logo
22 AĞUSTOS 2025

18 Mart vuruşmasından sonrası

25.07.2008 00:00:00
18 Mart Çanakkale saldırısında düşman donanmasının başarısızlığı, Gelibolu savaşlarında da Türk savunması karşısında hedefine ulaşamaması İstanbul'da, güven ve mutluluk dolu bir siyasi hava yaratmıştır.23 temmuzda, Cavit Beyin hatıratına düştüğü notlarda, bu tarihe kadar, ittihatçıların iç ve dış siyasete egemen olduklarını görüyoruz. Cavit Beyin hatıratında Haziran 1915 de Halil (Menteş) Beyin Hariciye nezaretine getirtilmesi ile ilgili olayları incelediğimiz zaman bu durumu açık bir şekilde görüyoruz:"? Zat-ı Şahane Hariciye nezareti meselesinden bahsetti. Sadrazamın tahfif-i meşagili (işlerinin hafifletilmesi) için buna lüzum görüldüğünü söyledi. O da zahir böyle anlamış.Esasında Talat Beyin siyasi gücü İttihatçıların elinde toplamak istemesine karşılık Sadrazam Sait Halim Paşa'nın buna karşı olarak, dışişleri bakanlığı yetkisini vermek istememesi ile ilgili iç çatışmadan padişahın haberi yok. Yani devletin başı olayların aslını bilmiyor.Sadrazam ile ilgili notlar: "Sadrazamı ziyaret ettim. Kendi siyasetinin takip edilmediğinden dolayı şikayet etti. Askerlerin söz dinlemediklerini, bu idare-i örfiye ile kendisinin hiçbir nüfuzunun kalmadığını, böyle olacağını bilseymiş buna müsaade etmeyeceğini söyledi. Ve nerede Kafkas ve Mısır fütühatı. Pek müşteki, meyus(ümitsiz) ve kırgın. Herkesten sonra kendisinin haberdar olduğunu, Halil Beyin hariciyeyi idare edemeyeceğini bahsetti."Bu belgeden de hükümetin başının hiçbir şeyden haberi olmadığını, askerlerin her işe egemen oluşunu gösteriyor.Yani bütün işlere İttihat Terakki'nin çekirdek kadrosunun egemen olduğunu açık olarak gösteriyor. Yani bugün T.B.M.M'de her şeye Ak Partinin birkaç kişilik çekirdek kadrosunun egemen olduğu gibi.Dahiliye Nazırı Talat Paşa ile görüşmesine ilişkin notları:"? Ben işin gerek şekil, gerekse esas itibari ile Sadrazamı haklı bulduğumu, bu işi alel acele yapmağa bir sebep görmediğimi söyledim. Talat Bey harekatlarını ihkak (haklı göstermek) için hariciyede umurun pek müşevveş (karma karışık) olduğundan, kimse kimseyi tanımadığından, Sadrazamım evrakı okumadığından imza için evrakı günlerce beklettiğinden, kapitülasyonlar mülga (kalktığı) olduğu halde buna dair gelen evraka cevap yazıldığından, artık bu halin devamı mümkün olmadığından, kendisinin de hariciye işleri ile uğraşmak mecburiyetinde kalmadığından ve bir gün bir faka bastırılmaktan korktuğundan bahsettiği gibi kabinede Enver'in nazariyesi ile hareket ettiğini, bundan dolayı Halil'in de heyet-i vükelaya girmesini arzu ettiğini söyledi".Bu belgeden de Talat Bey'in, savaş döneminde, iç ve dış politika ile gerekli yetkileri, sadrazamı ekarte ederek elinde toplayarak hem hükümette, hem de partide gerçek liderin kendisi olduğunu rahat bir şekilde ifade etmektedir.Ordumuzun Çanakkale vuruşmalarında başarılı olması tüm ülkede sevinç yarattı. Bu mutluluğun etkisi ile Enver Paşa'ya 25 Nisanda Yaver-i Hassa ünvanı verilir. 10 mayıs 1915'de Talat Beye de Altın Liyakat madalyası verildi. 26 nisan 1915'de sivil ricale (sivil devlet memuru) fahri askeri rütbe verileceğine dair bir nizamname yapılıp  padişahın iradesi alınır. Bu rütbeler ya başkomutan vekilinin inhası ile olabilir veya doğrudan doğruya padişahın iradesi ile verilir. Bu kanun çıkar çıkmaz padişah iradesi ile Talat Beye fahri Süvari Mülazım-ı Saniliği verilir. 30 Nisan 1915 selamlığına bu rütbe ile katılır. Artık Talat bey yok, bundan böyle Talat Paşa vardır.Yukarıdaki olaylar ve siyasi davranışlar biraz zamansız ve yersizdir. Çünkü daha ne savaşın geleceği bellidir, ne de zaferin yolu kesin bir şekilde görülmüştür. Cavit Beyin notlarından anladığımıza göre bu olayları partililer bile yersiz ve çocukça bulmuşlardır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Emanete riayet
Trabzon’da düğünde facia
Maganda kurşunu 1 can aldı, 2 kişiyi yaraladı
Samsunspor Atina’da öne geçtiği maçta yenildi
Panathinaikos - Samsunspor 2-1
Beşiktaş, İsviçre’den beraberlikle dönüyor
Lausanne – Beşiktaş 1-1
12 yaşındaki Zeynep'in acılı babası konuştu
"Dere yatağında önce terliğini ve kan izlerini gördüm"
Sirkeci arabalı vapur iskelesi Yenikapı'ya taşınacak
Tarihi yarımada ulaşım planı hayata geçiyor
MSB'den barış gücü iddialarına yanıt
'Öncelik ateşkesin sağlanması'
Zelenskiy-Putin görüşmesi için adres aranıyor
Zelenskiy Türkiye'yi işaret etti
İstanbul Valiliğinden karar
Sokak hayvanları toplanacak
Dedesi Filistin'de esir düşmüştü
Onbaşı Yusuf’un 107 yıllık mektup ve esir kartları
İsrail, ABD Kongre üyeleri üzerinde etkiye sahip
İddianın sahibi ABD Kongresi üyesi
Yolcu otobüsü orta refüjdeki ağaçlara çarptı
1 ölü, 13 yaralı
Manavgat Belediyesine yönelik operasyonda tutuklanmıştı
Okan Kaya serbest bırakıldı
Ukrayna, Avrupa ve NATO ile koordinasyona başlayacak
Konu güvenlik garantileri
İran, İsrail'e anlayacağı dilden konuştu
'Çok daha gelişmiş füzeler ürettik ve envanterimizde'
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Emanete riayet
Trabzon’da düğünde facia
Maganda kurşunu 1 can aldı, 2 kişiyi yaraladı
Samsunspor Atina’da öne geçtiği maçta yenildi
Panathinaikos - Samsunspor 2-1
Beşiktaş, İsviçre’den beraberlikle dönüyor
Lausanne – Beşiktaş 1-1
12 yaşındaki Zeynep'in acılı babası konuştu
"Dere yatağında önce terliğini ve kan izlerini gördüm"
Sirkeci arabalı vapur iskelesi Yenikapı'ya taşınacak
Tarihi yarımada ulaşım planı hayata geçiyor
MSB'den barış gücü iddialarına yanıt
'Öncelik ateşkesin sağlanması'
Zelenskiy-Putin görüşmesi için adres aranıyor
Zelenskiy Türkiye'yi işaret etti
İstanbul Valiliğinden karar
Sokak hayvanları toplanacak
Dedesi Filistin'de esir düşmüştü
Onbaşı Yusuf’un 107 yıllık mektup ve esir kartları
İsrail, ABD Kongre üyeleri üzerinde etkiye sahip
İddianın sahibi ABD Kongresi üyesi
Yolcu otobüsü orta refüjdeki ağaçlara çarptı
1 ölü, 13 yaralı
Manavgat Belediyesine yönelik operasyonda tutuklanmıştı
Okan Kaya serbest bırakıldı
Ukrayna, Avrupa ve NATO ile koordinasyona başlayacak
Konu güvenlik garantileri
İran, İsrail'e anlayacağı dilden konuştu
'Çok daha gelişmiş füzeler ürettik ve envanterimizde'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.