‘Toplum sağlığını tehdit ediyor’

Her yıl 1 milyon kişinin yaşamını yitirmesine neden olan hepatit; kan, cinsel ilişki ve vücut sıvıları ile bulaşıyor. Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Nurullah Dikmen hepatit türleri, bulaşma yolları ve korunma yöntemleri konusunda bilgi verdi.

Hepatit tipleri arasında özellikle hepatit B ve C virüslerine bağlı hepatitin kronikleşme riskinin olduğunu ve toplum sağlığını tehdit ettiğini söyleyen Uzman Dr. Nurullah Dikmen, "Kronik hepatit dünya genelinde hem maddi hem de manevi açıdan toplumsal bir sorun olarak kabul edilmektedir. Hepatitin tanımlanmasının yanı sıra nasıl bulaştığının bilinmesi ve gerekli önlemlerin alınması ile yeni kuşakta görülme sıklığını azalacaktır" diye konuştu.

Hepatit türleri nasıl bulaşıyor?

Hepatit türlerine değinen Uzman Dr. Dikmen, "Hepatit A: Aşısı bulunan hepatit A, mikroplu yiyeceklerden, sudan ya da oral yolla bulaşabiliyor. Çocuklarda hastalık daha hafif şikayetlerle seyredebiliyorken büyüklerde daha ağır şikayetlere neden olabiliyor. Hepatit B-hepatit C-hepatit D: Kan ve vücut sıvıları ile bulaşabiliyor. Anneden çocuğa doğum sırasındaki travmaya bağlı olarak da geçebiliyor. Hepatit D, hepatit B virüsü ile birlikte görülüyor. Hepatit B'ye karşı aşı ile önlem alabilmek mümkün iken hepatit C'ye karşı bir aşı yapılamamaktadır. Hepatit E: Mikroplu sulardan ve oral yolla bulaşarak çoğunlukla gebelerde görülüyor" bilgilerini verdi.

'Kronikleşme süreci 6 ay'

Hepatit B, C ve D'nin kronikleşme sürecinin 6 ay olduğunu belirten Dr. Dikmen, "Hepatit A kronikleşmeyen ve anneden geçmeyen bir tür iken; hepatit B, C ve D virüsleri anneden çocuğa doğumda geçebiliyor" şeklinde konuştu.

Hepatit durumunun akut ve kronik olabileceğini belirten Nurullah Dikmen, "Bu durumları kabaca tanımlamak gerekirse; kişinin kanında 6 aydan uzun bir süre Hepatit B, C ve D virüsünün bulunması, hepatitin kronikleştiğini göstererek bu kişileri taşıyıcı konumuna geçiriyor" ifadelerini kullandı.

Bağışıklık sisteminin virüsü altı ay içinde vücuttan temizleyip attığı durumu akut hepatit vücudun virüsü ilk altı ayda temizleyemediği durumu ise kronik hepatit olarak özetlendiğini söyleyen Dr. Dikmen, "Akut hepatitte, vücut virüsün yol açtığı iltihaba karşı savaşı kazanıp vücudu virüsten temizliyor. Ancak hepatit B, C ve D türlerinde kronikleşme görülebiliyor. Sürekli vücutta bulunan virüs ilerleyen zamanlarda karaciğerde siroz oluşumuna yol açabiliyor" sözlerine yer verdi.

Belirtileri neler?

Hepatit virüsüne bağlı hepatitlerde soğuk algınlığı-gribal enfeksiyonları andıran, halsizlik, yorgunluk, bulantı, eklem ve kas ağrıları, mide ağrısı gibi semptomların yanı sıra daha ağır seyreden vakalarda sarılık, koyu renk idrar gibi semptomların da görülebildiğini söyleyen Dikmen, hatta ölümcül seyredebilen "fulminan" hepatitlerin de nadirde olsa gelişebildiğini ifade etti. Tam tersi durumların da olabileceğini ve hastalığın her zaman belirti vermeyebileceğini ancak basit testler yardımı ile tanı koymanın mümkün olduğunu da dile getirdi.

Nasıl korunulur?

Dikmen hepatitten korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri ise şu şekilde anlattı:

"Kontrolü yapılmamış kan aktarımına, diş ya da medikal malzemelerin iyi sterilize edilmesine, doğum sırasında anneden çocuğa geçmemesine, enjeksiyon aletlerinin ortak kullanılmamasına, diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin ev halkı tarafından ortak kullanılmamasına, dövme ya da piercing yapılırken kullanılan aletlerin temiz olmasına dikkat edilmesi gerekiyor." İHA