Yetersiz uyku Alzheimer'a yol açabilir
Beyinde uyku sırasında aktifleşen toksik maddeleri filtreleme, beyinden uzaklaştırma sistemi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Lütfü Hanoğlu, yetersiz uyuyan yaşlılarda Alzheimer hastalığının ortaya çıkma riskinin arttığını belirtti
16.09.2019 00:00:00
Prof. Dr. Lütfü Hanoğlu, beyinde "glinfatik" ismi verilen ve uyku sırasında aktifleşen toksik maddeleri filtreleme, beyinden uzaklaştırma sistemi olduğunun keşfedildiğini belirterek, "Bu bilgi yetersiz uyuyan yaşlılarda Alzheimer hastalığının ortaya çıkma riskinin arttığını bildiren araştırmalar ile uyumlu görünüyor" dedi.
Uyku ve hafıza arasındaki bağlantıya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hanoğlu, özellikle öğrencilerin tüm çalışmalarından sonra kaliteli bir uyku uyumasının önemini anlattı. Hanoğlu, uyku ve ders arasına farklı bir aktivitenin sıkıştırılmaması gerektiğini aktararak "Sebebi ise öğrenme sonrası direkt uykuya geçtikleri için öğrenilen bilgilerin hızla uzun belleğe transferinin mümkün olmasıdır. Dolayısıyla hatırlamaları bu anlamda daha kolay olacaktır. Yalnız araya başka bir bilgi girmemelidir" diye konuştu.
Uyku ve hafıza arasındaki bağlantıya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Hanoğlu, özellikle öğrencilerin tüm çalışmalarından sonra kaliteli bir uyku uyumasının önemini anlattı. Hanoğlu, uyku ve ders arasına farklı bir aktivitenin sıkıştırılmaması gerektiğini aktararak "Sebebi ise öğrenme sonrası direkt uykuya geçtikleri için öğrenilen bilgilerin hızla uzun belleğe transferinin mümkün olmasıdır. Dolayısıyla hatırlamaları bu anlamda daha kolay olacaktır. Yalnız araya başka bir bilgi girmemelidir" diye konuştu.
Hanoğlu, uykunun dinlendirici ve düzenleyici etkisi olduğunu vurgulayarak "Uykusuzluk öncelikle dikkat ve uyanıklığı sürdürebilme yeteneğinden başlayarak belleğe ilerleyen sonra tüm akli melekelere etki eden ciddi bozucu etkilere sahiptir. Organizmamız yaşanan uykusuzluğu hemen telafi etmeye çabalıyor. Kronik uykusuzluk durumlarında dikkat ve bellek üzerinden bilişsel performansımız belirgin biçimde düşüyor" bilgisini verdi.
Kronik uykusuzluk durumunun önemli sebeplerinden birinin de "uyku apne sendromu" olduğunu dile getiren Hanoğlu, şunları kaydetti: "Bu durumda kişi gece uykusu sırasında solunumunun durması sebebi ile bilinçli olmasa da uyanma atakları yaşıyor ve uyku derinleşip olması gereken tüm dönemleri ile gerçekleşemiyor. Bunun sonuçlarından biri dikkat ve uyanıklık sorunları iken, bir diğeri yukarıda bahsettiğimiz belleğin pekiştirme süreçlerinin etkilenmesine bağlı ortaya çıkan gerçek bir hafıza zayıflığı. Bu hastalarda yakın zamanda yaptığımız bir araştırmada Polisomnografi ile kanıtlanmış, gerçekten ciddi uyku apne sorunu olan insanların 'hızlanmış unutma'dan da muzdarip olduklarını gösterdik."
Prof. Dr. Lütfü Hanoğlu son olarak şunları söyledi: "Hafta içi yeterli uyuyamayan kişilerin hafta sonu fazla uyumaları ile ilgili soru bu çerçevede değerlendirilirse; bunun mecbur kalınan uykusuzluk dönemlerini telafi edici, yararlı bir tarafı olacağı ama sürekli/kronik bir hafta içi uykusuzluk/yetersiz uyku durumunun uygun olmadığını söyleyebiliriz. Ayrıca migren yatkınlığı ya da migreni olan kişilerde rutin alışkanlığın dışında fazla uyku süresi migren atağı ile sonuçlanabilir." AA
