Rahman Suresi

Ramazan-ı Şerif'in bir ismi de Şehr-i Kur'an'dır. Ayet-i kerimede buyrulur: "Ramazan ayı, insanlara yol gösterici, doğrunun ve doğruyu eğriden ayırmanın açık delilleri olarak Kur'an'ın indirildiği aydır." (Bakara, 185).

Kur'an-ı Kerim bu ayda indiği için 'Kur'an ayı' denmiştir. 

Müminler, Ramazan-ı Şerif'te daha çok Kur'an-ı Kerim okumaya gayret ederler. Mukabeleler, hatm-i şerifler okurlar dinlerler.

Sure ve ayet-i kerimelerden tekrar tekrar okuduğumuz, ezberlediğimiz bölümler vardır. Bunlardan biri de Rahman Suresi'dir. Çocukluğumuzda teravih namazlarında camilerde dinlerdik.

Muhterem Hocamız Prof. Dr. Haydar Baş Bey, Rahman suresini kendine has ses ve makamı ile çokça okurdu.

Hele 'Küllü men aleyha fan. Ve yebka veçhi Rabbike zü'l Celal-i ve'l ikram' (Rahman 26-27) ayet-i kerimesi ile tamamladığı bölümde, gönüllere tesir bırakırdı.

Surenin anlamına bakalım.

Allah'ın Rahman ismi, muhatap insan ve Kur'an-ı Kerim'in mutlaka anlayarak okunması:

Cenab-ı Hak ilk ayet-i kerimede, 'Rahman' ism-i şerifini beyan ediyor. 

"Rahmân Kur'an'ı öğretti. İnsanı yarattı. Ona açıklamayı öğretti." (Rahman: 1-4).

Allah'ın yarattığı kainata ibret ile bakmak. Düşünmek anlamak:

"Güneş ve ay bir hesaba göre hareket etmektedir. Bitkiler ve ağaçlar secde ederler. Göğü Allah yükseltti ve mîzanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın." (Rahman: 5-8).

İnsanları alışverişte aldatmamak:

"Ölçüyü adaletle tutun ve eksik tartmayın. Allah, yeri canlılar için yaratmıştır. Orada meyveler ve salkımlı hurma ağaçları vardır. Yapraklı daneler ve hoş kokulu bitkiler vardır." (Rahman: 9-12).

Cenab-ı Vacibü'l Vücud'un tekrar tekrar hitabı:

"Febi eyyi âlâi Rabbiküma tükezziban/O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 13).

İnsan nasıl yaratıldığına bakıp düşünmeli:

"Allah insanı, pişmiş çamura benzeyen bir balçıktan yarattı. Cinleri öz ateşten yarattı. O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 14-16).

"(O) iki doğunun ve iki batının Rabbidir. O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 17). 

"O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 18)

İbret almak, Allah'ın kudretini düşünmek:

"İki denizi birbirine kavuşmak üzere salıvermiştir. Aralarında bir engel vardır, birbirine geçip karışmazlar." (Rahman: 19-20). 

(Açıklama: Tuzluluk farkı sebebiyle iki deniz arasında bir dikey su tabakası engeli oluştuğu, son keşiflerde ortaya çıkarılmıştır).

"O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 21).

"İkisinden de inci ve mercan çıkar. O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 22-23).

"Denizde yüce dağlar gibi yükselen gemiler de O'nundur. O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 24-25).

Bâki olan Allah'tır. Faniliği unutmamak:

"Yeryüzünde bulunan her canlı yok olacak. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabbinin zâtı bâki kalacak. O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 26-28).

"Göklerde ve yerde bulunan herkes, O'ndan ister. O, her an yaratma halindedir." (Rahman: 29). 

(Açıklama: Varlıklar dilleri ve halleriyle, ibadet, rızık, affedilme ve benzeri konularda Allah'tan yardım isterler. Allah diriltmek, öldürmek, değerli veya değersiz kılmak, zengin veya fakir yapmak, isteyene vermek ve benzeri işlerde, her an kâinatta tasarruf etmektedir).

"O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz?" (Rahman: 30).