logo
29 MART 2024

Yabancıya dair

11.03.2021 00:00:00
'Yabancıya dair' seslendirme dosyası:

Sermaye piyasaları, uzun vadeli fon arz edenlerle talep edenlerin buluştuğu piyasalar olması hasebiyle bizim gibi finansman-kaynak (!) sorunu  yaşayan ülkeler adına önemli bir kapıdır. Bu kapıdan yerli yatırımcı kadar yabancı yatırımcı da yararlanmaktadır. Finansın küreselleşmesi ile birlikte yerli–yabancı–kamu ayrımı da ne kadar sağlıklı, tartışılır. Yani bir bakıyorsunuz, yerli diye bildiğimiz firmaların önemli bir kısmı başkalarına ait. Bu başka bir yazı konusu.

Malumunuz geçen hafta Türkiye, 2020'nin son çeyreğinde %5.9 büyüme açıklayarak, önemli bir başarıya imza attı. Buna ek olarak farklı uluslararası kurumlar, Ülkemizin ekonomik büyüme tahminlerini yukarıya revize ediyorlar. Hatta OECD, Türkiye için 2021 ekonomik büyüme tahminini, %2.9'dan %5.9'a güncelledi.

Borsa endeksimiz de fena değil. Ancak bu olumlu ekonomik verilere rağmen, yabancı yatırımcı finansal piyasalardan, özellikle de hisse senedi piyasasından ciddi anlamda uzaklaştı. Yabancı payı %50'ler civarına geriledi. Bu bir çelişki gibi. Bu yabancı yatırımcı çıkışının nedenini birçok faktöre bağlamak mümkün. 

ABD tahvillerinin zirve yapan getirisi, hala yüksek (300'lerin üzerinde) olarak algılanan CDS primimiz ve kısmen düşük (çok da hak etmediğimiz) kredi notumuz en önemli faktörler olarak görülmekle birlikte bence daha farklı faktörler de var.

Özellikle yabancı yatırımcıların, politika değişikliğini sevmemesi, öngörülebilirlik sorunları ve ekonomik reformların gecikmesi bana sanki daha önemli gerekçeler gibi geliyor. Üstüne üstlük piyasanın önemli aktörlerinin-kurumlarının üst yönetiminin, şu veya bu gerekçe ile sık değişmesi veya istifası da başka bir gerekçe olabilir. 

Şimdi gelelim bence daha da önemli olan konuya. Piyasaları veya firmaları, yabancı yatırımcıya bu kadar bağımlı kılmak, ne kadar doğru? Veya daha da ileri giderek şunu sorayım: Yabancı yatırımcı olmadan olmaz mı? Bu sorulara cevap verirken olaya hangi pencereden baktığınız önemli. Eğer olaya klasik kapitalist mantıkla bakarsanız, "onlar olmadan olmaz" demeniz normaldir.

Birilerinin, "emperyalist ülkeler olmadan olmaz" demesi gibi bir şey. Veya "onların desteğini almadan, bir yere gelinmez" demeleri gibi. Şunu söylemeliyim, piyasayı bunlara aşırı duyarlı-bağımlı hale getirdikten sonra, birdenbire radikal kararlar alıp, etkilerini azaltmaya çalışmak çok kolay bir olay değil. 

Ancak olaya, onların (yabancı yatırımcıların) varlığını inkar etmeyip, piyasayı etkileme-belirlemelerinin önüne geçebilecek bir pencereden bakmak, bana sanki daha tutarlı geliyor. Bunun için takdir edersiniz, devletin, daha da güçlü ve belirleyici olarak piyasada etkin olması gerekir. 

Bana göre, bu bağımlılığı azaltmak adına, devletin ve firmaların finansman-kaynak ihtiyaçlarını, kendi-milli yer altı-üstü kaynaklarımızdan karşılamak, ilk atılacak adımlardan birisi olabilir. Millileşme hamlelerini bazı alanlarda (aklıma ilk gelen savunma, enerji ve iletişim alanlarında) yapıyoruz.

İkinci olarak, finansal piyasaları veya paradan para kazanmayı cazip kılmak yerine, reel (mal ve hizmet üretimi) faaliyetlerden para kazanmayı teşvik etmek gerekir. Merhum Prof. Dr. Haydar Baş'ta bunu çoktan görmüş olacak ki, Milli Ekonomi Modeli'nde bu iki çözümü çok iyi analiz etmiş. Bir atasözü ile bağlayalım: "Elin atına binen tez iner."

 
Prof. Dr. İbrahim Halil Ekşi / diğer yazıları
2 suç örgütü lideri daha İstanbul'da yakalandı
Kırmızı bültenle aranıyorlardı
Müzakereler katliama zaman kazandırmak için
Takas önerisini Netanyahu reddetti
3 büyük takım taraftarı iftarda buluştu
'Futbol sahada, dostluk her yerde'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
2 suç örgütü lideri daha İstanbul'da yakalandı
Kırmızı bültenle aranıyorlardı
Müzakereler katliama zaman kazandırmak için
Takas önerisini Netanyahu reddetti
3 büyük takım taraftarı iftarda buluştu
'Futbol sahada, dostluk her yerde'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.