın en büyüğü oldu
Monaco: 70 - Fenerbahçe: 81
Fenerbahçe Euroleague şampiyonu
2. kez Avrupa'nın zirvesinde
Trabzonspor geri döndü ama bitiremedi
Trabzonspor -2- Samsunspor -2-
Dolmabahçe’de şok
Çaykur Rizespor, Beşiktaş'ı deplasmanda yendi
Gazze'de soykırım devam ediyor
Can kaybı 53 bin 939'a yükseldi
Aksaray'da kaza yeri savaş alanına döndü
2'si silahla 8 kişi yaralandı
Türkiye adeta uyuşturucu pazarına döndü
4 günde 5 milyar TL değerinde uyuşturucu ele geçirildi
Trafikte ceza yağıyor
534 bin 508 araca/sürücüye işlem yapıldı
Free İmamoğlu soruşturması
CHP'lilerin köprüye astığı pankart indirildi
Galatasaray kazanmaya devam ediyor
Şampiyon Galatasaray deplasmanda Göztepe’yi 2 golle geçti
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya'yı ziyaret edecek
Putin ile de görüşecek
Öğretmenler Milli Eğitim Akademisi'nden istihdam edilecek
Öğretmen atamalarına bir bariyer daha!
10 çocuğundan 9'unu kaybetti
Gazzeli kadın doktorun büyük acısı
Bu ne vurdumduymazlık!
Özgür Özel Gazze'ye dikkat çekti
İsrail'in siber saldırısı olabilir!
Elektrik kesintileri Fransa'ya sıçradı
Fenerbahçe 2. kez Avrupa'nın en büyüğü oldu
Monaco: 70 - Fenerbahçe: 81
123456789101112131415
İsrail'in siber saldırısı olabilir!
Elektrik kesintileri Fransa'ya sıçradı
Fenerbahçe 2. kez Avrupa'nın en büyüğü oldu
Monaco: 70 - Fenerbahçe: 81
Fenerbahçe Euroleague şampiyonu
2. kez Avrupa'nın zirvesinde
Trabzonspor geri döndü ama bitiremedi
Trabzonspor -2- Samsunspor -2-
Dolmabahçe’de şok
Çaykur Rizespor, Beşiktaş'ı deplasmanda yendi
Gazze'de soykırım devam ediyor
Can kaybı 53 bin 939'a yükseldi
Aksaray'da kaza yeri savaş alanına döndü
2'si silahla 8 kişi yaralandı
Türkiye adeta uyuşturucu pazarına döndü
4 günde 5 milyar TL değerinde uyuşturucu ele geçirildi
Trafikte ceza yağıyor
534 bin 508 araca/sürücüye işlem yapıldı
Free İmamoğlu soruşturması
CHP'lilerin köprüye astığı pankart indirildi
Galatasaray kazanmaya devam ediyor
Şampiyon Galatasaray deplasmanda Göztepe’yi 2 golle geçti
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya'yı ziyaret edecek
Putin ile de görüşecek
Öğretmenler Milli Eğitim Akademisi'nden istihdam edilecek
Öğretmen atamalarına bir bariyer daha!
10 çocuğundan 9'unu kaybetti
Gazzeli kadın doktorun büyük acısı
Bu ne vurdumduymazlık!
Özgür Özel Gazze'ye dikkat çekti
İsrail'in siber saldırısı olabilir!
Elektrik kesintileri Fransa'ya sıçradı
Fenerbahçe 2. kez Avrupa'nın en büyüğü oldu
Monaco: 70 - Fenerbahçe: 81
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.