Tarihin izinde bir eser: Sünür Kutlu Bey Camii

Gümüşhane'nin Torul ilçesine bağlı Sünür (Çayıryolu) köyünde yer alan Kutlu Bey Camii, bölgenin kültürel ve mimari mirasının en önemli eserlerinden biri olarak öne çıkıyor.

Yüzyıllara meydan okuyan bu cami, sadece bir ibadethane olmanın ötesinde, Selçuklu ve erken Osmanlı mimarisinin nadir örneklerini barındıran bir tarih hazinesi niteliğinde.

Yapım Tarihi ve Banisi

Kutlu Bey Camii, 14. yüzyılın sonlarında, bölgeye hakim olan Kutlu Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapının kesin inşa tarihi bilinmemekle birlikte, kullanılan mimari teknikler ve süsleme motifleri, eserin bu döneme ait olduğunu işaret etmektedir.

Kutlu Bey'in kimliği hakkında kesin bilgiler bulunmamakla beraber, bölgenin Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli rol oynamış beylerden biri olduğu düşünülmektedir.

Mimari Özellikleri

Kutlu Bey Camii, küçük boyutlu olmasına rağmen gösterişli ahşap işçiliği ve taş süslemeleriyle dikkat çeker. Caminin mimari özellikleri, onu diğer çağdaşlarından ayıran birçok detayı barındırır:

Ahşap Direkler ve Tavan: Cami, ahşap direkler üzerine oturtulmuş düz tavanlı (kırma çatılı) bir yapıya sahiptir.

İç mekândaki ahşap direklerin bazılarının Roma dönemine ait sütun başlıkları taşıdığına dair rivayetler bulunmaktadır, bu da yapının bölgedeki daha eski medeniyetlerin izlerini taşıdığına işaret eder.

Tavan, ahşap kirişlerin üst üste yerleştirilmesiyle oluşturulmuş olup, sadeliğiyle huzurlu bir atmosfer sunar.

Minber ve Mihrap: Caminin en dikkat çekici kısımları minber ve mihraptır. Minber, geometrik desenlerle süslenmiş, usta bir ahşap işçiliği ürünüdür.

Her iki bölüm de Selçuklu ve erken Osmanlı sanatının etkilerini açıkça gösteren, oyma ve kakma tekniklerinin incelikle uygulandığı sanat eserleridir. Özellikle mihrapta kullanılan taş işçiliği ve geometrik motifler, dönemin estetik anlayışını yansıtır.

Minare: Caminin minaresi, diğer camilerde rastlanan taş minarelerden farklı olarak, ahşap malzemeden yapılmıştır. Kare planlı bir kaide üzerinde yükselen ahşap minare, sade ve zarif bir görünüme sahiptir.

Kitabesi: Caminin içinde, yapım tarihine ve banisine dair bilgiler içeren bir kitabe bulunuyordu. Ancak zamanla tahrip olan ve kime ait olduğu net anlaşılamayan bu kitabenin restore çalışmalarıyla tekrar okunabilir hale getirilmesi hedeflenmektedir.

Koruma ve Restorasyon Çalışmaları

Yüzyıllar boyunca ayakta kalmayı başaran Kutlu Bey Camii, günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır.

Zamanın ve doğal koşulların etkisiyle yıpranan cami için restorasyon projeleri hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu çalışmalar sayesinde cami, orijinal dokusuna sadık kalınarak onarılmış ve gelecek nesillere aktarılacak şekilde güvence altına alınmıştır.

Sünür (Çayıryolu) Kutlu Bey Camii, küçük bir köyde saklı kalmış büyük bir miras olarak, bölgenin kültürel kimliğinin ve mimari zenginliğinin en güzel örneklerinden birini temsil etmeye devam etmektedir.