logo
22 TEMMUZ 2025

Bezm-i Alem Kıymetli Sultan

27.01.2002 00:00:00
Bezm-i Alem Valide Sultan'ın "Vakıf Gureba" hastanesi günümüzde ayakta duran birkaç köklü, devam edegelen vakfiyelerden biridir.

Valide Sultan'ın diğer vakfiyelerinden kısaca bahsetmek istiyorum.

- Valide Mektebi (Daru'l-Maarif).

Bu vakıfta Valide Sultan'ın ilme, gelişmeye olan bakış açısını açıklaması bakımından önemlidir.

Mektebin kuruluş gayesi ve programı şöyledir: "Hükümet memuru olarak yetişeceklere, Arabî, Farisî, hendese, coğrafya, tarih, politikaya ait dersler gösterilmesi, Fransızca öğretilmesi."

Bir memurun dahi bu derece bilgili, becerikli, ehil olması düşüncesi kalitenin doruğunu dolayısıyla başarıyı sağlamaz mı? Mektepte:

"Hoca ve hademelerin maaşı kendi vakfiyesinden karşılanmasını şart koşmuş, hatta (Dikkat!..) bir de matbaa kurarak mektebin ders kitaplarının basılmasını temin etmiştir. Valide Sultan mektep bünyesinde bir de kütüphane yaptırarak, şahsına ait 546 cilt yazma ve basma kıymetli kitaplarını buraya vakfetmiştir. Bugün Coğaloğlu Anodolu Lisesi ismiyle eğitim ve öğretim devam edilmektedir" (İstanbul Büyükşehir Belediyesi yy., İlmi Araştırmalar Merkezi, M. Hüdai Şentürk Mak.).

Valide Sultan'ın yaptırdığı camilerden en belli başlı olanı Dolmabahçe Camii ve Bezm-i Alem Valide Sultan Gureba-i Müslimin Hastanesi Camii'dir. Bakınız bu camiyi yaptırırken şunu şart koşmuştur:

"İmamların adı geçen hastanede vefatı "tebeyyün" eden hastaların yanında oturup İstiğfar ve Kelime-i Şehadeti tezkir ve vefat cenazelerini de bi magruf üzre gasl (yıkama) ve defnedilmeleri telkin etmelerini şart koşmuştur.

Mabedin en önemli mimari özelliği ise, yanındaki hastane içinden merdivenli ayrı bir yoldan çıkılıp geçilen ve bir pencere arkasında hastaların da cemaate katılmalarına imkân veren 20 metrekarelik bir mahfili vardır" (a.g.e).

Allahaşkına bir kadının garib bir hastayı bu duygularla korumasını gelin bütün dünya halka olup birleşsin de hep beraber alkış vuralım.

İnsanımıza bu duygu, vefa ve merhamet ile hizmet etme şerefini alıp dünyalara taşıyalım. Heyhat gelin görün ki, bu tarihi taş gibi mirası yerinden oynatmak, bitirmek, sömürmek, beleşe konmak için oynanan oyunları, çomak sokmaları gidin araştırın, sorun...

-Valide Köprüsü (Cisr-i Cedid veya Galata Köprüsü).

Valide Sultan, Unkapanı ile Azapkapı arasındaki sallar üzerinde (sabih) yüzer ahşap köprüyü yeterli görmeyip Karaköy ile Gümrük-Emini (bugün Eminönü) arasında köprü yaptırdı. (1260/1844).

Bundan sonra İstanbul gibi yedi tepe üzerine kurulmuş şehirde dolaşan, çalışan vatan evlatlarının şu ihtiyacı bu anayı düşündürmez mi?

İşte bunun için yaptırdığı çeşme ve sebiller:

-Beşiktaş Maçka'daki Valide çeşmesi,

-Silivrikapı Uzunyusuf mahallesinde Bezmiâlem çeşmesi (1841),

-Sultanahmed'de Üçler çeşmesi.

Bu çeşmeyi yaptırmasının bir sebebi de: "Vefat eden, Ahmet, Mehmet, Abdulhamit isimli üç çocuğunun ruhlarının şad olması için..."

Bir şey diyemiyorum. Sadece boğazımda sıralanan kelimelerle yazmaya, vefaya devam ediyorum.

-Topkapı'da Bezmiâlem çeşmesi. Bu çeşmeyi de zevci II. Mahmud'un "ruhunu ihya" için yaptırmıştır (1843),

-Gureba-i Müslimin Hastanesi çeşmesi (1845),

-Beşiktaş Cihannuma mahallesinde çeşme (1846),

-Beşiktaş Yıldız'da Bezmiâlem çeşmesi (1843),

-Tarabya'da, Alibeyköy'de, Kasımpaşa'da, Galata Kulesi yanında, Taksim'de Valide Sultan çeşmeleri vardır. Silivrikapı'da Abdullah Ağa Bezmiâlem Çeşmesi yapıldığında "Valide Sultan suyun devamlı akması için 20 kuruş maaşla bir suyolcu tayin edilmesini şart koşmuştur."

Valide Sultan'ın şehir dışında da vakfiyeleri vardır.

Gönlü sevgi ve merhamet ile çağlayan Valide Sultan Peygamber çiçeği Hz. Hüseyin'in susuz bırakıldığı Kerbela'da ve daha sonrada Âlemlere Rahmet olarak gelen Hz. Muhammed'in kutsal mekânında yaptırdığı sebiller ehl-i beyt pınarından yüreğine damlayan sevda damlalarıdır.

"Valide Sultan'ın, Yuşa sırtındaki menbaından hasıl olup Serviburnu'ndaki çeşmesine cari" olduğu şeklinde tarif edilen bir çeşmesinin mevcudiyetini Kazım Çeçen'den öğrenmekteyiz (a.g.e).

Osmanlı döneminde bir kıymetli mücevher gibi saklı, kutlu kadın Bezm-i Alem Valide Sultan için Kültür Bakanlığı bir belgesel hazırlasın. TRT de, diğer özel TV'ler de bunu yayınlasın. Kıymetlerimizi unutmayalım. Kıymetsiz olmayalım.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Feyyaz İnanç / diğer yazıları
25 ülke İsrail'i Gazze'de ateşkese çağırdı
ABD büyükelçisi bu çağrıyı 'iğrenç' buldu
Gazze'de bir grup gazeteci açlık grevine başladı
"En küçük çocuk yemek yiyinceye kadar"
Trump'tan WSJ'ye "Epstein' yaptırımı
Trump'ın basın havuzundan çıkarıldı
ABD'de siyahi Breonna Taylor davasında karar
Eski polise hapis cezası verildi
Minguzzi'nin annesi oturma eylemine devam etti
Çocukları öldürülen anneler de katıldı
Ya İsrail bombası ya açlık!
İnsanlığın bittiği yer Gazze
'Millet operasyon masasına yatırılıyor'
Yeni anayasa ve millet sistemi tartışması
'Güçlü ulus devletler İsrail için bir tehdittir'
'İsrail parçalanmış Suriye'yi tercih eder'
Atina ateşle oynuyor!
Yunanistan Ege'ye göz dikti
Fındık üreticileri dertli
Rekolte bu yıl dip yaptı
'İmralı her türlü desteği veriyor'
'Yakında Meclis zemininde ilerleme olacak'
Rakip Feyenoord
İlk maç Hollanda'da
Başkanlık bir oyla CHP'de kaldı
Şile Belediye Başkanvekili belli oldu
Bedevi aileler Süveyda'dan tahliye edildi
Zorla yerlerinden edilmişlerdi
İsrail ordusu Gazze'de beyaz bayrak taşıyanlara ateş açmış
İsrailli askerlerden katliam itirafı
25 ülke İsrail'i Gazze'de ateşkese çağırdı
ABD büyükelçisi bu çağrıyı 'iğrenç' buldu
Gazze'de bir grup gazeteci açlık grevine başladı
"En küçük çocuk yemek yiyinceye kadar"
Trump'tan WSJ'ye "Epstein' yaptırımı
Trump'ın basın havuzundan çıkarıldı
ABD'de siyahi Breonna Taylor davasında karar
Eski polise hapis cezası verildi
Minguzzi'nin annesi oturma eylemine devam etti
Çocukları öldürülen anneler de katıldı
Ya İsrail bombası ya açlık!
İnsanlığın bittiği yer Gazze
'Millet operasyon masasına yatırılıyor'
Yeni anayasa ve millet sistemi tartışması
'Güçlü ulus devletler İsrail için bir tehdittir'
'İsrail parçalanmış Suriye'yi tercih eder'
Atina ateşle oynuyor!
Yunanistan Ege'ye göz dikti
Fındık üreticileri dertli
Rekolte bu yıl dip yaptı
'İmralı her türlü desteği veriyor'
'Yakında Meclis zemininde ilerleme olacak'
Rakip Feyenoord
İlk maç Hollanda'da
Başkanlık bir oyla CHP'de kaldı
Şile Belediye Başkanvekili belli oldu
Bedevi aileler Süveyda'dan tahliye edildi
Zorla yerlerinden edilmişlerdi
İsrail ordusu Gazze'de beyaz bayrak taşıyanlara ateş açmış
İsrailli askerlerden katliam itirafı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.