Tarihi yapılara üç boyutlu lazer taraması

Pilot çalışması Ayasofya Müzesi'nde başlayan, proje hakkında bilgi vermek ve projede kullanılacak üç boyutlu lazer cihazını tanıtmak amacıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan Akdeniz Üniversiteleri Birliği (Unimed) Genel Direktörü Roberto Albergoni, üç boyutlu lazer cihazı ile Ayasofya Müzesi'nde çok hassas ölçümler yapılacağını belirtti.

İşe, Ayasofya Müzesi'nden başlanacak

Albergoni, bu ölçümlerden elde edilecek verilerin Boğaziçi Üniversitesi'nin daha önce yaptığı çalışmalara destek olacağını söyledi. Unimed'e Türkiye'den B.Ü ve ODTÜ de dahil 60 üniversitenin üye olduğunu vurgulayan Albergoni, "Bu çalışmadan elde edilecek bilgilerle, eserlere ilişkin bir veri tabanı oluşturulacak. Riske karşı bu eserlerin hazırlanması konusunda bilgi alışverişi ve işbirliği sağlanarak, daha büyük projelere imkan hazırlanacak" dedi. Albergoni, AB fonlarından sağlanan 1.7 milyon euroluk kaynak ile yürütülecek projede, pilot çalışmanın Ayasofya Müzesi'nde başladığını söyledi.

En küçük deprem bile

tespit edilecek

La Sapieza Üniversitesi'nden proje yürütücüsü uzman asistan Carlo Bianchini de, yaptıkları işin çok hassas bir röleve çalışması olduğunu belirterek, şu bilgileri verdi: "Yaptığımız iş, üç boyutlu lazer taramasıdır. Birkaç dakika içinde milyonlarca noktayı ölçüyoruz. Yapılan ölçüm anında bilgisayarda hafızalanıyor ve anında nokta bulutu adı verilen bir görüntü sağlıyor. Bu çalışma, binanın yapısal gücü ve depremden nasıl etkileneceğine ilişkin veri verecek. Ölçümlerle, binadaki en küçük bir oynamayı derhal tespit edeceğiz. Bu veri, bilimsel çalışmaları yürüten arkadaşlarımız için çok faydalı olacak." Bianchini, amaçlarının, binaların depremden hasar görmemesi için tedbir almanın imkanını yaratmak olduğunu ifade ederek, beklenmeyen bir şekilde binanın zarar görmesi halinde de, ellerinde mevcut olan röleve çok hassas olduğu için aynı şekilde restorasyonuna imkan sağlayacağını kaydetti.

Sur içindeki binalar da

kapsama alanında

Boğaziçi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Günhan Danışman da, amaçlarının sadece Ayasofya değil, sur içindeki bütün önemli müzeler, eski eserler ve anıtlar konusunda veri tabanı oluşturarak depreme hazırlanmak olduğunu söyledi. İstanbul'da büyük bir depremin beklendiğine işaret eden Doç. Dr. Danışman, İstanbul'da belirlenen 15 eser arasında Süleymaniye Camii, Fatih Camii Külliyesi, Mihrimah Sultan Camii, Ahırkapı'daki Köprülü Külliyesi, Sultanahmet Camii, İslam Eserleri Müzesi ve Arkeoloji Müzesi'nin yer aldığını sözlerine ekledi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özal Yüzügüllü de, 1989'dan beri Ayasofya Müzesi'nde çalışmalarda bulunduklarını belirterek, "Ayasofya, 15 asırdır ayakta kalan çok kaliteli, özel bir yapı. Ufak tefek hasarlar dışında, geçmişte yaşadığı depremleri atlatmış durumda. Biz, deprem güvencesini daha da artırmak için bu çalışmaları artırıyoruz" dedi.

Gözler sürekli Ayasofya'nın üzerinde

Bu çalışma ile Ayasofya'nın çok detay röleve çalışmasının ortaya çıkacağını ve 50 metrede bir milimetreden daha az hata yapıldığını vurgulayan Prof. Dr. Yüzügüllü, şöyle konuştu: "İlk ölçümlerden üç ay sonra tekrar ölçüm yapıldığında, 1.5-2 milim dahi bina oynamış olsa, bu tespit edilecek ve 'sağdan sola, güneyden kuzeye doğru oynuyor, bir şeyler var' demek ki diyeceğiz. Bu ölçümler binanın depreme karşı dayanıklılığının bir ifadesi değil, sadece binanın ne kadar deforme olduğunu saptayan bir ölçüm teknolojisi. Bizim daha önceden binaya koyduğumuz hassa sensörler var.Binanın sürekli röntgeni çekiliyor. Bina sürekli gözlem altında. Bu, sur içindeki bütün eski anıtlar için geçerli olacak."