Yangınların çok azı doğal nedenlerle çıkıyor

Son yıllarda hem dünyada hem de ülkemizde orman yangınlarının sayısında ve şiddetinde ciddi bir artış gözlemleniyor. Bu yangınların nedenleri ve alınabilecek önlemler üzerine yapılan araştırmalar, iklim değişikliği ve insan kaynaklı faktörlerin başlıca etkenler olduğunu ortaya koyuyor.
İstanbul İtfaiyesi'nin 2023 yılı verilerine göre, İstanbul'da çıkan yangınların yaklaşık %32'si söndürülmemiş sigara izmaritleri, kibritler, çakmaklar, ocak ve mangal ateşi gibi nedenlerden kaynaklanıyor. Isı kaynaklarının amacı dışında kullanılması ise ikinci sırada yer alıyor. Küresel veriler, yangınların büyük oranda insan kaynaklı olduğunu ve sadece %4'ünün doğal nedenlere dayandığını gösteriyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın araştırmasına göre, ekstrem orman yangınlarının 2030'a kadar %14, 2050'ye kadar %30 ve 2100'e kadar %50 artacağı tahmin ediliyor. Orman Genel Müdürlüğü istatistikleri de ülkemizde yangınların sayısının, sıklığının ve zarar verdiği alanların boyutlarının arttığını gösteriyor. Bu durum, müdahale kapasitesinin sınırlarını zorlamakta ve ekiplerin odaklanmasını güçleştirmektedir.

Teknolojik çözümler ve önlemler

Ülkemizde afetlerde mevcut teknolojinin kullanımı giderek artmakta ve bu maksatla sistemler kurulmaktadır. Uzaktan algılama teknolojileri, uydu sistemleri, İHA'lar, kameralar, sensörler, orman yangını erken uyarı sistemi, meteorolojik erken uyarı sistemi ve yangın yönetim sistemi gibi teknolojiler kullanılmaktadır. Evlerde ve KOBİ'lerde yangın alarm sistemleri ve doğal gaz kaçaklarına karşı uyarı sistemleri kurulmalı, kontrolleri ihmal edilmemeli ve yangın söndürme tüplerinin kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
Denetim ve cezaların arttırılması, güvenlik kültürünün anaokullarından başlayarak yaygınlaştırılması ve mahkûm ve tutuklulara bu konuda eğitimler verilmesi gibi önlemler alınabilir. Ayrıca, araç sürücülerinin sigara izmaritlerini söndürmeden atmaması için bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Araçlardan atılan cam, plastik şişeler ve ambalaj kağıtları da yangın çıkmasına neden olabileceğinden, bu tür atıkların çevreye atılmaması konusunda da önlemler alınmalıdır