Zühd, kalbi mal sevgisinden uzak tutmaktır

İmam Gazali Hazretleri, İhya'da, İmam Malik'in faziletleri hakkında şöyle buyuruyor:

"İmam Mâlik zühdün zirvesine çıkmıştı. Nitekim bunu şu rivayet açıkça ispatlamaktadır:

Halife el-Mehdî, İmam Mâlik'e şöyle sorar: 'Evin var mı?' 

İmam Mâlik 'Hayır evim yok. Fakat size ev meselesiyle ilgili bir hadis nakledeyim. Ben Rabia b. Ebi Abdurrahman'dan dinledim, şöyle demişti: Kişinin nesebi onun evidir.'

Hârun Reşid, İmam Mâlik'e şöyle sorar: 'Evin var mı?' İmam Mâlik, 'Hayır yok' der. Bu cevabı alan Hârun Reşid, İmam Mâlik'e üç bin dinar vererek, 'Bununla kendine bir ev al' der. İmam Mâlik, Harun Reşid'den parayı alır fakat parayı ev almak için sarf etmez. 

Harun Reşid Bağdat'a dönmek istediğinde İmam Mâlik'e kendisiyle birlikte Bağdat'a gelmesini söyler: 'Ben herkesi senin Muvatta adlı kitabına tâbi kılmak istiyorum. Tıpkı Hz. Osman'ın herkesi istinsah ettirdiği mushaflara zorlaması gibi...'

Bu söz üzerine İmam Mâlik, Harun Reşid'e hitaben şöyle der: 'Herkesi benim Muvatta adlı kitabıma zorlamak imkânsız bir iştir. Çünkü Hz. Peygamberin ashabı onun ölümünden sonra dünyanın dört bir bucağına yayıldılar. Hz. Peygamberin hadislerini gittikleri diyarlara yaydılar. Bu nedenle her belde halkında ayrı ayrı ilim vardır. Seninle birlikte hükümet merkezine gelmeme de imkân yoktur. Çünkü Hz. Peygamber, 'Eğer bilseler, Medine-i Münevvere onlar için daha hayırlıdır' buyurmuştur. Yine, 'Demircilerin körüğünün, demirin pasını temizlediği gibi, Medine-i Münevvere de (günahkâr kulları) günahlarından öylece temizler' buyurmuştur. Buyurun, şunlar bana vermiş bulunduğunuz dinarlarınız! Bana verdiğiniz bu şeyleri ister geri alın, ister bırakın.'

İşte İmam Mâlik'in dünyaya karşı zühdü bu derecedeydi. İlmi ve talebeleri, dünyanın her tarafına yayıldığı sıralarda dünyanın her tarafından kendisine bolca para akmaktaydı. Fakat o kendisine gelen bütün paraları Allah yolunda sarf ederdi. Onun cömertliği, dünyayı az sevdiğine ve zühdüne delâlet eder. Zâhidlik sadece malı sarf etmekten ibaret değildir. Zâhidlik, aynı zamanda kalbi mal sevgisinden uzak tutmaktır. Nitekim peygamberlerin en zengini olan Hz. Süleyman, mülk ve serveti hususunda çok zâhid bir kişi idi."

OKAN EGESEL