Azerbaycan en büyük yatırımcı

RECEP
BAHAR / İSTANBUL

Azerbaycan devletinin Türkiye'deki
yatırımları her geçen gün artıyor. Türkiye'nin petro-kimya devi PETKİM'i
özelleştirmeden satın alan Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi
(SOCAR), SOCAR Türkiye Ege Rafinerisi (STAR) ile Trans Anadolu Doğal Gaz Boru
Hattı Projesi (TANAP) ile birlikte Türkiye'ye 17 milyar dolar yatırım yapmış
olacak.

Temeli 25 Ekim 2011 tarihinde Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Başbakan Erdoğan tarafından atılan SOCAR Türkiye
Ege Rafinerisi (STAR), geçen Haziran ayında TBMM’de kabul edilen yeni Teşvik
Yasası kapsamında mevzuata ilk kez giren 'Stratejik Yatırım' kapsamına alınan
ilk yatırım oldu. 

İstanbul’da düzenlenen törenle,
Türkiye'nin ilk Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan
tarafından SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev'e verildi.

PETKİM’in kendi hayatında da çok özel
bir yeri olduğunu, babasının 1965-1975 yılları arasında PETKİM’de çalıştığını
ve 7 nüfuslu ailesine baktığını kaydeden Çağlayan, törende yaptığı konuşmada
şunları söyledi: “Şimdi PETKİM sahasında SOCAR tarafından inşa edilen STAR
Rafinerisi için Türkiye’nin ilk Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi’ni vermek bana
nasip oldu. Türkiye’nin dışa bağımlı olduğu sektörlerde yatırımı destekliyoruz.
İşte STAR Rafinerisi bunun en özgün örneği. Bugün 8.5 milyar dolar ödediğimiz
motorin ithalatına STAR Rafinerisi üretime geçtiğinde 1.5 milyar dolar
ödeyeceğiz. Böylece ithalatımız 7 milyar dolar azalmış olacak. Azeri kardeşlerimiz
kendi ülkelerine yatırım yapıyor."

5
milyar dolarlık ihracat yapılacak

SOCAR Türkiye Başkanı ve PETKİM Yönetim
Kurulu Üyesi Kenan Yavuz, SOCAR olarak PETKİM Yarımadasına, PETKİM’in satın
alınması ile birlikte yaklaşık 9 milyar dolar yatırım yapmayı planladıklarını
ifade ederek, "2008-2018 döneminde TANAP projesi ile birlikte Türkiye'ye
yapacağımız yatırımın tutarı 17 milyar dolara ulaşacak ve Türkiye ekonomi
tarihinin en büyük doğrudan yatırımcısı SOCAR olarak biz olacağız. Hedefimiz PETKİM
yarımadasında minimum 15 milyar dolar ciro, 5 bin çalışan, 5 milyar dolar
ihracata ulaşmaktır. Böylece 'İki Devlet, Bir Millet' olan Azerbaycan ve
Türkiye ekonomilerine, yani büyük Türk milletine hizmet etmenin gururunu
yaşamış olacağız." Kenan Yavuz, yılda 10 milyon ton ham petrol işleyecek
rafinerinin en önemli özelliğinin PETKİM'e rekabet gücü kazandırmak olduğunu
vurguladı. Yavuz, şöyle konuştu: “Rafinerimizde üretilecek 10 milyon ton
rafinaj ürününün 3 milyon tonu bizzat PETKİM tarafından tüketilecek. Böylece
PETKİM taşıma, stoklama ve kalite maliyetlerinden minimum 100 milyon dolar
tasarruf sağlayacaktır."

1
milyar dolarlık devlet katkısı

Halen saha düzenlenme ve hafriyat
çalışmaları devam eden STAR Rafinerisi’nde Teşvik Belgesi’ne bağlanan yatırım
tutarı 6.6 milyar TL oldu. SOCAR Türkiye Rafinerisi’ne Stratejik Yatırım
kapsamında; KDV istisnası, Gümrük Vergisi muafiyeti, yüzde 90 oranında vergi
indirimi, yüzde 50 oranında Yatırıma Katkı Oranı, 7 yıl boyunca asgari ücret
tutarı ile sınırlı olmak üzere sigorta primi işveren hissesi, bina inşaat
harcamaları için KDV iadesi ve yatırım tutarının yüzde 5’ini geçmemek kaydıyla
50 milyon TL’ye kadar faiz desteği sağlanacak. STAR Rafinerisi, Stratejik
Yatırım kapsamında 1 milyar dolarlık bir avantaj elde edecek.