Türkiye'deki ekonomik durum bekar bırakıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında evlenen çiftlerin sayısı 2022 yılına göre yüzde 1,82 azalarak 565 bin 435'e, boşanan çiftlerin sayısı ise yüzde 5,79 azalarak 171 bin 881'e düştü. Evlenen ve boşanan çiftlerin sayısındaki azalışa rağmen, kaba boşanma hızı binde 2,01 olarak yüksek seviyede kaldı.

Yıllara göre ortalama ilk evlenme yaşı incelendiğinde, her iki cinsiyette de ilk evlenme yaşının arttığı görüldü. Ortalama ilk evlenme yaşı 2023 yılında erkeklerde 28,3, kadınlarda ise 25,7 oldu. Erkek ile kadın arasındaki ortalama ilk evlenme yaş farkı ise 2,6 yaş olarak gerçekleşti.

Evlilik kredisi, faizsiz evlilik kredisi, evlilik yardımı gibi devlet destekleri olsa da, evlenmenin ve aile kurmanın maliyeti her geçen gün artıyor. Evlenmek isteyen gençler, gelir düzeyleri, iş güvenceleri, konut fiyatları, enflasyon, döviz kurları, faiz oranları gibi ekonomik faktörlerden olumsuz etkileniyor.

Evlilik maliyeti

Evlilik maliyeti, evlenmek isteyen çiftlerin karşılaşacağı tüm harcamaları ifade ediyor. Bu harcamalar arasında düğün, nikah, kına, gelinlik, damatlık, takı, çeyiz, balayı, ev eşyası, beyaz eşya, mobilya, kira, elektrik, su, doğalgaz, internet, telefon, gıda, giyim, ulaşım, eğitim, sağlık, eğlence gibi kalemler bulunuyor.

Evlilik maliyeti, çiftlerin tercihlerine, beklentilerine, gelirlerine, yaşadıkları yere, evlenme zamanına, piyasa koşullarına göre değişiklik gösteriyor. Ancak, ortalama bir evlilik maliyetini hesaplamak için bazı verileri kullanmak mümkün. Örneğin, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, 2023 yılında ortalama bir evlilik maliyetinin 150 bin TL olduğunu açıkladı. Bu rakam, 2022 yılında 100 bin TL idi. Bu da, bir yılda evlilik maliyetinin yüzde 50 arttığını gösteriyor.

En büyük sorunlardan biri de konut

Evlilik maliyetinin en büyük kalemlerinden biri konut. Evlenmek isteyen gençler, ev sahibi olmak veya kira ödemek zorunda. Ancak, konut fiyatları ve kiralar son yıllarda hızla yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında konut satış fiyat endeksi yüzde 32, kira endeksi ise yüzde 25 arttı. Bu da, evlenmek isteyen gençlerin konut edinme veya kira ödeme güçlüğü çektiğini gösteriyor.

Evlilik maliyetinin diğer önemli kalemlerinden biri de düğün. Düğün yapmak isteyen çiftler, salon, yemek, müzik, fotoğraf, video, davetiye, pasta, çiçek, süsleme, ulaşım gibi harcamalarla karşı karşıya. Ancak, düğün maliyetleri de son yıllarda arttı. Örneğin, Türkiye Düğün Sektörü Platformu (TÜDÜS) Başkanı İsmail Yılmaz, 2023 yılında ortalama bir düğün maliyetinin 50 bin TL olduğunu açıkladı. Bu rakam, 2022 yılında 35 bin TL idi. Bu da, bir yılda düğün maliyetinin yüzde 43 arttığını gösteriyor.

Enflasyon, döviz, faiz

Evlilik maliyetinin diğer kalemleri de enflasyon, döviz kurları, faiz oranları gibi ekonomik göstergelerden etkileniyor. Örneğin, gelinlik, damatlık, takı, ev eşyası, beyaz eşya, mobilya, balayı gibi harcamalar döviz kurlarına bağlı olarak artıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2023 yılında dolar kuru yüzde 28, euro kuru ise yüzde 26 arttı. Bu da, evlenmek isteyen gençlerin alım gücünü düşürüyor.

Evlilik maliyetini karşılamak için kredi çekmek isteyen gençler de faiz oranlarından olumsuz etkileniyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2023 yılında tüketici kredilerinin ortalama faiz oranı yüzde 25, konut kredilerinin ortalama faiz oranı ise yüzde 22 oldu. Bu da, evlenmek isteyen gençlerin borçlanma maliyetini yükseltiyor.

Evlilik maliyetini karşılamak için devlet destekleri de bulunuyor. Örneğin, evlenmek isteyen gençlere 150 bin TL tutarında faizsiz evlilik kredisi veriliyor. Ancak, bu kredinin şartları ve başvuru süreci henüz netleşmedi. Ayrıca, evlenmek isteyen gençlere 1000 TL evlilik yardımı yapılıyor. Ancak, bu yardımın evlilik maliyetini karşılamak için yeterli olmadığı da görülüyor.

Gençlerin psikolojisini etkiliyor

Evlilik maliyetinin yüksek olması, evlenmek isteyen gençleri psikolojik, sosyal ve sağlık açısından da etkiliyor. Evlenmek isteyen gençler, ekonomik kaygılar, gelecek endişesi, aile baskısı, toplumsal beklenti, sosyal statü, yaş faktörü gibi sorunlarla karşı karşıya. Bu sorunlar, evlenmek isteyen gençlerin stres, depresyon, anksiyete, özgüven eksikliği, yalnızlık, mutsuzluk, uyku bozukluğu, bağımlılık, sağlık sorunları gibi olumsuz durumlar yaşamasına neden olabiliyor.

Evlilik maliyetinin yüksek olması, evlenmek isteyen gençlerin evlilik kararlarını da etkiliyor.