Suriye'de işler karıştı

Son 4 yıldır statükonun egemen olduğu, hatta Beşar Esad'ın neredeyse kısmi zaferinin ilan edildiği Suriye'de, 27 Kasım'dan bu yana olağanüstü gelişmeler yaşanıyor. Suriye'nin ikinci büyük kenti Halep'te ordu birliklerinin geri çekilmesi ve kentin büyük kısmının muhalif Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) güçlerinin kontrolüne geçmesi ardından, Devlet Başkanı Beşar Esad'ın baş müttefiki Rusya, İdlib'e de hava saldırıları düzenledi. Rus hava kuvvetleri 2015 yılında Esad'ı desteklemek üzere başlattığı operasyonla savaşı önemli ölçüde Suriye ordusu lehine çevirmişti. Ancak 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesiyle birlikte Rusya, Suriye'deki gücünü azaltmaya başladı.

Sivil kayıpları artıyor

Sahadan gelen bilgilere göre, HTŞ'nin karşı saldırı başlattığı 27 Kasım Çarşamba gününden bu yana aralarında en az 20 sivilin de bulunduğu 300'den fazla kişi öldü. HTŞ militanları, 30 Kasım Cumartesi sabahı önemli bir direnişle karşılaşmadan Halep'i önemli ölçüde ele geçirdi. Dün de Halep'in güneyine doğru ilerlemeye devam ettiler. İdlib'e 55 km uzaklıkta olan Halep, 2016'da hükümet güçlerinin eline geçene kadar muhaliflerin kalesi durumundaydı. 30 Kasım'da Esad ordusu karşı saldırı hazırlıkları için kentten geçici olarak birliklerini çektiğini duyurmuştu.

Rusya havadan engellemeye çalışıyor

İç savaşın zirve yaptığı dönemde Esad'ın iktidarda kalmasında önemli bir rol oynayan Rus hava kuvvetleri Cumartesi günü Halep'te hava saldırıları gerçekleştirdi.
Bu saldırılar, Rusya'nın 2016 yılında Suriye hükümet güçlerinin Halep'i geri almasına yardım etmesinden bu yana şehre düzenlediği ilk saldırılar oldu. ABD'li bir sözcü ise Suriye'nin "Rusya ve İran'a bel bağlamasının" ve 2015 tarihli BM Güvenlik Konseyi barış planını uygulamayı reddetmesinin ülkede şu anda ortaya çıkan koşulları yarattığını söyledi.


Suriye Milli Ordusu da harekete geçti

Öte yandan Türkiye'nin desteklediği Suriye Milli Ordusu (eski adı Özgür Suriye Ordusu), Pazar günü sabah başlattığı "Özgürlük Şafağı Operasyonu"nda Halep bölgesindeki Kuveyris Askeri Havaalanı'nı ele geçirerek terör örgütü PKK/YPG'nin Tel Rıfat-Münbiç lojistik hattını kesti. Anadolu Ajansına göre, Esad karşıtı silahlı grupların Halep'e yönelik operasyonunun başlamasıyla, hakimiyetindeki alanları çok kısa sürede kaybeden Suriye rejim güçleri, bu gruplar karşısında terör örgütü PKK/YPG'den destek istemiş, bu durum PKK/YPG'ye alan açmıştı. Suriye yönetimi, kontrolü altındaki toprakları Fırat'ın doğusunda yer alan PKK/YPG güçlerine devretmeye başlamış, Fırat'ın doğusundan çok sayıda PKK/YPG'li terörist Halep bölgesine gelmiş ve örgüte ait ağır silahlar bölgeye sevk edilmeye başlanmıştı. Suriye Milli Ordusu (SMO), ayrıca Tel Rıfat sahasında 3 köyü ve bir tepeyi teröristlerden kurtardı.


Suriye nasıl yeniden gündem oldu?

27 Kasım Çarşamba günü başlayan çatışmaların ardından Rusya ve Suriye hava kuvvetleri, HTŞ liderliğindeki güçlerin Suriye'nin kuzeyindeki mevzilerine saldırılar düzenledi. Saldırılar, bu grupların Suriye devletinin kontrolündeki Halep'in kuzeybatısında bazı köy ve kasabaların kontrolünü ele geçirmesinin ardından yapıldı.
Ankara kaynakları ise Suriye ordusunun bölgeye saldırılarının son dönemde arttığını, 'Suriyeli muhalif grupların' buna cevap olarak Halep istikametinde sınırlı bir operasyon başlattığını söyledi. Türkiye Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, 29 Kasım Cuma günü konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "İdlip'e yönelik son dönemdeki saldırıların, Astana mutabakatlarının ruhuna ve işleyişine zarar verecek boyuta ulaştığı ve ciddi sivil kayıplara yol açtığı konusunda gerekli uyarıları çeşitli uluslararası platformlarda yaptıklarını" belirtti. Ankara, Esad'ın güç kaybetmesinden memnun görünüyor! İran'da, Devrim Muhafızlarına yakın medya saldırıların amacının Hizbullah'ı zayıflatmak olduğu yorumunu yaptı. Saldırılarla ilgili İsrail ve ABD'yi suçladı. Rusya'da ise Kremlin yanlısı bazı Telegram kanalları Türkiye'yi isyanı kışkırtmakla suçladı. HTŞ, kendi mevzilerinin yakınına asker yığan Suriye ordusunun muhtemel bir saldırısını önlemeyi amaçladığını da belirtti. Bazı yabancı kaynaklara göre l-Kaide bağlantılı HTŞ, Ceyşül İzze (Onur Ordusu) ve Türkiye'nin desteklediği Ulusal Özgürleştirme Cephesi gruplarından oluşuyor. HTŞ, İdlib'in büyük bir bölümüyle komşu Halep, Lazkiye ve Hama illerinde küçük alanları kontrol ediyor.