Tokat Mevlevihanesi: Mevlevi geleneğinin Anadolu’daki zarif bir yansıması
Tokat Mevlevihanesi, şehrin kültürel belleğinde önemli bir yer tutar. Tokat'ta Mevlevilik, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hayattayken başlamıştır
06.07.2025 00:10:00 / Güncelleme: 06.07.2025 00:31:41
Hasan Gündoğdu
Hasan Gündoğdu
Tokat Mevlevihanesi, Tokat il merkezinde Soğukpınar Mahallesi'nde, Bey Sokağı'nın girişinde yer alır. Behzat Deresi'nin kıyısında, tarihi dokunun kalbinde konumlanmış bu yapı, şehrin kültürel belleğinde önemli bir yer tutar.
Tarihçesi
Tokat'ta Mevlevilik, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hayattayken başlamıştır. Selçuklu veziri Muînüddin Süleyman Pervâne'nin davetiyle Fahreddîn-i Irâkî Tokat'a gelmiş ve burada bir zaviye kurmuştur. Ancak bu ilk yapı, 15. yüzyılda Uzun Hasan'ın saldırıları sırasında yok olmuştur.
Bugünkü Mevlevihane, 1638 yılında Sultan I. Ahmed'in vezirlerinden Sülün Muslu Ağa tarafından inşa ettirilmiştir. Zamanla çeşitli işlevler üstlenmiş; 1945'e kadar kadınlar hapishanesi, ardından kız Kur'an kursu olarak kullanılmıştır. 2005 yılında restore edilerek müze haline getirilmiştir.
Mimari özellikleri
Tokat Mevlevihanesi, Anadolu'daki 19. yüzyıl Barok sanatının en zarif örneklerinden biridir. Ahşap karkas ve kerpiç dolgu tekniğiyle inşa edilen yapı, iki katlıdır ve 3000 metrekarelik bir alanı kaplar.
Ana yapı bölümleri:
Semahane: Ahşap sütunlarla taşınan kubbeyle örtülüdür. Kubbe ve tavan süslemeleri oyma tekniğiyle yapılmış bitkisel motiflerle bezelidir.
Derviş hücreleri: Zemin katta yer alır. Beş odadan oluşur, biri "Şeyh'in Kabul Odası"dır.
Şeyh Odası ve Meydan Odası: Üst katta yer alır, dışarıdan ahşap merdivenle ulaşılır.
Harem Bölümü: Semahanenin doğusunda, kadınlara ayrılmıştır.
Hamam ve konut: Mevlevihane'nin müştemilatıdır. Hamam hâlâ işlevini sürdürmektedir.
Nasıl gidilir?
Tokat Mevlevihanesi, şehir merkezinde yer aldığı için yürüyerek ulaşmak mümkündür. Ancak yönlendirme tabelaları yetersiz olduğundan, yerel halktan yardım alarak veya Saat Kulesi'ni referans alarak bulmak daha kolaydır.
Nasıl gezilir?
Giriş ücreti: Ücretsizdir.
Ziyaret saatleri: Genellikle sabah 08.00'den akşam saatlerine kadar açıktır.
İçerik: Müze olarak düzenlenen yapının içinde Tokat ve çevresine ait halı-kilim örnekleri, el yazması Kur'an-ı Kerim'ler, sema törenini canlandıran maket semazenler ve Mevlevilikle ilgili nadide eserler sergilenmektedir.
Tavsiyeler:
- Sessiz olun, çünkü mekânın ruhu dinginliktir.
- Ahşap oymaları ve kubbe süslemelerini dikkatle inceleyin.
- Bahçesinde kısa bir yürüyüş yaparak geçmişin izlerini hissedin.
Tokat Mevlevihanesi, sadece bir mimari yapı değil; aynı zamanda Mevlevi geleneğinin Anadolu'daki zarif bir yansımasıdır. Sessiz duvarları, yüzyılların zikrini fısıldar. Eğer yolunuz Tokat'a düşerse, bu manevi durağı mutlaka ziyaret edin. Ruhunuzun bir köşesinde semazenlerin dönüşü yankılanacaktır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
