Binlerce KM öteden atılan füzeler hedefi nasıl buluyor?

Füzelerin binlerce kilometre öteden hedefleri nokta atışıyla vurabilmesi, ileri seviye güdüm, navigasyon ve kontrol teknolojilerinin bir sonucudur. İşte bu yüksek hassasiyetin nasıl sağlandığını adım adım açıklayayım:

1. Güdüm Sistemleri (Guidance Systems)
Füzenin nereye gideceğini belirleyen sistemdir. Ana tipleri:

Ataletsel Güdüm (Inertial Guidance):
Füze içindeki jiroskop ve ivmeölçerlerle kendi konumunu takip eder. GPS olmadan çalışabilir ama uzun menzilde hata payı artabilir.

GPS Güdümü:
GPS uydularından konum alarak rotasını sürekli düzeltir. Yüksek hassasiyet sağlar (10 metre altına kadar).

Uydu/Elektro-Optik/Isıl Güdüm:
Füze, hedefe yaklaşırken kameralı sistemlerle (görsel tanıma, kızılötesi vs.) hedefi "görür" ve hassas bir düzeltme yapar.
Özellikle seyir füzelerinde bu sistem yaygındır.

2. Navigasyon Sistemleri (Navigation)
Füzenin kendi nerede olduğunu anlamasını sağlar. Şunları içerir:

INS (Inertial Navigation System):
Konumunu baştaki bilgiye göre hesaplar. Zamanla sapma yapabilir.

GPS Destekli INS:
INS sisteminin sapmalarını GPS ile düzeltir. En yaygın kullanılan yöntem.

3. Uçuş Kontrol Sistemleri (Flight Control)
Hedefe ulaşmak için füzenin yönünü değiştirmesini sağlar. Yani rotadan saparsa düzeltebilir. Bu sistemler, kanatçıklar, yönlendiriciler veya motor vektörleme ile çalışır.

4. Terminal Guidance (Son Aşama Güdüm)
Füze hedefe yaklaştığında hassas manevralarla hedefi vurur. Sistemleri:

Radar Arayıcı Başlık (Active/Passive Radar):
Füze hedefin radar izini arar.

Isı Arayıcı (Infrared):
Özellikle uçaklara karşı kullanılan füzeler, hedefin motor ısısını izler.

Lazer Güdüm:
Hedefe lazer işaretlemesi yapıldığında, füze lazer sinyalini takip eder.

Örnek: Tomahawk Seyir Füzesi
GPS ve ataletsel güdümle yol alır.

Harita eşleştirme (TERCOM) ve hedef tanıma (DSMAC) sistemleri ile son aşamada görsel doğrulama yapar.

1.500 km'den fazla menzilde metre hassasiyetinde vurabilir.