logo
26 TEMMUZ 2025

Tarihi saray zamana karşı direniyor

25.08.2003 00:00:00
Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin en belirgin ve seçkin örneklerinden olan İshakpaşa Sarayı, İstanbul Topkapı Sarayı'ndan sonra son devirde yapılmış sarayların en ünlüsü olarak ilgi çekiyor. Ancak sarayın tamamen yıkılmış durumda bulunan ikinci katından sonra, ilgisizlik yüzünden diğer bölümleri de yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya bulunuyor.

Lale Devri'nin son

büyük anıt yapısı

Ağrı'nın Doğubeyazıt ilçesinin 5 km. doğusunda, bir dağın yamacındaki tepe üzerine kurulan saray, 18. yy. Osmanlı İmparatorluğu'nun Lale Devrindeki son büyük anıt yapısıdır. Saray, sanat tarihi yönünden de değeri büyüktür. Yapılış tarihi ise 1784'tür. Saray binasının bulunduğu zemin vadi yakası olduğundan, kayalık ve sert bir yerdir. Eski Beyazıt şehrinin merkezinde olmasına rağmen, bu yapının üç tarafı (kuzey, batı, güney) dik ve meyillidir. Sadece doğu tarafında müsait bir düzlük vardır. Sarayın giriş kapısı buradadır. Aynı zamanda en dar cephesidir.

Saray, kalelerin özelliğini kaybettiği; ateşli silahların bulunduğu bir çağda yapıldığından, doğu yönündeki tepelere karşı müdafaası zayıftır. Cümle kapısı bölümü, İstanbul ve Anadolu'da kurulan saraylarınkinden farksız olup, taş işçiliği ve oymacılığı yönünden muntazamdır. İshak Paşa Sarayı şu mimari bölümlerden meydana gelir: Dış cephe, birinci ve ikinci avlu, selamlık dairesi, cami binası, aşevi (Darüzziyafe), hamam, harem dairesi odaları, merasim ve eğlence salonu, takkapılar, cephanelik ve erzak odaları, türbe binası, fırın, zindan, iç mimariden bazı bölümler (kapılar, pencereler, dolaplar, şerbetlikler, şömineler vs.)

Dünyanın merkezi ısıtmalı ilk sarayı

Saray iki avlu ve bu avluda bulunan yapılar topluluğundan meydana gelmiştir. Birinci avludaki yapıların bazıları yıkılmıştır. Dört tarafı yapılarla çevrili ikinci avlu dikdörtgen planlıdır. Girişe göre sağ tarafta selamlık ve onun arkasında haremlik vardır. Bunların sonunda cami ve türbe bulunmaktadır. Türbe Selçuklu kümbet mimarisi üslubunda inşa edilmiştir. Saray bölümü iki kattan oluşmaktadır. 366 oda da bu iki kat içinde yer almaktadır.

Her odada taştan yapılmış ocaklar vardır. Taş duvarlardaki boşluklar bütün yapının merkezi bir ısıtma sistemine sahip bulunduğunu göstermektedir. Divan salonu 20x3 m. boyutlarındadır. Duvarları ve tabanı taştandır. Duvarları Türk hat sanatının örnekleriyle, sülüsle yazılmış ayet ve beyitlerle süslüdür. Burada yer alan

"İshak meram üzere kerem kıldı cihanı

Binyüzdoksandokuz buna oldu tarih"

beytinden sarayın miladî 1784 yılında tamamlandığı anlaşılmaktadır. Sarayın ikinci avlusundaki türbe, kesme taştan yapılmıştır. Bu sekizgen türbe, Selçuklu türbe mimarisi geleneğinin tipik örneği olan kümbet şeklindedir ve iki katlıdır. Duvarları geometrik motiflerle süslüdür. Bu türbede Çolak Abdi Paşa, İshak Paşa ve yakınları yatmaktadır.

Bugünkü durum

O tarihlerde İshakpaşa Sancak beyi idi. Beyliğin merkezi olan sarayın harem dairesi iki katlı, diğer bölmeler tek katlıydı. Bugün ikinci kat tamamen yıkılmış durumdadır. Bu muhteşem yapının kalıntıları, duvar, kapı ve tavanların son derece süslü olduğunu gösteriyor. Eskiden bu sarayın olduğu yer bir yerleşim merkezi idi. Saray, şehrin ortasında kalıyordu. Ova tarafında Doğu Bayazıt kasabasının evleri, diğer yönlerde camiler, başka yapılar ve mezarlık vardı. Bütün bunlar yıkılmış. Yetkililer, ayrıntılardan soyutlanarak, kendi sadeliği içinde kalan Sarayın, daha iyi ortaya çıktığını ve güçlü mimari etkisini daha iyi gösterdiğini söylüyorlar.

Yine araştırmacılar, bugünkü sarayın yerinde daha önce, doğu sınırlarının sancak beyi olan Çolak Ati Paşa'nın kendisini ve askerini emniyete almak için yaptırdığı Kalesaray'ı varmış. İshakpaşa, sarayını o yapının temelleri üzerine yaptırmış olduğunu bildiriyor.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
Adalet Bakanı Tunç, orman yangınlarıyla ilgili konuştu
'17 kişi tutuklu'
'YPG'nin silah bırakmasını bekliyoruz'
Fidan'dan çok kritik Suriye mesajları
Bahçeli açılım komisyonu üyelerini açıkladı
'YPG/PYD'nin süreci ağırdan alması çirkeflik'
İşte son sayı
Gazze'de açlıktan ölenlerin sayısı hızla artıyor
Türkiye sıcak hava dalgasının merkezinde
Dünyada bu yaz sıcaklık rekorları alt üst!
Aç karnına zulmü belgeliyorlar
Gazze'deki meslektaşlarımız da aç kaldı
Yağ fiyatları fırlayacak mı?
Aşırı sıcaklar ayçiçeğini vurdu
İşte ihtimaller
Hatay'daki askerler spor cezası mı aldı?
İdari tahkikat başladı
MSB, Hatay'da Mehmetçiklerin ölüm nedenini açıkladı
İSKİ'den tasarruf çağrısı
İstanbul'da su tüketimi rekor kırıyor
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
Adalet Bakanı Tunç, orman yangınlarıyla ilgili konuştu
'17 kişi tutuklu'
'YPG'nin silah bırakmasını bekliyoruz'
Fidan'dan çok kritik Suriye mesajları
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.