logo
26 TEMMUZ 2025

Bezm-i Alem Kıymetli Sultan

27.01.2002 00:00:00
Bezm-i Alem Valide Sultan'ın "Vakıf Gureba" hastanesi günümüzde ayakta duran birkaç köklü, devam edegelen vakfiyelerden biridir.

Valide Sultan'ın diğer vakfiyelerinden kısaca bahsetmek istiyorum.

- Valide Mektebi (Daru'l-Maarif).

Bu vakıfta Valide Sultan'ın ilme, gelişmeye olan bakış açısını açıklaması bakımından önemlidir.

Mektebin kuruluş gayesi ve programı şöyledir: "Hükümet memuru olarak yetişeceklere, Arabî, Farisî, hendese, coğrafya, tarih, politikaya ait dersler gösterilmesi, Fransızca öğretilmesi."

Bir memurun dahi bu derece bilgili, becerikli, ehil olması düşüncesi kalitenin doruğunu dolayısıyla başarıyı sağlamaz mı? Mektepte:

"Hoca ve hademelerin maaşı kendi vakfiyesinden karşılanmasını şart koşmuş, hatta (Dikkat!..) bir de matbaa kurarak mektebin ders kitaplarının basılmasını temin etmiştir. Valide Sultan mektep bünyesinde bir de kütüphane yaptırarak, şahsına ait 546 cilt yazma ve basma kıymetli kitaplarını buraya vakfetmiştir. Bugün Coğaloğlu Anodolu Lisesi ismiyle eğitim ve öğretim devam edilmektedir" (İstanbul Büyükşehir Belediyesi yy., İlmi Araştırmalar Merkezi, M. Hüdai Şentürk Mak.).

Valide Sultan'ın yaptırdığı camilerden en belli başlı olanı Dolmabahçe Camii ve Bezm-i Alem Valide Sultan Gureba-i Müslimin Hastanesi Camii'dir. Bakınız bu camiyi yaptırırken şunu şart koşmuştur:

"İmamların adı geçen hastanede vefatı "tebeyyün" eden hastaların yanında oturup İstiğfar ve Kelime-i Şehadeti tezkir ve vefat cenazelerini de bi magruf üzre gasl (yıkama) ve defnedilmeleri telkin etmelerini şart koşmuştur.

Mabedin en önemli mimari özelliği ise, yanındaki hastane içinden merdivenli ayrı bir yoldan çıkılıp geçilen ve bir pencere arkasında hastaların da cemaate katılmalarına imkân veren 20 metrekarelik bir mahfili vardır" (a.g.e).

Allahaşkına bir kadının garib bir hastayı bu duygularla korumasını gelin bütün dünya halka olup birleşsin de hep beraber alkış vuralım.

İnsanımıza bu duygu, vefa ve merhamet ile hizmet etme şerefini alıp dünyalara taşıyalım. Heyhat gelin görün ki, bu tarihi taş gibi mirası yerinden oynatmak, bitirmek, sömürmek, beleşe konmak için oynanan oyunları, çomak sokmaları gidin araştırın, sorun...

-Valide Köprüsü (Cisr-i Cedid veya Galata Köprüsü).

Valide Sultan, Unkapanı ile Azapkapı arasındaki sallar üzerinde (sabih) yüzer ahşap köprüyü yeterli görmeyip Karaköy ile Gümrük-Emini (bugün Eminönü) arasında köprü yaptırdı. (1260/1844).

Bundan sonra İstanbul gibi yedi tepe üzerine kurulmuş şehirde dolaşan, çalışan vatan evlatlarının şu ihtiyacı bu anayı düşündürmez mi?

İşte bunun için yaptırdığı çeşme ve sebiller:

-Beşiktaş Maçka'daki Valide çeşmesi,

-Silivrikapı Uzunyusuf mahallesinde Bezmiâlem çeşmesi (1841),

-Sultanahmed'de Üçler çeşmesi.

Bu çeşmeyi yaptırmasının bir sebebi de: "Vefat eden, Ahmet, Mehmet, Abdulhamit isimli üç çocuğunun ruhlarının şad olması için..."

Bir şey diyemiyorum. Sadece boğazımda sıralanan kelimelerle yazmaya, vefaya devam ediyorum.

-Topkapı'da Bezmiâlem çeşmesi. Bu çeşmeyi de zevci II. Mahmud'un "ruhunu ihya" için yaptırmıştır (1843),

-Gureba-i Müslimin Hastanesi çeşmesi (1845),

-Beşiktaş Cihannuma mahallesinde çeşme (1846),

-Beşiktaş Yıldız'da Bezmiâlem çeşmesi (1843),

-Tarabya'da, Alibeyköy'de, Kasımpaşa'da, Galata Kulesi yanında, Taksim'de Valide Sultan çeşmeleri vardır. Silivrikapı'da Abdullah Ağa Bezmiâlem Çeşmesi yapıldığında "Valide Sultan suyun devamlı akması için 20 kuruş maaşla bir suyolcu tayin edilmesini şart koşmuştur."

Valide Sultan'ın şehir dışında da vakfiyeleri vardır.

Gönlü sevgi ve merhamet ile çağlayan Valide Sultan Peygamber çiçeği Hz. Hüseyin'in susuz bırakıldığı Kerbela'da ve daha sonrada Âlemlere Rahmet olarak gelen Hz. Muhammed'in kutsal mekânında yaptırdığı sebiller ehl-i beyt pınarından yüreğine damlayan sevda damlalarıdır.

"Valide Sultan'ın, Yuşa sırtındaki menbaından hasıl olup Serviburnu'ndaki çeşmesine cari" olduğu şeklinde tarif edilen bir çeşmesinin mevcudiyetini Kazım Çeçen'den öğrenmekteyiz (a.g.e).

Osmanlı döneminde bir kıymetli mücevher gibi saklı, kutlu kadın Bezm-i Alem Valide Sultan için Kültür Bakanlığı bir belgesel hazırlasın. TRT de, diğer özel TV'ler de bunu yayınlasın. Kıymetlerimizi unutmayalım. Kıymetsiz olmayalım.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Feyyaz İnanç / diğer yazıları
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere'de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
Adalet Bakanı Tunç, orman yangınlarıyla ilgili konuştu
'17 kişi tutuklu'
'YPG'nin silah bırakmasını bekliyoruz'
Fidan'dan çok kritik Suriye mesajları
Hatay'da neler oluyor?
Ateşlenip hastaneye kaldırılan 7 askerden 2'si şehit oldu
Ümmette, ümmetçiler de uyuyor
Gazze'de açlık nedeniyle son 24 saatte 9 ölüm daha
3 ilçede yangın kontrol altında
Antalya Valiliği açıkladı
'Bu hafta Trump ve Putin ile görüşebilirim'
Erdoğan İstanbul konuştu
Filistin'e yardım götürüyordu
Hanzala gemisiyle tüm iletişim kesildi
25 yıl sonra bir ilk
Suriye ve İsrailli yetkililer Paris'te bir araya geldi
Bir yangın haberi de Diyarbakır'dan...
Petrol kuyusunda çıkan yangında 3'ü ağır 8 kişi yaralandı
Macron: 'Filistin devletini tanıyacağız'
ABD Dışişleri Bakanı'ndan tepki
İmamoğlu ve Altaylı ziyaretlerine izin yok
Hüseyin Baş'tan dikkat çekici paylaşım
Fransa'dan sonra İngiltere'de adım attı
221 parlamenterden, Filistin'in tanınmasını talep eden mektup
Mersin'de faciaya ramak kaldı
Otobüs ile tır çarpıştı: 9 yaralı
Husiler, İsrail'de 4 noktayı füze ve İHA'larla hedef aldı
'Gazze'deki soykırım suçlarına bir yanıt'
İsrail, Gazze'de 44 kişiyi daha öldürdü
16'sı yardım dağıtım noktasında
Adalet Bakanı Tunç, orman yangınlarıyla ilgili konuştu
'17 kişi tutuklu'
'YPG'nin silah bırakmasını bekliyoruz'
Fidan'dan çok kritik Suriye mesajları
Hatay'da neler oluyor?
Ateşlenip hastaneye kaldırılan 7 askerden 2'si şehit oldu
Ümmette, ümmetçiler de uyuyor
Gazze'de açlık nedeniyle son 24 saatte 9 ölüm daha
3 ilçede yangın kontrol altında
Antalya Valiliği açıkladı
'Bu hafta Trump ve Putin ile görüşebilirim'
Erdoğan İstanbul konuştu
Filistin'e yardım götürüyordu
Hanzala gemisiyle tüm iletişim kesildi
25 yıl sonra bir ilk
Suriye ve İsrailli yetkililer Paris'te bir araya geldi
Bir yangın haberi de Diyarbakır'dan...
Petrol kuyusunda çıkan yangında 3'ü ağır 8 kişi yaralandı
Macron: 'Filistin devletini tanıyacağız'
ABD Dışişleri Bakanı'ndan tepki
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.