Yolsuzluğun ekonomi modelleriyle ilişkisi

Yolsuzluk, her şeyden önce bir ahlâk sorudur. Her toplumda ahlâk bozulduğu oranda yolsuzluk da artar. Herkesin bildiği ve kabul ettiği bu gerçeğe rağmen, hiç kimse kesin çözüm olarak sadece ahlâklı birey yetiştirmeyi önermez. Çünkü ahlâklı birey yetiştirmenin yanında başka tedbirlere de ihtiyaç bulunmaktadır. Yolsuzluğu en aza indirmeyi başaran devletler, ahlâklı birey yetiştirmek için elden gelen bütün gayreti sarf ederler. Ancak bununla yetinmezler. Herkes yolsuzluk yapabilir anlayışından hareketle çeşitli düzenlemelerde de bulunurlar. Öyle ki, bir kişi yolsuzluk yapmak istese bile, buna imkân bulamaz. Bir başka deyişle söz konusu devletler, yolsuzluk meydana gelmeden önlem almaktadırlar.Çağımızda yolsuzluk çok yaygınlaşmış ve çeşitlenmiştir. Bu, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın sorunu haline gelmiştir. Her ülkede, yolsuzluğun nedenleri ve ekonomi modelleriyle ilişkisi tartışılmaktadır. Liberal ekonomistlere göre, en az yolsuzluk, liberalizmi uygulayan ülkelerde görülmektedir. Sosyalist ekonomistler ise tam aksini iddia ederler. Esasen her iki ekonomi modeli de yolsuzluk üretmektedir. Ancak liberalizm, yolsuzluğu hem teşvik etmekte, hem de küreselleştirmektedir. Ülkemize bakarak hüküm vermek gerekirse, şunu söyleyebiliriz: Ülkemizde en büyük yolsuzluklar, ekonominin tamamıyla serbestleştirilmesinden sonra ortaya çıkmıştır. Özellikle özelleştirmeler ve kamu ihaleleri yolsuzlukla birlikte anılmaya başlamıştır. Daha açık bir deyişle liberalizm, yolsuzluk üreten ve onu teşvik eden bir modeldir. Yolsuzluğun cezasız kalması, tam aksine yolsuzluk yapanların itibar görmesi, teşvik değil de ya nedir? Ekonomide kayıt dışılığı, kontrol ve denetimi önemsememek, yolsuzluğa yol vermek anlamı taşımaz mı? Maalesef, bütün bunlar liberalizmde olan işlerdir. Liberallerin, sömürecekleri ülkelere "ekonomik tetikçi" unvanıyla saldıkları kişilerin asıl görevi yolsuzluk yapmak ve yaptırmaktır. Ekonomik tetikçiler, rüşvetin adını bile değiştirmişler. Rüşvet vermeye ve menfaat sağlamaya "siyasal etki ve nüfuz satın alma" diyorlar. İşin ilginç yanı, özel uçaklarıyla dünyayı dolaşan ekonomik tetikçiler, yolsuzluğu açıktan yapıyor ve hiçbir soruşturma geçirmiyorlar. Liberalizmin doğal sonucu olan ulus üstü şirketler, büyük yolsuzluğun ana kaynağıdır. Ulus üstü şirketler, çok ve hızlı kazanma yöntemi olarak vurgun, soygun, haksızlık ve yolsuzluğu seçmişlerdir. Bu şirketleri sınırlandırmak için milli devletler yasalar çıkardıklarında, şirket yöneticileri, o yasaları delmenin yollarını ararlar. Her zaman da bir yol bulurlar. Daha doğrusu, o yasaları delecek, arkadan dolaşacak kleptokratları görevlendirerek, milli devletlerin bürokratlarının karşısına çıkarırlar.    Sovyetler Birliği dağılınca, bu şirketlere, haliyle kleptokratlarına gün doğdu. Rusya'nın stratejik kurumları dâhil, her şeyini talan etmeye başladılar. Ardından mafya çeteleri, Rusya'da yolsuzluk ve hırsızlık düzeni kurdular. Rusya'da rüşvet vermeden, mal satmak ve almak, en küçük bir işi görmek imkânsızlaştı. Böylesine sefil ve perişan bir hale düşen Rusya'da, devlet başkanlığına Putin seçildi. Putin, hiç kimsenin hayal edemeyeceği bir şekilde, çökmüş ve dağılmış ekonomiyi yeniden ayağa kaldırdı. Putin'in ekonomi danışmanları, bu başarıyı Prof. Dr. Haydar Baş'ın 'Milli Ekonomi Modeli'ne borçlu olduklarını defalarca ifade ettiler. Kısacası, yolsuzlukla, ekonomi modelleri arasında çok yakın bir ilişki vardır. Yolsuzlukla çalkalanan Türkiye, eğer gerçekten yolsuzluğa bir çözüm bulmak istiyorsa, Rusya gibi 'Milli Ekonomi Modeli'ni uygulamalıdır. Bunu yapmadan, ne yolsuzlukla doğru dürüst mücadele edilir, ne de ona kesin bir çözüm bulunur.