Ucuz gıda artık çok zor!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayına ilişkin tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) verilerini açıkladı. Buna göre, endeks ocakta bir önceki aya kıyasla yüzde 6.24, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 95.99 ve 12 aylık ortalamalara kıyasla yüzde 118.18 yükseldi. 2022 yılının son aylarında yıllık bazda düşüşe geçen Tarım-GFE, Aralık 2022'de yıllık yüzde 103.14, aylık yüzde 0.72 artarken, yıllık bazda en yüksek artış yüzde 120.60 ile bina bakım masrafları ve yüzde 117.81 ile hayvan yeminde gerçekleşmişti. Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 5.77, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 9.62 artış gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayına göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde yüzde 95.54, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde yüzde 99.13 yükseliş görüldü.

Gıda fiyatları artacak

Ocak ayı verileri Tarım-GFE'de aylık artışın yüzde 6.24 seviyesinde olduğunu göstermesi gıda fiyatlarının gidişatı konusunda endişeleri artırdı. Tarımda girdi fiyatlarına yukarı yönlü etkileyen sorunlara bir de kuraklık eklendiğinde krizin daha da büyüyebileceğini söylemek mümkün. Bu durum gıda enflasyonunda Türkiye'nin şampiyonlar liginde kalmaya devam edeceğini gösteriyor. Ocak 2023 verilerine göre gıda enflasyonunda OECD ortalaması yüzde 15.2 seviyesinde. Türkiye'nin gıda enflasyonu ise yüzde 71. Türkiye'nin ardından en yüksek gıda enflasyonu yüzde 46.9 ile Macaristan'a ait. Gıda enflasyonunda bu ülkeyi sırasıyla; Litvanya (yüzde 33.2), Letonya (yüzde 28.2), Slovakya (yüzde 27.5) , Estonya (yüzde 27.4) ve Kolombiya (yüzde 26.2) izliyor.

En yüksek artış yemde

Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla yüzde 40.24 ile makine bakım masrafları, yüzde 46.16 ile veteriner harcamaları oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar sırasıyla yüzde 117.25 ile hayvan yemi, yüzde 115.38 ile tohum ve dikim materyali olarak kayıtlara geçti. Aylık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla yüzde 1.81 ile enerji ve yağlar, yüzde 2.94 ile tarımsal ilaçlar oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar sırasıyla yüzde 35.17 ile diğer mal ve hizmetler, yüzde 21.45 ile veteriner harcamaları olarak hesaplandı. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 4.86 ile gübre ve toprak geliştiriciler olarak gerçekleşti.