23 Nisan

Kurtuluş ve kuruluşun simgesi… 23 Nisan 1920'de kurulan "olağanüstü yetkilere sahip" Meclis siyasal tarihimizde hem kurtuluşun hem de kuruluşun simgesidir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) kurulduğunda ilk hedefi Milli Mücadele'nin başarıya ulaştırılmasıydı. Bu hedef Türkiye'nin kuruluş süreciyle de beraber ilerlemiştir.

Daha önce 22 Nisan olarak düşünülen açılış günü kutsal bir güne rastlaması için 23 Nisan Cuma gününe ve Cuma namazından sonraya alınmıştır. Mustafa Kemal'in bu hususta vilayetlere, sancaklara, Müdafa-i Hukuk merkezlerine ve kolordulara gönderdiği 21 Nisan tarihli genelge aynı zamanda bir tören programı niteliği taşır.

Bu genelgeye göre:

*Nisanın 23'üncü Cuma günü Cuma namazından sonra Ankara'da Büyük Millet Meclisi açılacaktır.

*Açılış gününü cumaya tesadüf ettirmekle bu günün mebrukiyetinden (kutsallığından) istifade ve bütün meb'usin-i kiram hazeratı ile Hacı Bayram-ı Veli Camii Şerifinde Cuma namazı kılınacak, Kur'an ve namazın nurlarından da faydalanılacaktır.

*Namazdan sonra lihye-i saadet ve sancak-ı şerifi taşıyarak daire-i mahsusaya (meclis binasına) gidilecektir.

*Daire-i mahsusaya girilmeden önce kurbanlar kesilerek dualar okunacaktır.

*Bu günün kutsallığını teyit için, bu günden başlayarak her gün vilayet merkezlerinde hatim ve buhara-i şerif okumaya girişilecektir.

*Hatimin sonu teberrüken daire-i mahsus önünde tamamlanacaktır.

*Mukaddes ve yaralı vatanımızın her köşesinde aynı surette bu günden başlayarak buhari ve hatim okunmasına girişilecek, Cuma günü ezandan önce minarelerden salavat-ı şerife okunacak ve hutbelerde hilafetmebaımız padişahımız efendimiz hazretlerinin nam-ı nami-i hümayunu anılırken zat-ı  şevketmeab-ı padişahilerinin ve memalik-i şahane ile bütün tebaalarının biran evvel kurtulmaları duası ilaveten zikrolunacaktır.

Görüldüğü gibi Mustafa Kemal Büyük Millet Meclisi'nin açılışını dini törenlerle yapmış, padişah/halifeye bağlılığını ifade etmiştir. Bu suretle Meclis'in açılışının tüm yurda duyurulması sağlanmış ve halkın Büyük Millet Meclisi'ni benimsemesi arzu edilmiştir.

Törenlere dini ağırlık verilmesinin bir nedeni, o günlerde padişah ve hükûmetinin Kuvay-ı Milliyecileri "dinsizlikle" suçlayarak halk desteğinden mahrum bırakmak istemesidir. Atatürk'ü bugün bile "dinsizlikle" suçlayanlar yukarıdaki genelgeyi ve merhum bilge lider Prof. Dr. Haydar Baş'ın "Hoş Geldin Atatürk" başyapıtını dikkatle okumalıdır.

23 Nisan 1920 Cuma günü ilk toplantısını yapan Büyük Millet Meclisi'ndeki mebusların mesleklerine göre dağılımı şöyledir:

115 memrur, emekli, 61 sarıklı hoca, 51 kumandan, subay, 46 çiftçi, 37 tüccar, 29 avukat, 15 doktor, 10 aşiret reisi, ağa, 8 tarikat şeyhi, 6 gazeteci, 2 mühendis.

Cumhuriyetimizin temel taşı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 14 Mayıs'ta eski işlev ve itibarını kazanması dileğiyle…