Tunus'ta dinmeyen öfke

Tunus'ta muhalif partilerin çağrısıyla Yasemin Devrimi'nin 12. yıl dönümünde düzenlenen gösteride, Cumhurbaşkanı Kays Said'in 25 Temmuz 2021'de aldığı "olağanüstü kararlar" protesto edildi.

Tunus'un Sidi Buzid kentinde 17 Aralık 2010'da seyyar satıcı Muhammed Buazizi'nin kendini ateşe vermesiyle başlayan ve ülkede "Yasemin Devrimi", Arap dünyasında ise "Arap Baharı" olarak adlandırılan halk ayaklanmasının 12. yıl dönümünde Tunuslular sokağa çıktı.

Muhalif partilerin ve sivil toplum örgütlerinin yaptığı çağrının ardından binlerce kişi, başkent Tunus'ta alınan tüm önlemlere rağmen barikatları aşarak Habib Bourguiba Caddesi'nde toplandı. Gösteride 25 Temmuz 2021'de aldığı "olağanüstü kararlar" nedeniyle Cumhurbaşkanı Kays Said protesto edildi. Tunus bayrakları taşıyan göstericiler, "Halk rejimin düşmesini istiyor' şeklinde slogan attı.

Tunus'taki siyasi kriz

Cumhurbaşkanı Said, geçtiğimiz yıl 25 Temmuz'da "ülkenin tehlikede olduğu" gerekçesiyle dönemin başbakanını görevden alırken, parlamentonun yetkilerini dondurmuştu. Tunus halkına hitap eden Said, 'Ülkenin kurumları çöküyor. Ülkede yağmalamalar yaşanırken, iç savaşın çıkması için para toplayanlar var. Bana verilen sorumluluklara göre Tunus'taki durum karşısında ülkeyi kurtarmak için olağanüstü hal önlemlerinin alınması gerekiyor. Kritik bir dönemden geçiyoruz.

Hiç kimsenin Tunus'a kendi malı gibi davranmasına izin vermeyeceğiz' ifadelerini kullanmıştı. Said 22 Eylül 2021'de ise imzaladığı kararnameyle yetkilerini genişleterek yürütme organını da kendisine bağlamıştı. Şubat 2022'de Yüksek Yargı Konseyinin feshedildiğini belirten Said, 25 Temmuz 2022'de Anayasa değişikliği referandumuna, 17 Aralık 2022'de de erken genel seçime gidileceğini duyurmuştu.

25 Temmuz'da yüzde 30.5 katılımla düzenlenen referandumda, yüzde 94.6 "evet" oyuyla yeni anayasa kabul edilmişti. Geçtiğimiz 17 Aralık'ta parlamento üyelerini belirleyecek genel seçime katılım oranı ise yüzde 8.8'de kalmıştı. Said'e yönelik tepkiler, Temmuz 2021'den bu yana aldığı kararlar nedeniyle giderek artıyor.

Yasemin Devrimi

Tunus'ta 17 Aralık 2010'da üniversiteden mezun olduktan sonra iş bulamadığı gerekçesiyle seyyar satıcılık yapan Muhammed Buazizi, tezgahına polisin el koymasından sonra kendisini ateşe vermişti. Olayın ardından başlayan protestolar sonucu 23 yıldır Tunus'u yöneten Zeynel Abidin Bin Ali 14 Ocak 2011'de ülkeden kaçmıştı.

Tunus'taki çoğu parti ve sivil toplum kuruluşu tarafından 14 Ocak, devrimin yıl dönümü olarak görülüyor. Ancak Cumhurbaşkanı Said, resmi yıl dönümü tarihini değiştirip 17 Aralık'a alındığını duyurmuştu.