logo
19 MART 2024

Türkiye ekonomisine ELEKTROŞOK

02.08.2018 00:00:00
Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) tarafından elektrik üretim santrallerinin kullandığı doğalgazın fiyatına 1 Ağustos'tan itibaren geçerli olacak şekilde yüzde 49,5 oranında zam yapılmıştı, dün yürürlüğe girdi. Böylece, elektrik üreten santraller, daha önce bin metretüpünü 877,6 TL'den aldıkları doğalgaza, bundan böyle 1312,2 TL ödeyecek.
Bir başka karar ise, bundan sonra bu fiyatların dolara endeksli belirlenecek olması. Santraller, sonraki ödemelerini de işlemin yapıldığı günkü dolar kurundan ödeyecekler. Yani BOTAŞ, fiyatlar üzerindeki dolar kuru baskısını otomatik olarak elektrik santrallerinin üzerine yıkmış oluyor.
BOTAŞ bu astronomik zammın gerekçesi olarak şu açıklamayı yaptı:
"Ham petrol varil fiyatlarında ve döviz kurundaki yükselişe bağlı olarak kuruluşumuzun doğalgaz alım maliyetlerinde önemli oranda artışlar meydana gelmiştir. Son iki yılda brent petrol fiyatlarında yüzde 100'ü bulan ve döviz kurunda ise yaklaşık yüzde 63'lük artış gerçekleşmiştir. Bu nedenle doğalgaz toptan satış fiyatlarımızda yeni bir düzenlemeye gidilmesi zorunlu hale gelmiştir."
Kısaca zammın asıl gerekçesi, enerjide ithalata ve dolara bağımlılık?  
BOTAŞ'ın bu fiyat artışından hemen sonra, elektriğe konutta yüzde 9, sanayide yüzde 14 zam yapıldı. Bu zamlı fiyatlar da dün itibarıyla yürürlükte?
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan yapılan zamların sanayiciye büyük bir şok yaşattığını belirterek şunları söyledi: 
"BOTAŞ'ın elektrik üretim amaçlı kullanılan doğalgaz fiyatına 1 Ağustos 2018'den geçerli olmak üzere yüzde 49.5 gibi çok ağır bir zam yapmasını, üretim hayatımız ve sanayimiz açısından alınmış çok talihsiz bir karar olarak görüyoruz. Eli her zaman taşın altında olan sanayicimiz; zorlu ve rekabetçi iç ve dış koşullara karşı fedakârca mücadele verirken enerjiye yapılan bu yüksek zam karşısında elektrik çarpmış gibi adeta büyük bir şok yaşamaktadır. Öngörülebilir bir üretim hayatına en fazla ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde BOTAŞ'ın paydaşlarına haber vermeden, ön bir duyuru yapmadan, adeta keyfiyeti çağrıştıran, çağdaş yönetişim anlayışıyla bağdaşmayan bir yaklaşımla aldığı bu baskın zam kararı ekonomik gerçeklerimizle bağdaşmadığı kadar, akıl ve vicdanla da uyuşmamaktadır."
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu da zamlarla ilgili şu açıklamayı yaptı: 
"Yeni zamla birlikte elektrik fiyatlarında konutlar için bu yılki artış yüzde 22'yi bulurken, diğer tarife gruplarında da yüzde 25'lerin üzerine yükseldi. Konut kullanıcılarının elektrik fiyatlarına 1 Ağustos`tan itibaren geçerli olmak üzere yapılan yüzde 9'luk artışla 230 kilovatsaatlik asgari elektrik tüketimi olan bir ailenin aylık faturası 116 liraya çıktı. Böylece Aralık 2017`de aynı tüketim için 95 lira ödeyen bir aile artık 21 lira daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacak? 3 aylık dönem beklenmeden elektriğe zam yapıldı. 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihlerinden itibaren geçerli olmak üzere çeyrek dönemler halinde yapılan elektrik fiyatları ayarlaması, 1 Ağustos`tan geçerli olmak üzere yapılan elektrik zammıyla fiilen ortadan kalktı."
EMO'nun açıklamasında özellikle tarımsal sulama ile bölüm önemliydi: "Elektrik fiyatlarına yapılan zam oranı; sanayi, ticarethaneler, tarımsal sulama, aydınlatma ve genel aydınlatma için daha da yüksek düzeyde gerçekleşti. Alçak gerilimden elektrik alan aboneler içinde yılbaşından itibaren en yüksek elektrik zammı; tarımsal sulama tarifesinde gerçekleştirildi. Yüzde 13.9'luk zamla birlikte çiftçiler bu yıl elektriği yüzde 27.2 zamlı kullanacaklar. Tarımsal sulamaların arttığı dönemde yapılan zam tarımsal üretimi olumsuz etkileyeceği gibi temel besin maddelerinde de enflasyonu artırıcı bir etki yapacak."
Enerjide ithalata bağımlılık ve de Türkiye ekonomisinin dolara endeksli olması bunlara bağlı olarak her türlü zammı beraberinde getirmektedir.
Enerji zamları, üretim maliyetlerini de ayrıca tetiklediğinden zamlarda baz etkisi yapmaktadır. Her ne kadar konutlarda elektrik zammı yüzde 9 olsa da, sanayiciye yapılan yüzde 14'lük zam da hane halklarını ürünlere yapılacak zamla ayrıca vuracaktır.
Özellikle geçen yıla oranla yüzde 27,2'lik bir elektrik zammı ile tarımsal üretimin daha da maliyetli olması, zaten pahalı olan gıda fiyatlarını daha da yükseltecektir. 
Üretimin temel girdilerinden olan elektriğe zam, iğneden ipliğe her şeye zam demektir.
Elektrik zammı ve oluşturduğu baz etkisiyle enflasyon ciddi oranlarda artış gösterecektir. 
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, daha geçtiğimiz gün 2018 yılsonu enflasyon hedefini 5 puan artırarak yüzde 8,4'ten 13,4'e çıkardı. Bu elektrik zammından önceydi. Bu gidişle bu oran daha çok güncellenecek. Sayın Çetinkaya, "Enflasyon tahmin patikasından belirgin bir sapma olacağı kanaati kurulda (PPK) oluşursa, gerekli adımlar atılır, bunun karşılığı bir ilave parasal sıkılaştırmaysa bu tereddüt etmeden gerçekleştirilir" diyerek bunun işaretini verdi. Sıkılaştırma faiz artırma anlamına geliyor. Enflasyon artışı, faizlerin de artışı demektir. Faizlerin artışı ise yine üretim maliyetlerinin artışı demektir.
Peki, çözüm nedir diye sorarsanız; yerli ve yenilenebilir bir enerji politikasına geçilerek enerjide ithalata bağımlılıktan kurtulmalıyız. Stratejik enerji kaynaklarının devlet-millet ortaklığıyla işletilmesi ve ağırlığın yüzde 51 devlette olması gerekmektedir. Emek ve üretim karşılığı gerçek milli devreye konulmalı ve dolara bağımlılıktan kurtulmalıyız.
Bu saydığımız çözümler, Prof. Dr. Haydar Baş'a ait Milli Ekonomi Modeli demektir.
Hatta Prof. Dr. Baş, 18 ay sonra elektriğin bedava olacağı çözümleri de Modelinde ifade etmektedir.
Türkiye'nin buna potansiyeli vardır, yerli akıl ve yol haritası da mevcuttur.
Yeter ki aklımızı devreye koyalım, içimizdeki çözüm sahiplerinin kıymetini bilelim.
 
Murat Çabas / diğer yazıları
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
'Kazanamazsam geleceğimi düşünmem gerekir'
TİP'in Zan kararının perde arkası
MOSSAD Başkanı ve HAMAS lideri masada
Esir takası müzakereleri başladı
Filistinlilerin arazisine mahkeme el koydu
Gasp devam ediyor
Para sayılan ofisin sahibi avukatın ifadesi
'3 saat boyunca para getirdiler'
İsrail'den Refah'ta yeni katliam
En az 14 Filistinli öldürüldü
Rize'de il müdürünü görevden aldı
Erdoğan'dan yeni atamalar
Süleymaniye hatadan dönmeli
İstikrarı hakim kılmakta kararlıyız
8 yılda çıkan yerli sermaye 600 milyar dolar
Parası olan kaçırıyor, olmayan kaçıyor
Kaftancıoğlu da ifadeye çağrıldı
İki şüphelinin ifadesi ortaya çıktı
Erdoğan 4. Kolordu Komutanlığı'nda konuştu
Irak ve Suriye mesajı
Utan dünya!
Bombalardan kurtulanlar açlıktan ölüyor
Ali Koç'tan tarihi çıkış
'Gerekirse bir alt lige düşeceğiz'
TİP adaylığını çektiğini duyurmuştu
Ses kayıtları yayınlandı
İmamoğlu İnşaat Genel Müdürü ifade verdi
'Para sayma' soruşturması sürüyor
Makas açılınca, Altınok için sahaya indi
Mansur Yavaş'ı hedef aldı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.