Türkiye'de bitkisel üretime zarar veren 669 zararlı organizma var

Tarım ve Orman Bakanlığı, bitki koruma ürünlerinin doğru kullanılması ve izlenebilirliğinin sağlanması amacıyla B-REÇETE Sistemi'ni 4 pilot ilde hayata geçiriyor. Pilot iller arasında yer alan Samsun'da, Büyükşehir Belediyesi Şehit Ömer Halisdemir Çok Amaçlı Salon'da düzenlenen programla proje tanıtıldı. Reçete yazma yetki belgesi sahipleri, bitki koruma ürünleri bayii, toptancıları, üreticiler, ziraat odaları, tarım kredi kooperatifleri ve birliklerin katılımıyla yapılan genel bilgilendirme toplantısında Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda Kontrol Genel Müdürü Dr. Ersin Dilber, konunun muhataplarını yeni reçete sistemi ve zararlılar hakkında bilgilendirdi.

"Türkiye'de bitkisel üretime zarar veren 669 adet zararlı organizma var"

Önceki yıllarda şifa olarak değerlendirilen pestisit aktif maddelerin artık zehir olarak değerlendirildiğini belirten Dilber, "Sadece gıda üretimi değil, arzıyla ilgili de görevleri var. Son zamanlarda yurt dışından herhangi bir ürün döndüğünde veya pestisitlerin yanlış kullanımından dolayı oldukça fazla doğru bilinen yanlış oluşmaya başladı. Pestisitler zararlıları öldürücü, başka bir ifade ile zehirli maddelerdir. Bu ürünleri kullanırken belli bir formasyondan geçmek yetmiyor, sürekli kendinizi güncellemeniz gerekiyor. Önceden şifa olarak bilinen pestisit aktif maddeleri bugün dünyanın her yerinde zehir adıyla kampanyalar düzenlenen, insan sağlığı açısından riskli ürün ilan edilen onlarca aktif maddenin varlığına şahit olabilirsiniz. Türkiye'de şu anda toplamda 24 milyon hektar alanda tarım yapılıyor.

Bu coğrafyada üç farklı iklim zoruyla karşı karşıyayız. Dünyadaki birçok ülkeden daha fazla bitki çeşidine sahip bir ülkeyiz. İngiltere'deki tüm bitkiler Samsun'daki bitki çeşitliliği kadar yoktur. Bu kadar fazla bitki çeşitliliğinin arasında üretimde bazı zararlılarla da mücadele etmek zorunda kalıyoruz. 1 haftadır kahverengi kokarca peşinde koşuyorum. Doğadaki her dengeyi bozduğumuzda yeni zararlılarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Türkiye'de şu anda 669 adet zararlı organizma var. Son 10 yılda Türkiye'de bitkisel üretime zarar veren organizma sayısı yüzde 15 arttı. Canlı örnek bu bölgeden de verilebilir. Amerikan beyaz kelebeği herkes biliyor, kahverengi kokarcayı herkes biliyor. Bundan yıllar önce bu zararlılar bilinmiyordu. Değişen iklim şartları ve diğer faktörler nedeniyle şu anda tarımda 669 farklı zararlı organizma ile uğraşıyoruz. Birçok ülkede 10 ya da 20 ada ülkelerinde ise hiç olmayan zararlı organizmaların tamamı ülkemizde var. Biz hem bitki üretmek hem sağlıklı üretmek hem de bu zararlı organizmaları öldürmek zorundayız" diye konuştu.

"Çiftçi olmayan kişilerin pestisit aktif madde satışını yasaklamayı düşünüyoruz"

Satışına izin verilecek pestisit aktif maddelerin reçetesiz satışının yasaklanacağını da ifade eden Dilber, "Türkiye'de şu anda herkes bir bitki koruma bayiine gittiğinde ilaç alabilir. Dünyanın hiçbir ülkesinde bu kadar başıboş, belgen olmadan, kullanmada yetkin olmadan ilaç alamazsın. Bizde de geçmişte reçeteli bitki koruma satışı vardı. Geçmişte bu sistemin mahkeme kararı ile yürütülmesi durdurulduğu için daha fazla ileri taşınmadı. Bundan sonra ise reçete yazma yetkilisi bitki koruma formasyonuna sahip arkadaşlarımızın yetkisi, mahkemeyle de nihayete erdirildiği için sistemimizi bundan sonraki süreçte hayata geçirmeye karar verdik.

Ülkemizde bundan sonra pestisitlerle ilgili yeni bir süreç ilerleyecek. İlk önce pilot illerde bunu uygulayacağız. ÇKS'ye kayıtlı 2 milyondan fazla üretici var. Bunun dışında da pestisit etken madde kullananlar var. Hobi bahçeleri ya da evde saksıda da kullanılıyor. Amacımız sorun yaşadığımız aktiflerle ilgili reçete sistemi kurmak, bunun dışında da satılan tüm kaydın tek elden toplanması. Şu anda bitki koruma ürünü kullanma ve satışında çiftçi olmayan kişilerin pestisit aktif madde satışını yasaklamayı düşünüyoruz. Temel amacımız satıcıdan kullanıcıya kadar izlenen bir sistem inşa etmek. Tüm pestisit aktif maddelere reçete yazma gibi gayemiz yok. Amacımız kalıntı bırakma riski yüksek olan ya da yasaklanması yaklaşan, sorun oluşturan riskli aktif maddeleri belirleyerek, sadece bunlara reçete yazdırmak" şeklinde konuştu.

İl Tarım ve Orman Müdürü Kemal Yıldız'ın da katıldığı toplantı, Dilber'in sunumundan sonra soru-cevap bölümü ile sonlandı.