Ağrı İlinin tarımsal sorunları: Verimli topraklar tehdit altında

Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Ağrı, tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan bir il olarak öne çıkıyor.

Ağrı Ovası gibi verimli tarım arazilerine sahip olan il, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin tarım merkezi olmuş. Ancak, son yıllarda modern tarım yöntemlerinin yanlış kullanımı, iklim koşulları ve ekonomik sorunlar, Ağrı'nın tarımsal potansiyelini tehdit ediyor.

Organik Madde Kaybı ve Toprak Verimliliği

Ağrı Ovası, geçmişte bereketli topraklarıyla bilinirken, günümüzde organik madde kaybı ciddi bir sorun haline gelmiş durumda. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi'nde yayımlanan bir çalışmaya göre, yanlış sürüm teknikleri, bilinçsiz gübreleme ve verim odaklı tarım uygulamaları, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısını bozuyor.

Organik maddenin sürdürülebilir bir şekilde yerine konulamaması, toprak erozyonunu artırıyor ve verimliliği düşürüyor. Çiftçilerle yapılan mülakatlarda, ekim yöntemlerinin ve ilaçlamanın toprağa zarar verdiği belirtiliyor.

Ağrı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'nün 2018 yılı toprak analizleri, organik madde eksikliğinin il genelinde yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu durumun uzun vadede gıda üretimini riske atabileceği konusunda uyarıyor. Doğayla uyumlu tarım uygulamalarının benimsenmesi gerektiği vurgulanıyor.

İklim Koşulları ve Kuraklık



Ağrı'nın sert karasal iklimi, tarımsal üretimi doğrudan etkiliyor. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise sıcak ve kurak geçen ilde, yağışların azlığı ve su kaynaklarının verimli kullanılamaması tarımı zorlaştırıyor.

2021 yılında Dünya Gazetesi'ne konuşan Ağrı Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nihat Polat, meralarda ot kalmadığını, su yataklarının kuruduğunu ve ekili tarlalarda verimin düştüğünü ifade etti.

Polat, "Önceki yıllarda saman satardım, bu yıl almak zorunda kalıyorum" diyerek kuraklığın çiftçilere olan ekonomik etkisini vurguladı.

Hayvancılık ve Yem Sorunları



Ağrı'da tarımın yanı sıra hayvancılık da önemli bir geçim kaynağı. Ancak, yem fiyatlarının yüksekliği ve meralardaki otlakların azalması, hayvancılığı olumsuz etkiliyor. Nihat Polat, yem üretiminin bölgedeki hayvan ihtiyacının yalnızca %30'unu karşılayabildiğini belirtiyor.

Bu durum, çiftçilerin dışa bağımlılığını artırıyor ve üretim maliyetlerini yükseltiyor. Ayrıca, ahırların yapısal sorunları da verimliliği düşürüyor. Ağrı merkez ilçesinde yapılan bir araştırmada, işletmelerin çoğunun bağlı duraksız kapalı ahırlardan oluştuğu ve modern altyapı eksikliklerinin bulunduğu tespit edildi.

Çiftçilerin Ekonomik Talepleri

Ağrı Şeker Fabrikası yetkililerinin 2025 yılında çiftçilerle yaptığı görüşmelerde, tarımsal sorunlar masaya yatırıldı. Çiftçiler, yüksek üretim maliyetleri, gübre ve mazot fiyatlarındaki artışlar ile tarımsal kredilere erişimde yaşanan zorlukları dile getirdi.

Zirai don gibi doğal afetlerin de verim kaybına yol açtığı belirtiliyor. Çiftçiler, tarımsal kredilerin ertelenmesi ve doğrudan maddi destek sağlanması talebinde bulunuyor.

Çözüm Önerileri

Uzmanlar, Ağrı'nın tarımsal sorunlarına çözüm olarak şu önerileri sunuyor:

Doğayla uyumlu tarım: Organik madde kaybını önlemek için biyolojik gübre kullanımı ve uygun sürüm teknikleri teşvik edilmeli.

Su yönetimi: Sulama altyapısının geliştirilmesi ve damlama sulama gibi verimli yöntemlerin yaygınlaştırılması gerekiyor.

Eğitim ve destek: Çiftçilere modern tarım teknikleri konusunda eğitim verilmeli, tarımsal destekler artırılmalı.

Hayvancılık altyapısı: Yem üretimini artırmak için mera ıslahı yapılmalı, ahırların modernizasyonu için teşvik sağlanmalı.
Ağrı, tarımsal potansiyeli yüksek bir il olmasına rağmen, organik madde kaybı, kuraklık, yem sorunları ve ekonomik zorluklar gibi sorunlarla karşı karşıya.

Bu sorunların çözümü için hem yerel yönetimlerin hem de merkezi hükümetin ortak hareket etmesi gerekiyor. Çiftçilerin sesine kulak verilmesi ve sürdürülebilir tarım politikalarının hayata geçirilmesi, Ağrı'nın bereketli topraklarının geleceğini kurtarabilir.