TÜSİAD ile hükümet arasında çarpıcı yakınlaşma

YENİMESAJ.COM.TR/İSTANBUL

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, görevine başladıktan sonra gerçekleştirdiği ilk İstanbul ziyaretinde Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) yönetimiyle bir araya geldi. TÜSİAD Yüksek İstişare Kurulu toplantısı öncesi Sabancı Center'da yapılan görüşme basına kapalı gerçekleştirildi. Görüşme sonrasında Şimşek, herhangi bir açıklama yapmadan Sabancı Center'dan ayrıldı.

TÜSİAD görüşmeden memnun

TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi (YİK) Başkanı Tuncay Özilhan, Sabancı Center'da gerçekleştirilen TÜSİAD YİK Toplantısı'nın açılışında yaptığı konuşmada, Bakan Şimşek ile bir araya geldikleri toplantıda, ekonomik durumla ilgili tespit ve önerilerini kendisi ile paylaştıklarını belirterek, "Açık ve samimi bir toplantı oldu. Sayın Bakan'ın çalışmalarını tamamladıktan sonra ortaya koyacağı ekonomik programın makroekonomik istikrar yönünde katkı sağlamasını bekliyoruz" dedi. TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan da konuşmasında Bakan Şimşek ile son derece faydalı ve yapıcı bir toplantı gerçekleştirdiklerine işaret ederek, "Ekonomimize ilişkin görüşlerimizi ve önerilerimizi sayın bakan ile paylaştık. Ekonomimizin çok daha iyi bir noktaya evrildiğini görmek hepimizin ortak arzusu" ifadesini kullandı. Hem Özilhan, hem de Turan'ın konuşmasında hükümete yönelik eleştiri yer almaması dikkat çekti. Her iki konuşmacı da yeni kurulan hükümetten beklentilerini 'makul' ifadeler eşliğinde talep etti.


Ekonomide sıkıntı büyük


TÜSİAD YİK Başkanı Özilhan, özetle şunları söyledi:
• 100 yıllık Cumhuriyet tarihimize bakınca, Cumhuriyet değerlerine bağlı olmanın, çoğulcu demokrasiye sahip çıkmanın, laiklik ilkesine sadakatin, kaynak dağılımının piyasa ekonomisi ile düzenlenmesinin, kurallara dayalı liberal dünya düzeninin parçası olmanın, ülkemizde derinlere kök salan bir geleneği olduğunu görüyoruz. Zaman zaman tartışmalara konu olmasına rağmen, Türkiye'nin yönetim anlayışında hep bu temel değerlere geri dönülüyor. Fakat bu temel değerler üzerinde yapılan tartışmalar, kafalarda soru işaretleri oluşturuyor.
• Göstergeler ekonomimizin belki de son 10 yılın en sıkıntılı döneminden geçtiğine işaret ediyor. Buna göre, ihracat geriliyor, cari açık artıyor, net rezervler eksiye geçiyor, bütçe açığı büyüyor, hayat pahalılığı satın alma gücünü düşürüyor, yüksek enflasyon bilançoları bozuyor ve işlem maliyetlerini artırıyor, mevduat ve kredi faiz oranları yükseliyor, politika faiz oranının düşüklüğüne rağmen yatırımlar canlanmıyor, TL değer kaybediyor, yabancı yatırımcı gelmiyor. Uzun süredir ilk defa 'ikiz açık' yaşıyoruz. Arka arkaya sıralayınca sıkıntılı bir tabloya işaret etmesine rağmen, aslında bu sorunlar çözümsüz değil. Yeter ki sorunun kaynağını doğru teşhis edelim ve buna uygun bir politika setini şeffaf ve takvime bağlı olarak uygulayalım. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz'ı ve Hazine ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek'i ve Merkez Bankası Başkanı Sayın Hafize Gaye Erkan'ı kutluyor ve görevlerinde başarılar diliyoruz.
• Türkiye ekonomisinin sorunlarının çözümü için üç ayaklı bir program gerekiyor. Bu üç ayağı makroekonomik istikrar, yapısal reformlar ve hukuk devleti oluşturuyor. Bu başlıkların üçüne de eş zamanlı başlamak gerekiyor.

TL değer kazanmasın

• İşe, her şeyden önce makroekonomik istikrarı sağlayarak başlamak gerekiyor. Enflasyon şeytanıyla mücadele ve TL'ye güveni yeniden sağlamak birinci önceliğimiz. Ancak enflasyonla mücadelenin yolu TL'ye değer kazandırmaktan geçmiyor. Çünkü TL değer kazanınca, bu durum ister istemez ithalatı ucuzlatıyor, ihracatı pahalandırıyor ve dış açık yükseliyor. 2001 krizi sonrasında yaşadığımız süreç bize bu dersi iyi öğretti. Bu nedenle yurtdışından para girişi yaşanması halinde TL'de ortaya çıkması muhtemel değerlenmenin önünü almak ve döviz akışını piyasada bırakmak yerine zaten zayıflamış olan Merkez Bankası rezervlerini tahkim etmek gerekiyor.
• Cari açık sorunu, Türkiye ekonomisinin başlangıçtan itibaren en temel sorunu ola geldi. Sorunun temelinde hammadde ve temel girdilerde ithalata bağlı üretim yapısı var. Cari açık sorununu çözmek için bu yapıyı dönüştürmek gerekiyor.
• Ekonomik ilişkilerimiz açısından en önemli partnerimiz olan Avrupa'nın dijital ve yeşil dönüşüm projelerinin dışında kalmayı düşünemeyiz. İnisiyatifi ele alarak AB müktesebatını uygulamaya dönük ev ödevlerimizi yapmaya başlayabilir, özel sektörümüzün ısrarla beklediği gümrük birliğininde karbonizasyon ve dijitalleşme süreçlerini destekleyecek şekilde güncellenmesi için müzakerelerin önünü açabiliriz.

Üretim azalıyor, ithalat artıyor

Toplantıda TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan da ekonomiye dair güçlü mesajlar verdi. Turan, özetle şunları söyledi:
• Göstergeler, ekonomide ciddi bir tabloya işaret ediyor. Artık hem cari açık hem bütçe açığı veriyoruz. Çifte açık, çözülmesi zor bir denklem yaratıyor. Gösterge faiz oranının (Merkez Bankası politika faizi) sürekli olarak düşürülmesine rağmen, reel sektörün krediye erişimi giderek zorlaştı. 
• Tüketim artışı, yurtiçi üretim artışı yerine ithalat ile karşılandı. 2021'in ilk çeyreğinden bu yana üretim-tüketim makası açılıyor. 2023 ilk çeyrek büyüme rakamlarında yıllık olarak sanayi yüzde 0.8 gerilerken, tüketim yüzde 16.2 arttı.
• Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Mehmet Şimşek'in rasyonel politikalara dönüş vurgusunun bu doğrultuda çok önemli bir adım olduğunu düşünüyoruz.
• Enflasyon bu ay için biraz gerilemiş gözüküyor. Ancak devam eden zamlar ve TL'de yaşadığımız hızlı değer kaybı, bu sorunun bir süre daha bizimle kalacağını gösteriyor. Oysa ki sağlıklı bir büyüme ortamının ilk şartı, fiyat istikrarı.
• Yeni döneme ilişkin bir başka beklentimiz ise kapsamlı bir eğitim reformu. Yapay zeka uygulamaları başta olmak üzere dijital teknolojilerde baş döndürücü gelişmeler yaşanıyor.
Böyle bir çağda eğitim sistemimiz çocuklarımızı ve gençlerimizi ezberciliğe değil; özgür, eleştirel ve yaratıcı düşünceye yöneltmeli.
• Beyin göçünü durdurmalıyız. Aksi halde global trendleri kaçırırız.
• Ekonomik ilişkilerimiz açısından en önemli partnerimiz olan Avrupa'nın dijital ve yeşil dönüşüm projelerinin dışında kalmayı düşünemeyiz. AB bir siyasi ve ekonomik istikrar, barış ve güvenlik projesi. Gümrük Birliği'nin güncellenmesi, AB ile vize serbestisinin hayata geçirilmesi gibi alanların, yeni hükümetin icraatında yer bulacağına inanıyoruz.